Vijesti
Uništavanje kulturnog blaga u opštini Istočno Novo Sarajevo
Ping Pong sa stećcima - Ko je kriv? (treći dio)
„Pleme Inka u Americi ima spomenike, Egipat ima prave spomenike kulture. Neka oprosti gospođa Evropa, samo Bosna ima spomenike. Stećke. Šta je stećak? Oličenje gorštaka Bosanca! Šta radi Bosanac na stećku? Stoji uspravno! Digao glavu, digao ruku! Ali nigdje, nigdje, nikad, niko nije pronašao stećak na kome Bosanac kleči i moli. Na kom je prikazan kao sužanj“, ovako je o stećcima pisao književni velikan Miroslav Krleža.
Danas se postavlja pitanje: „Šta radi Bosanac (a i Srbin iz Bosne) sa stećcima?“. Uništava!
Dok mediji ćute a nadležni prebacuju lopticu s jednih na druge, problem dislokacije i uništavanja nekropole stećaka niko ne rješava.
U prethodna dva teksta smo jasno ukazali na nemarno izmještanje stećaka sa sekundarne lokacije u mjestu Mladice, opština Istočno Novo Sarajevo, te smo nakon više dopisa i molbi uspjeli dobiti odgovore Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa Republike Srpske.
Naime, iz Zavoda su kazali da je premještanje ili dislokacija srednjovjekovne nekropole sa stećcima određena prema članu 85. Zakona o kulturnim dobrima (Službeni Glasnik Republike Srpske broj 11/95 i 103/08), gdje jasno stoji da je dislokacija moguća ali samo u izuzetnim slučajevima, i ako za to postoje opravdani razlozi.
Da bi se pribavila dozvola potrebno je da zainteresovana strana proslijedi Republičkog Zavodu za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodno nasljeđa zahtjev sa jasno definisanim pojedinostima i načinom realizacije planiranih radova. Dakle, opštinska uprava nema nadležnost u smislu izdavanja dozvole o premještanju srednjovjekovnih nadgrobnih spomenika, a u situacijama kada se planiraju bilo kakvi radovi na prostoru gdje se oni nalaze, potrebno je da se blagovremeno obavijesti Zavod, radi propisivanja određenih mjera zaštite, i eventualne zabrane izvođenja radova, u slučajevima njihovog ugrožavanja i devastiranja.
I dok se iz opštine Istočno Novo Sarajevo i grada Istočno Sarajevo dogovore ko je odgovoran ili ko će preuzeti odgovornost za izmješanje i uništavanje stećaka, načelnik opštine Istočna Ilidža Marinko Božović je jedini koji je pokušao da riješi problem tako što je uputio zvanični dopis Republičkom zavodu kao i MUP-u Republike Srpske.
Iz Zavoda su potvrdili da su zaprimili dopis Opštine Istočna Ilidža, te su kako kažu prema proceduri proslijedili dopis Republičkoj upravi za inspekcijske poslova, kako bi u skladu sa svojim nadležnostima izvršili inspekcijski nadzor i „obavijestili ih o zatečenom stanju“. Na osnovu toga odrediće daljnje mjere postupanju, kažu iz Zavoda.
Policijskoj stanici Istočna Ilidža je prijavljeno od strane Komunalne policije opštine Istočna Ilidža da je na lokalitetu Pavlovac dovezeno i istovareno više komada stećaka, potvrđeno nam je iz PU Istočno Sarajevo.
„Policiijski službenici izašli su na lice mjesta i konstatovali da se na navedenom lokalitetu nalazi više komada kamenih ploča sa vidnim oštećenjima, nakon čega je obaviještena Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika BiH, sa ciljem preduzimanje mjera i radnji iz njihove nadležnosti. O svemu je obaviješten tužilac Okružnog javnog tužilaštva Istočno Sarajevo i u toku je preduzimanje mjera i radnji na utvrđivanju svih činjenica i okolnosti prijavljenog događaja“, kazala je portparol PU Istočno Sarajevo Vesna Stokanović.
Na pitanje ko je odgovoran za uništenje spomenika i kakve mjere, odnosno sankcije i istrage će Grad preduzeti po tom pitanju, gradonačelnik Vuković je rekao da po sadašnjem stanju stvari Gradska uprava grada Istočno Sarajevo, odnosno urbanističko-građevinski inspekcija, nema osnova za preduzimanje bilo kakvih mjera i radnji protiv izvršioca radnji na uklanjanju odnosno dislokacija navedenih stećaka.
Pitamo se ko onda ima?
(Vuković tvrdi da nema nikakvog osnova za preduzimanje bilo kakvih mjera)
„Nismo upoznati ko je nadležan za preduzimanje bilo kakvih mjera i radnji protiv izvršioca na izmještanju stećaka. S ozbirom da se radilo o sekundarnoj lokaciji mišljenja smo da je prije izdavanja lokacijskih uslova za izgradnju poslovnog objekta – hotela, preduzeće koje je radilo izradu Urbanističko-tehničkih uslova, a radi se o „RADIS“ d.o.o Istočno Sarajevo, bilo u obavezi da nadležnu opštinu obavijesti da se na lokalitetu buduće gradnje nalaze stećci“, objašnjavaju iz Odjeljenja za inspekcijske poslove Grada Istočno Sarajevo.
Na naše pitanje da li postoje zapisnici inspekcije i da li su podignute krivične prijave, iz Odjeljenja su odgovorili da postoji „službena zabilješka“ i da nisu upoznati za podizanjem krivičnih prijava.
Napominjemo, inspekcija je obustavila radove do pribavljanja odborenja za građenje. Opština Istočno Novo Sarajevo nema nijednu svoju inspekciju, te su sve inspekcije u nadležnosti Grada Istočno Sarajevo.
Pošto je sada i više nego očigledno da su svi znali za postojanje lokacije stećaka, o čemu smo pisali u drugom tekstu, postavlja se pitanje koga štiti Ljubiša Ćosić, ali i zašto gospodin Vuković ne preduzima mjere za koje očigledno ima ovlaštenja.
Da li je vrijedilo 110.000,00 KM da se uništi najvrijedniji kulturno istorijski spomenik u donjem dijelu grada Istočno Sarajevo?!
Kako smo već pisali, parcelu na kojoj se nalaze stećci je kupilo preduzeće Brčko gas d.o.o Brčko, a vlasnik predmetne parcele je bila opština Istočno Novo Sarajevo, što je i potvrdio načelnik Opštine Istočno Novo Sarajevo Ljubiša Ćosić.
(Ljubiša Ćosić)
Skupština opštine Istočno Novo Sarajevo donijela je Odluku o prodaji lokacije 29.12.2016. godine, a preduzeće Brčko gas, je nakon objavljenog javnog oglasa u dnevnim novinama „Nezavisne novine“, kupilo pomenutu lokaciju 13.09.2018. godine. Lokacija je prodata po cijeni od 60,00 КМ/m2, što je ukupna cijena 110.000,00 KM.
Na naše pitanje koliko je preduzeća bilo na licitaciji, iz Kabineta načelnika su kazali da su se na oglas prijavila dva pravna lica (preduzeća), a do zaključenja ovog teksta nismo dobili odgovor koje se to preduzeće pored Brčko gas d.o.o. prijavilo na oglas.
Podsjećamo, vlasnik preduzeća Brčko gas d.o.o. je bivši poslanik i visoki funkcioner SNSD-a Đorđa Kojić iz Brčkog, inače stranački kolega Ljubiše Ćosića.
(Đorđa Kojić, vlasnik Brčko gas d.o.o)
Na kraju, želimo napomenuti da redakcija portala Frontal iznosi samo one podatke koje smo dobili od nadležnih i piše o činjeničnim stvarima, bez ikakvih namjera da iznosimo neistine ili da nekoga vrijeđamo kao što to radi načelnik Opštine Istočno Novo Sarajevo Ljubiša Ćosić. Jedan od brojnih dokaza da laže je i taj što smo mu pitanja o lokalitetu stećaka uputili u ponedjeljak (22. aprila) na koja je obećao odgovoriti do kraja dana, a u tom trenutku su se svi stećci nalazili na lokaciji. Kada smo u petak (26. april) primijetili da su na lokaciji ostala samo tri stećka i nakon što smo mu uputili novi mejl u poslijepodnevnim satima sa pitanjima zašto nije odgovorio i fotografijama na kojima se vidi da su samo tri stećka ostala, nazvao je saradnika Frontala nakon 21h, vrijeđao ga i u par navrata rekao: „...ma znaš šta, napuši se ti meni k...“. Posjedujemo i audio snimak ovog razgovora.
Zvaničan odgovor od Ćosića je stigao tek u subotu, u kome je on tvrdio da je za problem sa stećcima saznao tek juče a naš dopis od 22. aprila sa fotografijama stećaka su dodatni dokaz da je Ćosić pokušao obmanuti javnost.
Nastaviće se...
Frontal/D.M.