Najstarija poznata fosilna šuma na svijetu otkrivena je u kamenolomu pješčara u saveznoj državi Njujork, koja nudi nove uvide u to kako drveće transformiše planetu.

Šuma, pronađena u Kejru, prostirala bi se od Njujorka do Pensilvanije i šire, a bila je stara oko 386 miliona godina. To je jedna od samo tri poznate fosilne šume iz tog perioda i oko 2-3 miliona godina starija od prethodno najstarije poznate fosilne šume u Gilboi, takođe u državi Njujork.

"Ove fosilne šume su izuzetno rijetke", rekao je Kris Beri sa Univerziteta u Kardifu.''Da bismo zaista shvatili kako je drveće počelo da izvlači ugljen dioksid iz atmosfere, moramo da razumijemo ekologiju i staništa najranijih šuma.''

Šuma je bila prilično otvorena i njena drevna stabla izgledala bi strano današnjim posmatračima. Šetač bi naišao na grupe Cladoxylopsida, stabla bez lišća, 10 metara visoka sa proširenim stablom u osnovi, kratkih grana koje su ličile na štapiće celera i plitkih korijena poput trakica. Fosili su otkrili i stablo zvano Archaeopteris, nešto poput bora, ali umjesto iglica, grane i stablo bili su ukrašeni peteljkama nalik paprati, davajući mu gotovo dlakav izgled. "To nije nešto što odmah možemo prepoznati kao današnje drvo", rekao je Beri.

Arheopteris je takođe imao ogromno drvenasto korijenje koje nije ranije viđano u šumama ovog razdoblja. Praistorijska šuma nije bila bogata faunom. Prvi dinosaurusi pojavili su se tek 150 miliona godina kasnije i na zemlji još uvijek nije bilo kičmenjaka na kopnu i niti jedne ptice. Primarni stanovnici šume bila su stvorenja nalika na diplopode, nazvana stonoge, i neki drugi primitivni insekti koji možda jesu ili nisu mogli letjeti.

''Smiješno je razmišljati o šumi bez krupnih životinja. Nema pjevanja ptica. Samo vjetar u drveću ", rekao je Beri.

Nastanak šuma jedan je od najvažnijih transformativnih događaja u Zemljinoj istoriji, označavajući trajne promjene u ekologiji, atmosferskom nivou CO2 i klimi. Prije šuma, nivo CO2 bio je daleko viši, a Zemljina klima je bila toplija bez polarnih regiona. Do kraja devonskog perioda, prije oko 350 miliona godina, postojali su ledenjaci i ubrzo je polarni led postao trajan.

Međutim, bilo je toliko malo fosilnih ostataka ranih stabala, da su naučnici imali samo nejasnu sliku  o tome koja stabla su dominirala kojim staništima, te kako su korijenski sistemi izmijenili hemiju tla i kako su šume otvorile nove ekološke niše za životinje.

''Ovi nevjerovatni nalazi omogućili su nam da se odmaknemo od uopštenih važnosti velikih biljaka koje rastu u šumama'', rekao je Beri. "Mi stvarno počinjemo da shvatamo tranziciju Zemlje u šumovitu planetu."

Danas šume pokrivaju oko 30% planete i u velikoj se mjeri uklanjaju. Prema Svjetskoj banci, između 1990. i 2016.godine, svijet je izgubio 502 000 kvadratnih kilometara šume - površina veća od Južne Afrike - a oko 17% Amazonske prašume, očišćeno je u posljednjih 50 godina. Čak iako izuzmemo uticaj sagorijevanja fosilnih goriva, krčenje šuma moglo bi dovesti do dubokih promjena svjetskog ekosistema i klime. "Ako preokrenete taj proces [pošumljavanja], vjerovatno ćete izgubiti led", rekao je Beri.

Frontal