Aktuelna veličina predstavlja položaj na karti i naš doživljaj veličine Australije, ali kada se smjesti unutar Kanade zapravo se vidi koliki je stvarni odnos dvije teritorije

Foto: Grafički studio RAS / RAS Srbija

Aktuelna veličina predstavlja položaj na karti i naš doživljaj veličine Australije, ali kada se smjesti unutar Kanade zapravo se vidi koliki je stvarni odnos dvije teritorije

Krivac za to što na geografskim kartama pojedine zemlje izgledaju veće od drugih, iako u realnosti to nisu, jeste flamanski kartograf iz XVI vijeka Gerardus Merkator.

On je tvorac takozvane Univerzalne Merkatorove projekcije, kojom je, praktično trodimenzionalna zemljina kugla “razvučena” u dvodimenzionalnu kartu.

Ovaj posao predstavljao je veliki izazov za prve kartografe. Rješenje je pronašao Merkator. Godine 1569. napravio je mapu koja je mogla da se koristi za preciznu navigaciju. Njen nedostatak je, međutim, u tome što je iskrivila veličinu predmeta, odnosno kopna, u zavisnosti od njihove pozicije u odnosu na ekvator.

Grenlad i nije toliko masivan kako je predstavljen na mapama Foto: Grafički studio RAS / RAS Srbija

Grenlad i nije toliko masivan kako je predstavljen na mapama

Zemlje koje su bliže polovima, zbog toga, izgledaju mnogo veće nego što zaista jesu, dok su one bliže ekvatoru umanjene.

Kopneni masivi poput Antarktika ili Grenlanda, na primjer, predstavljeni su mnogo većim nego što su u realnosti. Antarktik je iako izgleda ogorman, tek nešto veći od Brazila. Iz istog razloga učiniće vam se i da je, recimo Island mnogo veći od Srbije, iako je u stvarnosti njegova teritorija veća za svega oko 14.000 kvadratnih kilometara, što je šestina površine Srbije.

- Zemlja nije ravna ploča. Ona je nepravilnog oblika i zamjenjuje se loptom ili eliptoidom. Zato se mora izraditi formula za prenošenje sa zakrivljene površeina na ravan - objašnjava Dragoljub Štbac, istraživač - projektant Geografskog instituta “Jovan Cvijić” SANU.

Pri projekciji te krive - lopte ili eliptoida, dodaje Štrbac, neizbježne su deformacije. A prilikom izbora projekcije, birate onu čije vam deformacije manje smetaju. Merkatorova projekcija konstruisana je tako da služi za orijentaciju u pomorstvu. Kasnije su je preuzeli i za upotrebu u avijaciji.

- Ona uvijek pokazuje isti ugao između pravca kretanja i meridijana - dodaje Štrbac.

Njena deformacija ogleda se u tome što, kako se udaljavate ka polovima od ekvatora, razdaljina između merdijana postaje sve manja, da bi se na polovima ona pretvorila u tačku. Ako biste “isjekli” zemljinu koru i “razvukli je”, ta tačka bi, međutim, imala istu dužinu kao i ekvator. U galeriji pogledajte i ostale varke, ali i kolika je Srbija zapravo.

Da bi pokazali koliko je pogrešno naše shvatanje veličina pojedinih država sajt thetruesize.com omogućava vam da pomjerate zemlje na druge lokacije i tako upoređujete njihove površine.

Izvor: Blic.rs