Svijet
"Era Merkel se završava"
Nakon loših rezultata CDU-a na pokrajinskim izborima u Hessenu, njemačka kancelarka Angela Merkel najavila je da se nakon 18 godina na čelu Hrišćansko-demokratske unije (CDU) više neće kandidovati za dužnost predsjednice stranke.
Merkel je ovu odluku saopštila na sjednici Predsjedništva stranke 29. oktobra. Još uvijek se ne zna da li će Merkel ostati na mjestu kancelarke do kraja ovog mandata, jer je poznato da je uvijek isticala da da na čelu CDU-a i na kancelarskoj dužnosti mora biti ista osoba.
Predsjednik Bundestaga, Wolfgang Schaeuble u intervjuu za Deutsche Welle rekao je da se Merkelova neće kandidovati za predsjednicu stranke ali ni za Bundestag. Za izborne gubitke stranke CDU u Hassenu, Schaeuble pored Merkelove krivicu vidi i u brojnim drugim razlozima: "Pretpostavka je da su promjene u komunikacijskim tehnologijama jedan od osnovnih razloga. Promjena u komunikaciji ne mijenja samo medije, već i ekonomske strukture, mijenja društvo i politiku, tome dolazi globalizacija i mi se moramo suočiti s tim i to nije tako jednostavno. To je jedan razlog. Drugi razlog je taj da svaki sistem, dakle ljudski sistem nakon dugog uspješnog rada u jednom trenutku pokazuje znake slabosti i zamora. To je usput rečeno tako i u arhitekturi, zbog toga brojne zgrade moraju nakon 30 godina biti obnovljene.
Politički portal "Politiko" piše da bi odlazak Merkelove označio prijelom za EU, jer kako navode drugi su možda izgradili Evropu, ali Merkelova je imala težak zadatak da je drži zajedno. Dakle, neizbežno je da će njen izlaz stvoriti vakum.
Kancelarka Angela Merkel je naizgled nepobjediva figura u njemačkoj politici, piše New York Times. Ona je najmoćniji evropski lider, sinonim za stabilnost koju nijemci nazivaju "Mutti" ili Majka. Dalje, navode da odluka kancelarke jasno pokazuje da ni ona ni njena zemlja nisu imuni na snage koje su preuređivale politiku širom kontinenta - krater političkog centra; porast populističkih snaga; kriza migracija; i preklapanje političkih razdvajanja.
Šta čeka Njemačku i Evropu nakon što napusti kancelariju, jeste teško pitanje. Analitičari kažu da bi povlačenje Merkelove moglo da obilježi početak nove ere ne samo za najveću evropsku zemlju nego i za sam kontinent. To bi moglo ostaviti Nemačku još nestabilnijom i manje sposobnom da preuzme vođstvo u Evropi u vrijeme kada je liderstvo neophodno u nizu tema - od neposrednog odlaska Britanije iz Evropske unije na kontroverzne planove budžeta u Italiji, piše New York Times.
Teško je naglasiti obim njemačkog uticaja na evropske poslove tokom ere Merkelove, posebno u ekonomskoj politici. Nakon finansijske krize 2007-2008. godine, zemljama štedišama, poput Italije, Španije, Portugala a posebno Grčke, nametnute su mjerama štednje pod vodstvom njemačke vlade. Merkelova je bila sidro evropske vanjske politike u posljednjih nekoliko godina, zahtijevajući tešku liniju održavanja ekonomskih sankcija protiv Rusije nakon sukoba u Ukrajini, dok su druge evropske zemlje daleko manje entuzijastične. Unutar Evropske unije, liberalna verzija konzervativizma Merkelove služila je kao bedem u borbi protiv nacionalističkog pritiska drugih konzervativnih lidera u zemljama poput Mađarske i Poljske.
Njemački mediji: 29. oktobar istorijski dan za zemlju
„Merkel je trebalo da odstupi prije prošlih izbora, neporažena. To bi bilo vrijedno divljenja. Sada ide kao gubitnica“, piše štampa na njemačkom o odluci kancelarek Angele Merkel da ne bude više šefica CDU.
„Angela Merkel je svojoj stranci otvorila vrata za poslijemerkelsku eru", piše Westfalen-Blatt (Bilefeld). „Šta će CDU uraditi sa tom šansom, o tome se kancelarka tek donekle pita. Možda je zato na konferenciji za štampu djelovalo kao da joj je laknulo. Republika sa druge strane treba da se pripremi za turbulentna vremena. Ovaj 29. oktobar 2018. je istorijski dan za našu zemlju. Doživljavamo smjenu epoha."
Hannover allgemein zeitung piše: „Trezvena u analizi, dostojanstvena u tonu. I istovremeno pomalo šarmantna. Takva je bila ova kancelarka, uskoro će se pisati: zainteresovana samo za moguće. Zainteresovana da služi ovoj zemlji – u svijetu čijom političkom binom sve više dominiraju muškarci opsjednuti moći, beskrupulozni diktatori, samozaljubljeni predsjednici."
„CDU upravo oživljava", smatra zato komentator Frankfurter allgemein zeitung. „Autovala su se uobičajena sumnjiva lica: Kramp-Karenbauer, Špan i Merc. Ali ko od njih treba da vodi CDU u svjetliju budućnost? Mudro je što Merkel nije davala preporuke u tom pogledu – njene preporuke bile bi balast. Nakon osamnaest godina partija ima izbor između više kandidata, raznih priroda i profila. Ali može li neko od aspiranata postati i kancelar? To je kriterijum koji šef CDU mora da ispunjava više nego ikad. Jer koja uopšte druga partija može u ovim vremenima dati šefa njemačke vlade?"
„Era Merkel se završava", piše Zideutsche Zeitung. „Obnova i reformacija CDU može da počne. To dovodi CSU i SPD u cajtnot. I unosi novu dinamiku u njemačku politiku jer ni u redovima koalicionih partnera neće moći da samo kažu idemo dalje. Ako Merkel ide, moraju i drugi. Ovoliko početka nismo odavno imali."
Izvor: politico/newyorktimes/deutsche welle