Snežana Ružičić je jedna od tek šest žena koje su na Lokalnim izborima 2016. godine u svojim opštinama uspjele osvojiti ove pozicije, a u intevjuu za Frontal nam otkriva kakvo je stanje zatekla dolaskom na ovu poziciju, koliko je zadovoljna postignutim rezultatima i šta je to što ovu opštinu čini posebnom.

FRONTAL: Gospođo Ružičić, skoro su dvije godine od kada ste na čelu opštine Jezero. Da li ste zadovoljni postignutim?

RUŽIČIĆ: Jako sam zadovoljna postignutim rezultatima u prethodne dvije godine, a posebno me raduje uključivanje građana i ciljnih grupa poput mladih, žena, poljoprivrednika, folkloraša, koje smo, na moju ličnu inicijativu, udružili u nevladine organizacije i zajedničkim snagama pokrećemo i realizujemo određene aktivnosti. 

Funkciju načelnika sam preuzela 10.11.2016. godine i sad, nakon skoro dvije godine mandata u funkciji načelnika opštine Jezero, mogu ponosno da kažem da je mnogo toga urađeno, ali takođe, još uvijek ima mnogo toga što treba da se riješi i realizuje. Po dolasku na trenutnu funkciju zatekla sam katastrofalno stanje. Spisak preuzetih finansijskih dospjelih obaveza bio je veći od jednogodišnjeg opštinskog budžeta, odnosno 640.000,00 KM sa tendencijom rasta za iznos zateznih kamata i sudskih troškova, tako da je zaduženje opštine raslo do oko 800.000,00 KM. 

Osim lošeg stanja u pogledu finansija, slično je bilo u drugim oblastima. Loša finansijska situacija, velika dugovanja, kašnjenja u donošenju budžeta, nelikvidnost,česte blokade žiro-računa, nepostojanje strateških planskih dokumenata, samo su neki od prvobitnih problema sa kojima sam se susrela. Takođe, opština nije imala nikakve strateške važeće dokumente, poput Strategije razvoja opštine, Regulacionog plana opštine itd. Posljedice takve situacije koju sam zatekla, u nekim oblastima su još uvijek vidljive. Međutim, ostvaren je veliki uspjeh i pomak. Zadovoljstvo postignutim naravno da postoji, kako moje lično, tako i od strane građana opštine, što su pokazali i nedavno održani Opšti izbori. Svi smo svjesni problema koje sam naslijedila od svog prethodnika, ali što je najbitnije, građani prepoznaju želju za napretkom. U nizu potreba i problema, nastojimo zajedničkim snagama izdvojiti prioritete i aktivno radimo na njihovom ostvarivanju.

U periodu mog mandata uspješno smo uložili napore da opština Jezero zauzme medijski prostor i postane regionalno prepoznata kao opština koja dobija svoj specifičan imidž.

FRONTAL: Koji su to izazovi i poteškoće sa kojima se najviše susrećete u svom radu?

RUŽIČIĆ: Izazovi i poteškoće koje ometaju rad i funkcionisanje opštine Jezero, u najvećoj mjeri su vezane za posljedice nasljeđenog lošeg finansijskog stanja. Taj problem je djelimično riješen kreditnim zaduženjem, u iznosu od 600.000,00 KM. Na žalost, navedenim kreditom plaćamo stare obaveze umjesto da ovo zaduženje ide u realizaciju novih projekata, čime bi se stvorile bolje pretpostavke za normalniji život na ovom području.

Pored prethodno nadevenih, kao dominantne izazove i teškoće izdvojila bih lošu finansijsku situaciju u velikom broju porodica, nezaposlenost i nizak obrazovni nivo građana. Takođe, prisutna je inertnost određenih grupacija stanovništva, što je svakako uzrokovano praksom „zatvorenih vrata“ mojih prethodnika na ovoj funkciji. Nisu zadovoljene gotovo svakodnevne potrebe građana za republičkim fondovima i servisima od strane drugih institucija poput pošte, geodetske uprave, fonda zdravstva, banke, posjeta doktora specijalista, što se ogleda u njihovoj nedostupnosti u vidu svakodnevnog rada. Još jedna u nizu poteškoća jeste nepostojanje osposobljenog stručnog kadra u administrativnim službama ustanova, kao što su: arhitekta, psiholog, građevinski inženjer i sl. Opštini Jezero nedostaju i stručnjaci u oblasti pisanja evropskih projekata, kao i službenici koji poznaju strane jezike. Osim navedenog, značajno i za zajednicu i za njene stanovnike bi bilo postojanje lokalnog radija, uzimajući u obzir činjenicu da se javnost informiše putem oglasnih tabli i sajta opštine, prema kojem stariji stanovnici imaju otežan pristup zbog nedostatka znanja za korištenje istog.

Moj lični rad i zalaganje otežava nepostojanje pi-ara, koji je danas jako važan u komunikaciji sa javnošću, a čiji posao sama obavljam.

FRONTAL: Opština Jezero spada u nerazvijene jedinice lokalne samouprave. Koji su glavni razlozi takvog stanja?

RUŽIČIĆ: Opština Jezero se, po površini, broju stanovika i prihodima, ubraja u red izrazito nerazvijenih opština, a kao razlog tome mogu da navedem činjenicu da od postojanja opštine i rada mojih prethodnika, nije postojala inicijativa za pokretanje razvoja i korišćenja prirodnih potencijala, kojima je opština veoma bogata. Pokrenuli smo sudski spor za ostvarivanje prava na ostvarivanje prihoda opštine Jezero od naknade za potopljeno zemljište. Ta vrsta prihoda do sada nije ostvarivana, te očekujem da će u narednom periodu to biti značajan izvorni prihod opštine. 

Pored postojećih zakonskih regulativa, potrebno je usvojiti i lokalne odluke u cilju ostvarivanja većeg priliva sredstava u opštinski budžet.

Bogatstvo opštine se ogleda u izobilju šuma, riječnih tokova, jezera, atraktivnih turističkih lokacija, bavljenju stanovništva stočarstvom itd., što je veoma primamljivo za potencijalne investitore. Svaka od navedenih prednosti bi mogla da se usmjeri ka poboljšanju razvoja naše lokalne zajednice, na čemu se već aktivno radi, a u narednom periodu planiran je niz aktivnosti i projekata koje bi direktno uticali na tu oblast. 

FRONTAL: Da li ste zadovoljni podrškom koju dobijate sa entitetskog nivoa za razvojne projekte na nivou vaše lokalne zajednice? Koji su to značajni projekti koji su do sada realizovani u opštini Jezero?

RUŽIČIĆ: Podrška opštini Jezero sa entitetskog nivoa itekako postoji, veoma je prisutna, i ogleda se kroz dodjelu sredstava za realizaciju velikog broja projekata. Projekti su podržani od strane Vlade Republike Srpske kroz više projekata, Fonda za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost RS, Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS, Zavoda za zapošljavanje RS i ostalih ministarstava iz Vlade RS, agencija i uprava.  Uz njihovu pomoć, od značajnijih projekata zabilježeni su sljedeći: Projekat „Upravljanja ambalažnim otpadom u opštini Jezero“ putem kojeg je izvršena nabavka vozila za odvoz otpada, „IFAD“ projekat koji se odnosi na asfaltiranje lokalnog puta za Ljoljiće u dužini od oko 2,5km, Projekat sanacije lokalne putne mreže u dužini 1,8km – radovi u toku, izgradnja fiskulturne sale, pripremni radovi na izgradnji mosta na rijeci Plivi, pripremni radovi za projekat ukorićenja rijeke Jošavke, uspostavljen je svakodnevni rad doktora u Ambulanti porodične medicine, uspostavljen je rad kancelarije Fonda PIO i Policijske stanice, sufinansiranje izgradnje stambenog objekta za višečlanu porodicu Grabež, prijem dva pripravnika putem Zavoda za zapošljavanje RS, nabavka vatrogasnog vozila (u toku) itd. Procjene su da je Vlada RS u opštini Jezero od mog dolaska na funkciju načelnika opštine pa do sada uložila oko 1,6 miliona KM.

Pored podrške Vlade RS i njenih institucija, značajnu podršku ostvarili smo i od Federalnog ministarstva za izbjegla raseljena lica i povratnike, i to realizacijom Projekta izgradnje rezervoara u povratničkom naselju Đumezlije, sufinansiranjem volonterskog rada za tri pripravnika u prošloj i dva u ovoj godini, dodjelom stipendija za 10 studenata u prošloj školskoj godini i sufinansiranjem naknada za prevoz 25 naših učenika srednjih škola. 

Osim navedenih projektnih aktivnosti, kroz obavljanje funkcije načelnika, podržala sam rad i osnivanje Udruženja žena, Udruženja poljoprivrednika, folklornih sekcija, podržana je akcija Dobrovoljnog davanja krvi, izvršena je preregistracija Opštinske boračke organizacije i Vatrogasnog društva. Uprkos lošem finansijskom stanju obezbijedili smo redovne naknade socijalno ugroženim licima, isplate studentskih stipendija, naknade u sufinansiranju prevoza učenika srednjih škola, pružena je novčana podrška za novorođenčad, finansijska podrška za porodice sa 4+ djece, više puta u ove dvije godine mandata, djeci su dodjeljivani paketići tokom praznika. Organizovan je veliki broj manifestacija različitih sadržaja (kulturnih, sportsko-rekreativnih, promotivnih itd.), te se na taj način dao doprinos bogaćenju kulturno-zabavnog, edukativnog i sportsko-rekreativnog života građana. Sve navedene manifestacije dijelom su pokrivali donatori, a dijelom opština Jezero vlastitim sredstvima. Prosječno učešće donatorskih sredstava u održavanju manifestacija iznosilo je 70%.

U narednom periodu radićemo na većem prilivu sredstava u budžet opštine. U toku je realizacija i planiranje velikog broja projekata za naredni period, za koje se nadam da će biti još uspješniji od prethodnih. Takođe, planiramo da preduzmemo i druge aktivnosti na povećanju prihoda od svih prirodnih potencijala opštine Jezero koje je u prethodnom periodu koristio neko drugi.

FRONTAL: U skladu sa relevantnim statističkim pokazateljima, turizam je u Republici Srpskoj privredna grana sa velikim potencijalom. Vidite li u tom smislu šansu za opštinu Jezero, i koji su to turistički potencijali Jezera koji mogu dovesti do razvoja i poboljšanja stanja u toj opštini?

RUŽIČIĆ: Opština Jezero sa svojim mnogobrojnim prirodnim bogatstvima, istorijom i geografskim položajem pruža izuzetno dobre uslove za razvoj turizma. Kao potvrda turističih resursa Jezero je 2017. godine dobila Priznanje za najprivlačniju opštinu za investitore. Pored toga, da bi se prikazale prirodne ljepote opštine Jezero, snimljen je dokumentarni film „Nepoznato, a naše“, od strane Radio televizije Republike Srpske u režiji Branka Lazića. Film je dobio dvije nagrade i to: Nagradu za najbolji ekološki film na internacnionalnom Festivalu ekološkog i turističkog filma „Vrmdža fest 2018.“ i Nagradu na Festivalu turističkog filma SILA-fest 2018. u Velikom Gradištu (Srbija).

Jezero ima bogat turistički potencijal 

Obzirom da se nalazi na raskrsnici između opštine Šipovo, Mrkonjić Grad i Jajce, od kojih je udaljena po 11km, može se reći da ima povoljan geografski položaj. Prolazak magistralnog puta M5 kroz opštinu predstavlja pogodnost za turiste. Nalazi se na ušću Plive u Plivsko jezero, što je još jedan od razloga koji opštinu Jezero čini atraktivnom za turiste. Osim rijeke Plive, postoji i jezero Đol. Bogatstvo opštine vodenim tokovima, predstavlja značajnu predispoziciju za razvoj opštine u turističkom smislu. Unazad par godina, turisti su rijeku Plivu prepoznali kao pogodnu za rafting. 

Jezero je okruženo brdima Otomalj i Sinjakovo, koja predstavljaju zanimljive lokacije za planinare, kao i za paraglajding, naročito u jesen i proljeće. Jezero se može pohvaliti i veoma dobrom gastro ponudom tradicionalnih jela i pića. Veliki dio stanovništva se bavi stočarstvom. Čist vazduh i boravak u netaknutoj prirodi pružaju posjetiocima potpun užitak tokom boravka u Jezeru. S tim u vezi, određen broj stanovništva se bavi seoskim turizmom. 

Značajan potencijal predstavljaju i lovno-ribolovni resursi. Ovo bogatstvo bi bilo moguće valorizovati putem lovnog i kreativnog turizma. 

U narednom periodu planiran je rad na uređenju i promovisanju prirodnih potencijala opštine, u cilju napretka u ovoj oblasti. Takođe je planirano da se aplicira na sredstva Evropskih fondova za izgradnju nekad postojeće uskotrčne pruge, rekonstrukciju stare zgrade Željezničke stanice, nabavku brodice za panoramsko razgledanje prirodnih ljepota opštine i foto-safarija. Naši planovi vode i prema pokretanju agrarnog turizma, proizvodnji organske hrane, ulasku u dugoročni projekat otkupljivanja napuštenih gazdinstava na selu i dodjele istih mladim bračnim parovima, osposobljavanju turističkih vodiča, otvaranju turističkih info-biroa i uvezivanje istog u regionalni paket turističke ponude, povećanju kapaciteta privatnog seoskog smještaja, izgradnji bungalova i turističkih kompleksa na jezeru Đol, pokretanju mogućeg banjskog kompleksa za kožne bolesti na jezeru Đol, bogaćenju restoranske ponude i prema razvoju lovnog turizma.

FRONTAL: Koje su osnovne prepreke punom razvoju potencijala koje opština Jezero nesumnjivo ima?

RUŽIČIĆ: Kao prepreku punom razvoju potencijala opštine Jezero navela bih zarobljenu industrijsku zonu, u smislu gubljenja prihoda građana i opštinskog budžeta već 20 godina, spornom privatizacijom od strane kompanije „Dušanić“, te ću se u narednom periodu lično zauzeti da uz podršku Vlade Republike Srpske otkupimo ulazak u posjed i na taj način stvorimo pozitivnu klimu za dolazak novih investitora. Još jedna u nizu prepreka za ostvarivanje punog razvoja opštine jeste i to što opština raspolaže malim površinama zemljišta u urbanom dijelu i vodenom pojasu, jer je većina njih u privatnom vlasništu, a itekako su atraktivne za razvoj turizma. Do sada opština Jezero nije ostvarivala prihod od nakande za potopljeno zemljište, te su na taj način u prethodnih 20-ak godina izgubljena značajna sredstva, koja pripadaju budžetu opštine, a samim tim i njenim građanima. Dosadašnji budžet nije bio dovoljan za ostvarivanje osnovnih funkcija iz nadležnosti lokalnih zajednica. Realizacijom ove vrste prihoda stekli bi se znatno povoljniji uslovi za funkcionisanje opštine. 

Nedostatak sredstava i investitora, predstavlja problem sa kojim se susrećemo i koji utiče na razvoj opštine kao lokalne zajednice. Osim toga, konkretno kada je riječ o bavljenju pružanjem usluga turistima, potrebno je animirati stanovništvo, kako bi se uključili u ovaj proces i na taj način ostvarili korist i za sebe lično i za zajednicu.

FRONTAL: Demografska slika u čitavoj BiH je sve gora, gdje nažalost ni Jezero nije izuzetak. Šta opština na čijem ste čelu poduzima u pravcu otvaranja ka mladim ljudima i stvaranju uslova za njihov puni angažman u okviru vaše lokalne zajednice?

RUŽIČIĆ: Kao nosilac lokalne vlasti trudim se da pružim maksimalnu moralnu, ali i finansijsku podršku idejama svakog mladog čovjeka. Od postojanja pa sve do mog dolaska na čelo opštine, nisu zabilježeni značajniji pomaci u pokretanju aktivizma mladih. Smatram da su mladi ljudi naša budućnost i pokretači od kojih zavisi opstanak ne samo opštine Jezero, nego cijele države. Na moju ličnu inicijativu počeli smo da organizujemo sastanke sa mladim ljudima. Taj proces još uvijek traje. Najzahtjevniji zadatak je animiranje mladih ljudi. Obzirom da nisu prije imali priliku da govore o svojim potrebama, problemima, idejama, bilo je potrebno uložiti mnogo truda da bi se napravili početni koraci. Sad već slobodno mogu da kažem da na svaki sastanak dolazi sve veći broj mladih ljudi, koji su stekli slobodu i samopouzdanje da govore o svojim potrebama. Kao rezultat rada sa mladima organizovan je veliki broj zajedničkih druženja, sastanaka, akcija farbanja mostova, organizovani su Promotivno-tursitički dani gdje su mladi bili dio aktivnosti, organizovane su 2 predstave, Godišnji koncert folklora, takođe kao dio inicijative mladih. Ponosna sam na činjenicu da smo u prethodne dvije godine mandata svakom mladom čovjeku sa visokom stručnom spremom omogućili jednogodišnji pripravnički staž kroz programe entitetskih fondova i to su prvi pripravnici u prethodnih 20 godina postojanja opštine. Podrška mladima se pruža i putem redovnih stipendija za studente i naknada za prevoz za srednjoškolce. 

Svake godine se rodi 10 do 15 beba

Iako je mala lokalna zajednica opština Jezero ima pozitivan porast nataliteta, kao rijetko koja opština u Republici Srpskoj. Svake godine na području opštine Jezero, rodi se 10 do 15 beba. Upravo zbog toga, godine mog mandata su obilježene i pružanju novčanih naknada za porodice sa četvoro i više djece i obezbjeđivanju obuće za djecu pred polazak i školu. Iznalazim mogućnosti i trudim se da pružim podršku svim građanima, a posebno mladim ljudima. Prvi put je opština dala podršku mladima kroz osnivanje Omladinske banke Jezero i njene programe. Uključivanjem mladih u njen rad, uspješno su realizovana četiri projekta, i to: Uređenje plaže jezera Đol, Škola prve pomoći, nabavka kanti za smeće i fotoaparata kroz projekte Kante za smeće i Zabilježimo trenutke u našem zavičaju. U toku je realizacija još dva projekta: Ribolov u Jezeru i Bogatiji kulturno-zabavni život u Jezeru.

Koliko je prisutan interes za mlade ljude dokazuje i činjenica da sam i na radnom mjestu okružena velikim brojem mladih ljudi i koristim svaku priliku da nekog od njih preporučim kad god se stvore mogućnosti za zapošljavanje.

Autor: Danka Savić