FRONTAL: Novinarstvo i film, dvije profesije koje ste uspjeli da spojite. Otkud ta želja za filmom i koliko je uopšte teško spojiti te dvije profesije?

BOJIĆ: Oba impulsa i onaj filmski i onaj novinarski potiču iz žudnje sa iskazivanjem, iz potrebe za saopštavanjem ličnih i opštih istina. Novinarstvo podrazumijeva danonoćno dežurstvo istini i najbliže je esenciji “danas u beskonačnom nizu“. Kao takvo ono je definitivno uticalo na mene razlijevajući čvrst fundament na kojem se izgradila studioznija refleksija na životne pojave. Vremenom ta studioznost se definisala kroz  film koji  ima moć da  kompleksnije raskrinkava društvene mimikrije, da akcentuje ruglo našeg života ili da se klanja pred uzvišenošću ljudskog duha.

FRONTAL: Odakle Vam ideja za filmove „Djeca“ i „Lica Lafore“, prije svega za tematiku?

BOJIĆ: Oba filma artikulišu ono što je od temeljene važnosti, prije svega za mene lično.Odabirom tema i procjenjivanjem njihove važnosti vi sasvim sigurno na sebe preuzimate odgovornost. U mom slučaju izvjesno je da to lično u sebi sadrži istorijske i društveno važne odlomke u čijoj su srži djeca. Ipak, lična drama, životna drama nije sama po sebi i umjetnička drama, i tu se krio najveći izazov, kako ove priče približiti onom što podrazumijeva osnovni  umjetnički okvir. U oba filma pokušao sam da osvježim stvarnost, da je adekvatnije oblikujem, da kroz nju otvorim sebe, da upotrijebim svoj najdublji osjećaj stvari da bih došao do nove jasnoće, novog pogleda. U filmu Djeca dokumentujemo sudbine posljednja četiri srpska roditelja koja su izgubila po troje djece koja su poginula kao pripadnici Vojske Republike Srpske. Kroz njihove porodične sudbine, prelamaju se godine i vijekovi, ne samo srpskog stradalništva na ovim prostorima već se kroz odnos prema ultimativnoj žrtvi, u prezentu nazire konstrukcija društvenog futura. Samim tim, film Djeca nije samo film, to je otvorena čitanka koja ne zahtjeva posebnu pismenost da bi se iščitavao društveni testament i društveno predskazanje. Sa druge strane film Lica Lafore je između ostalog kritika savremenog društva u kojem jedinka pritisnuta egzistencijalnim bremenom i kapitalističkom etikom biva odovojena od svoje suštine. Upravo priča porodice Gajić koja antičkom borbom svjedoči o snazi bezuslovne roditeljske ljubavi, ima moć da nas uveže sa sobom samima, da nas primarno na nivou empatije a sekundarno na nivou svakodnevnog, ponovo nauči šta je to život.

FRONTAL: Film „Djeca“ je prikazan pred poslanicima Evropskog parlamenta u Strazburu. Kakve su bile reakcije, da li to vide više kao „srpsku propagandu“ ili su ipak pokazali saosjećanje za stradanje srpskog stanovništva u BiH?

BOJIĆ: Film Djeca ne koketira sa propagandnim elementima te je u tom kontekstu praktično i nemoguće tumačiti film. Rat je prirodna pojava, a odjeci ljudskog ubijanja  su užasavajući. Naša ideja je bila da tihi i nečujni eho srpskog stradanja prenesemo što dalje. Samim tim taj užas rata, nisu gledali evropski parlamentarci već prije svega ljudi koji su pred univerzalnom komponentom tragedije ostali nijemi i skamenjeni, uostalom poput bilo kojeg čovjeka. Sa te strane, efekat je postignut.

Ipak ovaj nesumnjivo važan trenutak i za Republiku Srpsku i za srpski narod nije medijski adekvatno tretiran. Za zapadno javno mnjenje ovaj događaj ne samo da ne predstavlja ništa važno već spada u kategoriju incidenta koje je poželjno što prije zaboraviti i tu je stvar jasna. Simptomatično je odsustvo regionalne medijske pažnje ali i dijela srpskih medija koji u činjenici da je srpsko stradanje po prvi put otškrinulo vrata najvišeg institucinalnog tijela u Evropi nije vidjelo ništa posebno.

FRONTAL: Trenutno aktivno radite na promociji filma „Lica Lafore“ i na međunarodnoj sceni. Film je prikazan na četvrtom „Peloponeskom filmskom festivalu“ u Grčkoj gdje je naišao na emotivne reakcije grčke publike ali i na riječi pohvale. S ovim filmom povezana je jedna tužna priča porodice Gajić ali i njihova hrbarost i borba u pronalasku lijeka za Laforinu bolest. Kakvi su Vaši utisci, koliko ste zadovoljni učinjenim?

BOJIĆ: U obraćanju publici prije projekcije filma, često kažem kada budete gledali film, nemojte misliti da je ovo jedna od najtužnijih priča koju ćete gledati iako ona to jeste. Preskočite prividnost tragedije i pred vama će se otvoriti beskonačna snaga ljudskog duha. Potvrđuje se misao velikog srpskog režisera Živojina Pavlovića koji je tvrdio da je biće porodice elementarnije od bilo kojeg   životnog obrasca, jer u filmu Lica Lafore se kao mjesto blaženstva i mjesto tragedije javlja porodica koja crpi esenciju našeg postojanja. Pomenuta beskonačna ljubav, hrišćanska žrtva, pobjeda smrti nad životom, atrofija modernog društva, pojedinac protiv sistema, društvo za pojedinca...amalgam odnosa koji sa odmicanjem radnje dobija svoje naličje u vidu apsolutne pobjede života samog. Sve to je film Lica Lafore. 

U životno važnom značenju to je film koji pomjera granice u jednom dijelu neurologije jer se na osnovu njega organizuju humanitrane akcije čiji je cilj unaprijeđenje istraživanja rijetkih bolesti na svjetskom nivou. Konkretno, kroz film su već prikupljena sredstva za otvaranje laboratorije u Dalasu, koja će se baviti otkrivanjem lijeka protiv Batenove bolesti. Pored pronalaska lijeka protiv Laforine bolesti sinergija banjalučke porodice i kanadskih naučnika uspješno rađa  globalne benefite. Naravno ovo je posljedica jednog mukotrpnog i teškog puta. Samo ako živite i stvarate u maloj sredini kao što je Banja Luka znate koliko je uopšte teško realizovati samu ideju. Mi smo uspjeli da film prikažemo na svjetskom kongresu neurloga u Barseloni, u Evropskom parlametu u Strazburu, na medicinskim fakultetima u regionu, na međunarodnim festivalima u Rusiji, Grčkoj, Americi...naravno da sam ponosan na učinjeno, na ekipu koja je sa mnom radila film, na porodicu Gajić. Ali isto tako sam svjestan da radim na Radio Televiziji Republike Srpske koja je imala produkcijske preduslove za ovakav projekat, te da bi u drugačijim okolnostima ova priča vrlo lako mogla ostati neispričana na ovakav način.

FRONTAL: Koje su to poruke koje trebaju poslati ova dva filma?

BOJIĆ: Čovjek i dalje živi po zakonima sile i beskrupuloznog samoodržavanja, otuđen i sam. Danas kada se tragedija života naslućuje u svakom čovjeku i kada se nazire da je ta naša tragedija paradoksalno posljedica razvoja naše svijesti potrebna je opšta katarza da bi se čovjek vratio u ravnotežu i svoje biće postavio u harmoničan odnos sa okruženjem. Čini mi se da oba filma nude neke male katarze iza kojih se ocrtava suštinska ideja vraćanja istinskim vrijednostima koje će nas činiti boljim ljudima a čija će manifestacija biti u svakodnevnici. Pored toga, iz usta junaka filma provejava neizgovoreno. Osloni se na ono što nosiš u sebi to je jedina sigurna pobjeda.

FRONTAL: Imate li u planu neka nova filmska ostvarenja nakon filmova „Djeca“ i „Lica Lafore“?

BOJIĆ: Scenario za televizijski serijal koji bi se bavio našom neposrednom istorijom je napisan. Čekaju se produkcijski uslovi.

Autor: Danka Savić