Ukupan obim robne razmjene Republike Srpske sa inostranstvom za period januar-jun 2016. godine iznosio je 3,40 milijardi KM i u poređenju sa istim periodom 2015. godine povećan je za 62,5 miliona KM, odnosno za 1,9%. Ostvaren je izvoz u vrijednosti od 1,35 milijardi KM, što u odnosu na isti period 2015. godine predstavlja povećanje od 103,58 miliona KM, odnosno za 8,3%. Ostvareni uvoz za šest mjeseci 2016. godine iznosio je 2,05 milijardi KM i u odnosu na isti period prethodne godine smanjen je za 41,54 miliona KM, odnosno za 2,0%. 

Spoljnotrgovinski deficit iznosi 708,54 miliona KM. U poređenju sa istim periodom prethodne godine došlo je do smanjenja deficita za 145,12 milion KM, odnosno za 17%. Pokrivenost uvoza izvozom iznosi 65,5%, dok je u istom periodu prethodne godine iznosila 59,3%.

Prosječna neto plata u junu 2016. godine iznosila je 845 KM. U odnosu na prosječnu neto platu u maju

realno je veća za 0,6%. U poređenju sa prosječnom neto platom u junu 2015. godine, prosječna neto plata u junu tekuće godine realno je veća za 1,8%.

Prosječan broj nezaposlenih za šest mjeseci 2016. godine iznosi 134.940 lica, što je u odnosu na prosječan broj nezaposlenih u istom periodu 2015. godine manje za 6.970 lica, odnosno za 4,9%. Godišnja inflacija (jun 2016/ jun 2015) iznosila je -1,6%.

Bruto domaći proizvod (BDP) Republike Srpske, u 2015. godini, iznosio je 9,15 milijardi KM što u odnosu na 2014. godinu predstavlja povećanje za 303,06 miliona KM. BDP nominalno je povećan za 3,4%.

Šta znači ovaj makroekonomski rast u odnosu na povećano zaduživanje RS i da li zaduživanje ujedno predstavlja i svojevrsnu kočnicu privrednog napretka?

Darko Milunović, viši asistent na predmetu Ekonomska statistika na Ekonomskom fakultetu u Banjaluci, za Frontal je izjavio da je evidentno da postoji određeni ekonomski iskorak, međutim, da se ovaj pozitivni pomak još uvijek ne može nazvati ekonomskim progresom. 

“Govoriti o ekonomskom progresu nije jednostavno, pogotovo ne u kontekstu zaduživanja. Ipak, ako imamo ambiciju da  odgovorimo da li dolazi do progresa ili ne, neophodno je sagledati kompletan ambijent sa više stanovišta. Ako stvari analiziramo egzaktno - pomoću brojki, tj. ako sagledavamo statistički ugao, smatram da je prisutan blagi napredak u svim posmatranim sverama, što se još uvijek ne može nazvati ekonomskim progresom (potreban veći iskorak). Ipak, ne treba zaboraviti činjenicu da Republika Srpska ne živi u izolovanom svijetu, te da su mnogi parametri u okruženju (EX YU) na lošijem nivou nego kod nas”, rekao je Milunović. 

Milunović smatra i da pored konstantnog zaduživanja, RS uredno servisira svoje dugove, tako da, kada se sve sabere, iznosi servisiranja i zaduživanja je gotovo isti. 

“U periodu 01.01.-30.06.2016. godine, prema preliminarnim podacima, po osnovu spoljnog i unutrašnjeg duga stvoreno je obaveza u ukupnom iznosu od 454,63 miliona KM (obveznice, trezorski zapisi, spoljni dug...). S druge strane, po osnovu servisa spoljnog i unutrašnjeg duga, u istom periodu, na ime rashoda i izdataka, prema preliminarnim podacima, plaćeno je ukupno 437,54 miliona KM. Iz ovoga se može zaključiti da se približno isti iznos servisira i zadužuje (što je bilo i u 2015. godini)”, kaže Milunović i dodaje da su, ako se uzme u obzir činjenica da su u 2014. godini poplave odnijele jedan godišnji budžet Republike Srpske, prethodni podaci su vrlo afirmativni.

Autor: Stefan Blagić