Državni zavod za statistiku objaviće krajem naredne sedmice prvu procjenu bruto domaćeg proizvoda (BDP) u četvrtom tromjesečju 2014., a osam makroekonomista, koji su učestvovali u anketi Hine, procjenjuju u prosjeku da je privreda porasla za 0,2 odsto na godišnjem nivou.

Pritom njih četvoro očekuje rast između 0,1 i 1 odsto, troje stagnaciju, a jedan pad od 0,3 odsto u odnosu na isti period prethodne godine.

Pokažu li se njihove procjene tačne, bio bi to prvi rast BDP-a nakon 12 tromjesečja neprekidnog pada. Bio bi to i treći put od početka 2009. da je privreda tehnički provirila iz recesije.

To se prije zabilježilo u trećem kvartalu 2010. i drugom 2011. godine.

„Gledajući posljednje privredne pokazatelje – pozitivan doprinos neto izvoza, kao i povoljniji trendovi u ličnoj potrošnji i industrijskoj proizvodnji – više nije nerealno očekivati pozitivnu stopu rasta BDP-a u posljednjem lanjskom tromjesečju„, navodi jedan od makroekonomista u anketi Hine.
Prema podacima DZS-a, potrošnja je porasla u pet posljednjih lanjskih mjeseci, pri čemu je u decembru promet u trgovini na malo skočio 2,6 odsto, najviše od polovice 2013.

Zahvaljujući tome, u posljednjem lanjskom tromjesečju maloprodaja je porasla za 2,3 odsto na godišnjrm nivou.

„Iako lična potrošnja ostaje slaba, a razduživanje primarni trend kod privatnog sektora, potrošnja je sada na nivoima kada teško može više padati. Pozitivan faktor je i industrijska proizvodnja„, navodi se u anketi Hine.
Industrijska je proizvodnja u četvrtom kvartalu 2014. porasla 3,6 odsto u odnosu na isti period prethodne godine, a u decembru je zabilježila skok od 5,3 odsto, najviše od početka recesije 2009.

To se, među ostalim, zahvaljuje rastu izvoza roba i usluga. U cijeloj prošloj godini izvoz je porastao 8,4 odsto u odnosu na prethodnu godinu, na 78,7 milijardi kuna, dok je uvoz ojačao 3,7 odsto, na 129,7 milijardi kuna.

To se, kažu makroekonomisti, najviše zahvaljuje ubrzanju rasta privrede Evropske unije, najvećeg hrvatskog spoljnotrgovinskog partnera.

Građevinarstvo i dalje u dubokoj recesiji

S druge strane, negativno bi na BDP mogli uticati pad investicija i državne potrošnje.

„I pored rasta potrošnje i industrije, i dalje očekujem pad privredne aktivnosti u zadnjem lanjskom tromjesečju, jer je BDP još uvijek pod pritiskom slabosti investicija i državne potrošnje“, navodi jedan od makroekonomista u anketi Hine.

I ostali upozoravaju na daljnji pad investicija, na što, među ostalim, ukazuje pad građevinske aktivnosti. Prema podacima DZS-a, u prvih 11 mjeseci prošle godine obim građevinskih radova prema izvornim indeksima bio je za sedam odsto manji u odnosu na isti period 2013.

„Očekujemo nastavak pada investicija, na što ukazuju podaci iz građevinarstva koje se i dalje nalazi u dubokoj recesiji“, navodi se u anketi Hine.

Očekuje se, ističu makroekonomisti, i nastavak pada državne potrošnje, među ostalim, zbog budžetske štednje krajem prošle godine.

Kada se zbroje svi pozitivni i negativni uticaji na BDP, većina makroekonomista očekuje blagi rast privrede u posljednjem lanjskom tromjesečju, što bi ublažilo i njegov pad u cijeloj 2014. godini.

Pokažu li se procjene tačne, u cijeloj prošloj godini pad privrede iznosio bi 0,4 odsto, manje nego u 2013. kada je BDP skliznuo jedan odsto.
U 2015. privreda će plesati na rubu stagnacije
U 2015. godini većina makroekonomista očekuje nastavak rasta privrede ili stagnaciju.

U anketi Hine osam makroekonomista procjenjuje u prosjeku da će ove godine BDP porasti 0,1 odsto. Pritom njih troje očekuje rast između 0,2 i jedan odsto, dvoje stagnaciju, a troje pad između 0,2 i 0,5 odsto.

U 2015. hrvatska privreda ulazi izloženo brojnim rizicima, o kojima ovisi kretanje BDP-a, navode makroekonomisti.

„Privreda će pritiskati domaće strukturne slabosti, koje uključuju visoku opterećenost fiskalnim deficitom, javnim dugom i različitim preprekama za investicije, tromost javnih preduzeća da pokrenu investicijski ciklus i odgođeno korištenje finansijske alokacije iz EU fondova„, navodi jedan od makroekonomista.

Kao moguće pozitivno poticaje ističe ubrzanje rasta u EU, koja dobiva vjetar u leđa s ekspanzivnom monetarnom politikom Evropske centralne banke i niskim cijenama nafte. To bi trebalo pozitivno uticati na hrvatski izvoz.
Blagi rast privrede, za 0,2 odsto, u ovoj godini očekuju i Hrvatska narodna banka (HNB) te analitičari Ekonomskog instituta Zagreb.

Nešto je optimističniji Međunarodni monetarni fond (MMF), koji u ovoj godini očekuje rast hrvatskog BDP-a za 0,5 odsto, a na tolikom je rastu i Vlada temeljila državni budžet za ovu godinu.

Pozitivno bi na privredu, kažu makroekonomisti, mogla uticati stabilizacija lične potrošnje, ali i to što javne investicije obično uzmu zamašnjak u predizbornoj godini.

„Upravo tu vidimo najveći pozitivni, ali i negativni rizik za ostvarenje prognoza, dok bi neto izvoz roba i usluga trebao nastaviti s rastom ublažavajući nepovoljna kretanja„, navodi se u anketi Hine.

Hrvatskoj privredi i dalje prijete brojni rizici, ali većina makroekonomista ipak očekuje blaga poboljšanja u odnosu na prošlu godinu.

„Gledajući konsenzus analiza, u ovom trenutku Hrvatska ‘pleše’ na rubu stagnacije BDP-a“, zaključuje jedan od makroekonomista u anketi Hine.

izvor: capitla.ba