Ovakav način planiranja ne daje potpune informacije o predmetima nabavke, o njihovim procijenjenim vrijednostima i vrstama postupaka koji se planiraju sprovesti. Planiranjem nabavki na ovaj način nije osigurano poštovanje principa transparentnosti, u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama ni poštovanje Zakona o budžetima. Ujedno, planiranje sprovođenja različitih postupaka nabavke za isti predmet upućuje na moguće dijeljenje predmeta nabavke što nije u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama, upozoravaju revizori iz Ureda za reviziju institucija u FBiH. 

Iz Opštine objašnjavaju da se radilo o izradi i reviziji projektne dokumentacije. 

"Izrada projektne dokumentacije za projekte koji se rade u toku godine kreće se od 1.000 KM do većih vrijednosti za veće projekte tako da je nemoguće provesti jedan postupak na kompletan planirani iznos, nego se projekat sprovodio u skladu sa propisanim vrijednostima, a u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama", pojašnjavaju iz Opštine u pisanim odgovorima.

Pojašnjena radi, budžetski potrošači su, u skladu s odredbama Zakona o javnim nabavkama, dužni sačiniti Plan javnih nabavki sa svim potrebnim podacima vezanim za predmet, vrijednost i vrstu postupka, te postupke sprovoditi uz primjenu odgovarajuće vrste postupka i objaviti propisana obavještenja.

Iz Transparency International u BiH cijene da ova praksa ne bi bila loša ukoliko se radi o više nabavki niže cijene, a iz Pratimotendere.ba pojašnjavaju da ovo jeste problem jer u Zakonu o javnim nabavkama postoji rupa, odnosno nije precizirano da se svaka nabavka mora pojedinačno planirati. 

"Revizori su taj problem hirurški precizno uočili i opisali, a u Zakonu nema precizne definicije, pa se može tumačiti da Zakon to ne brani i onda ugovorni organ ima opravdanje da može sprovodi bilo koji postupak za koji se odluči", kaže glavni i odgovorni urednik na portalu Pratimotendere Slobodan Golubović.

Revizori su uočili i da prilikom nabavke radova za rekonstrukciju i sanaciju lokalnih puteva, građevinskog materijala i održavanja vozila nije sproveden odgovarajući postupak nabavke. 

"Putem nabavke na osnovu konkurentskih zahtjeva za rekonstrukciju i sanaciju puteva potpisano je deset ugovora sa tri dobavljača ukupne vrijednosti 397.672 KM. Navodimo i to da su po direktnom sporazumu, sa istim dobavljačem, zaključena tri ugovora za usluge pranja vozila, nabavku auto guma i vulkanizerske usluge pojedinačne vrijednosti od po 6.000 KM. Takođe su sprovedena i tri direktna sporazuma i zaključena tri ugovora za automehaničarske, autolimarske i autoelektričarske usluge vrijednosti od po 6.000 KM dok je za nabavku građevinskog materijala po sprovedenim direktnim sporazumima zaključeno šest ugovora o nabavci ukupne vrijednosti 27.461 KM", pišu revizori i zaključuju da je s obzirom na ukupnu vrijednost predmeta nabavke, kao i da se radi o istovrsnim nabavkama, vršeno dijeljenje predmeta nabavke s namjerom izbjegavanja primjene odgovarajućeg postupka, odnosno da nije sproveden odgovarajući postupak u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama.  

Iz Hadžića kažu da je riječ o putevima koje se nalaze na različitim lokacijama tako da nije bilo moguće sprovesti jedan otvoreni postupak.

"Ova primjedba se odnosila na sprovođenje postupaka javne nabavke za sanaciju i rekonstrukciju lokalnih puteva. Zbog vrijednosti sanacije i rekonstrukcije puteva u skladu sa ZJN sprovedeni su konkurentski postupci koji su transparentni i javni i provode se u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama", pojašnjavaju iz Opštine.

Iz Transparency international u BiH kažu da to može i drugačije i jeftinije. 

"Za takve poslove se moraju voditi otvoreniji postupci, pogotovo posao za ceste koji se može podijeliti na lotove - lakše potpisati ugovor s jednim ponuđačem koji u tom slučaju ima interes da obori cijenu. Kada dolazi do cijepanja i  u igru ulazi  više ponuđača – svako postavlja svoje uslove i to podiže cijenu. Praksa pokazuje da je zaista najbolje provesti jednu nabavku. Uostalom i kada pravite kuću uzimate jednu firmu i zbog racionalizacije trošenja materijala i zbog angažovanja mehanizacije, no često ugovorni organi izbjegavaju transparentnije postupke što po pravilu vodi do veće cijene", pojašnjava Damjan Ožegović, istraživač i pravni savjentik u TI u BiH.

I Golubović takođe smatra da se radi o zloupotrebi.

"Za te radovi oni su mogli sprovesti konkurentski ili otvoreni postupak i obuhvatiti sve radove, bez obzira na lokacije, mogli su posao podijeliti na lotove i na taj način bi postupak bio znatno transparentniji", pojašnjava Golubović.

Opština je tokom 2020. godine na kapitalne transfere potrošila oko 5,93 miliona KM:  vodosnabdijevanja 1.600.000 KM, asfaltiranje i rekonstrukciju lokalnih puteva 1.103.476 KM, izgradnja i održavanje javnih skloništa 730.629 KM, infrastrukturno uređenje industrijske zone 446.304 KM, zimsko održavanje lokalnih puteva 407.951 KM...  Za pojedine poslove angažovani su Bucomerc d.o.o. Kiseljak, Sacom d.o.o. Sarajevo,  Musić Company d.o.o. Hadžići

Revizori su zabilježili da je poslove vrijedne 1,8 miliona KM dobilo Javno preduzeće Komunalac d.o.o. iz Hadžića i to na osnovu  zaključka o izuzeću od primjene Zakona o javnim nabavkama koji je načelnik donio na osnovu Odluke o pravu pružanja usluga održavanja objekata infrastrukture i izvođenja radova na odvodnji i prečišćavanju otpadnih voda koju je Opštinsko vijeće donijelo 2015. godine. Na poziv Opštine JP Komunalac je dostavilo ponudu koju je   Komisija za javne nabavke ocijenila prihvatljivom, a kasnije su zaključivani pojedinačni ugovori za svaki povjereni posao. 

Iz Hadžića su se žalili na određene navode iz ovog izvještaja, ali nisu dostavili adekvatna obrazloženja ili dokumentaciju kojom bi dokazali da revizori nisu u pravu.

Inače, Opština Hadžići je jedna od devet opština Kantona Sarajevo. Prema popisu stanovništva iz 2013. godine tamo živi 24.979 stanovnika i prosječna gustina naseljenosti je 91 stanovnik po kvadratnom kilometru.  Načelnik je Hamdo Ejubović koji je na ovoj poziciji od 2004. godine. Budžet Opštine za 2020. godinu je prvobitno definisan u iznosu od 14.240.000 KM, u augustu je rebalansom povećan 15,2 miliona KM s tim da im je na raspolaganju bio i višak prihoda iz prethodne godine u iznosu od 2.551.306 KM.  Od ovog iznosa za plate  i naknade troškova zaposlenim potrošeno je 3.107.798 KM ili blizu 20 posto ukupnog budžeta. Od ovog ukupnog iznosa naknade za topli obrok su bile 191.025 KM, regres za godišnji odmor 40.721 KM, naknade za prevoz 36.762 KM, otpremnine zbog odlaska u penziju 36.498 KM i pomoć u slučaju smrti i teže bolesti 18.743 KM. Za naknade opštinskim vijećnicima potrošeno je 142.909 KM, za volonterski rad 100.000 KM, za rad u komisijama 46.819 KM...