Društvo
Karađorđe – preki vožd kojeg su se plašili i Turci i Srbi
Đorđe Petrović, poznatiji kao Karađorđe rođen je na današnji dan, 16. novembra 1768. godine u Viševcu.
Zanimljivo je da oko dana Karađorđevog rođenja postoje broja sporenja jer nije zabeležen niti je kasnije, od njegovih savremenika, zapisan. U određivanju njegovog godišta luta se čitavih osamnaest godina, od 1752. do 1770. godine.
Uz njegovo rođenje ne pominje nijedan verski datum, što je tada bilo uobičajeno. To je čudno s obzirom na to da je Karađorđe u pesmama bio opevani junak i vođa naroda i da su u njegovoj blizini bili skoro svi pismeni Srbi tog vremena. Ni svetske enciklopedije se ne slažu oko pretpostavljenog datuma.
Izabran je za vođu Prvog srpskog ustanka na Sretenje 1804. godine u Orašcu, koji je podignut kao otpor protiv turskog ugnjetavanja, a neposredno nakon Seče knezova, kada je pogubljen veliki broj viđenijih Srba tog vremena.
Posle sloma ustanka, 1813. godine Karađorđe uviđa da je borba uzaludna i odlazi u Austriju. Nekoliko godina kasnije vraća se u Srbiju kako bi nastavio borbu protiv Turaka.
Prema nekim svedočenjima, Karađorđe je nakon propasti ustanka, usled nervnog sloma i bolesti patio od melanholije (depresije), što se može videti i na portretu ruskog slikara Vladimira Lukiča Borikovskog. Na umetničkom delu se u voždovim očima vidi velika tuga zbog tragičnih događaja koji su usledili. Čak je i jedan ruski pesnik zabeležio da su „njegove oči pune nekakve tuge“.
Karađorđe je potekao iz siromašne porodice, a svoj nadimak dobio je zbog svog mračnog izgleda i crnih očiju, kao i zbog svoje teške naravi.
Vuk Karadžić navodi da je imao veliki nos po kome ga je bilo lako prepoznati. Vuk takođe navodi da je srpski vožd imao visok, piskutav i baršunast glas, koji je vrlo verovatno uništio konzumacijom rakije.
Postoji anegdota da su Rusi pri prvom susretu bili oduševljeni njegovom visokom pojavom i telesnom građom, a da su se razočarali kada je progovorio.
Po prirodi bio je strog čovek, preke naravi, spreman da lako ubije za bilo kakav prekšaj, čak i najbližu rodbinu. Ta prekost i surovost ulivala je strah svim Srbima, odvraćajući ih od namere da se mire sa Osmanlijama, i primoravala ih na poslušnost.
Oženio se Jelenom Jovanović, sa kojom je jedno vreme živeo u Austriji. Imali su sinove Alesu i Aleksandra.
Karađorđe Petrović je ubijen 26. jula 1817. godine u Radovanjskom lugu, po naredbi Miloša Obrenovića, a njegova preparirana glava je poslata turskom sultanu.
Junak prvog nemog filma na Balkanu
„Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa“, prvi je srpski i balkanski nemi igrani film, zasnovan na biografiji vožda Karađorđa, koji je snimljen 1911. godine.
Reditelj i scenarista pionirskog poduhvata srpske kinematografije bio je slavni srpski glumac i boem Čiča Ilija Stanojević, a u glavnoj ulozi vožda Karađorđa bio je jedan od najpoznatijih srpskih glumaca toga vremena, Milorad Petrović.
Izvor: Danas.rs