Prvi na glasanje danas izlaze Holanđani i Britanci, dok će se u najvećem broju članica evropski izbori održati u nedjelju 26. maja.

Preliminarni rezultati znaće se u nedjelju naveče, a novoizabrani poslanici će već u ponedjeljak početi razgovore o formiranju parlamentarnih grupa.

Evroskeptici i jačanje desnice

Evroskeptične krajnje desničarske stranke pokušavaju izgraditi koaliciju kako bi preobratile  Evropsku uniju, piše Vox.

Matteo Salvini, potpredsjednik italijanske vlade i lider desničarske stranke Lega, oraganizovao je u subotu skup u Milanu a pridružili su mu se i Marine Le Pen, francuska desničarska partija Nacionalno okupljanje (nekada Nacionalni Front) i Geert Wilders iz holandske Partije za slobodu. Oni su dali argumente zašto bi političari i stranke koje su duboko skeptične prema Evropskoj uniji trebalo da budu izabrane u Evropski parlament na izborima koji počinju 23. maja.

"Na ovom trgu nema ekstremista, rasista ili fašista", rekao je Salvini hiljadama pristalica koji su se okupili na centralnom trgu u Milanu. „Ovdje nećete naći krajnju desnicu, već politiku dobrog smisla. Ekstremisti su oni koji su upravljali Evropom proteklih 20 godina."

U Evropskom parlamentu su uvijek postojale evroskeptične stranke. 

Međutim, danas desničarski lideri pokušavaju nešto drugačije: pokušati izgraditi međukontinentalni savez anti-EU stranaka. Kladili su se da zajedničkim radom mogu oslabiti - i preraditi - EU iznutra.

Salvini, koji je i sam de fakto lider ove koalicije, prihvatio je slogan „Prema zajedničkom čulu Evrope“. Osim Le Penovog nacionalnog okupljanja i Wildersove Partije za slobodu, pridružile su se i druge krajnje desničarske stranke, uključujući njemačku Alternativa za Njemačku (AfD) i Austrijska  stranka slobode. Sve u svemu, ovi lideri žele da smanje imigracije. Možda žele i da preusmjere i prioritete EU na globalnoj sceni, prenosi Vox.

Ali, najviše žele da podignu suverenitet i ekonomske interese pojedinih država članica u odnosu na kolektivne interese EU.

Šta je Evropski parlament i zašto je to važno?

Evropski parlament je jedan od zakonodavnih tijela EU, i jedini čiji su članovi - poznati kao poslanici EP-a - direktno birani od strane građana EU. Poslanici Evropskog parlamenta imaju petogodišnje mandate, koji će početi u julu ove godine.

Trenutno ima 751 poslanik u Evropskom parlamentu, iako će se smanjiti kada/ako Velika Britanija napusti Evropsku uniju. Količina zastupljenosti zavisi od veličine zemalja EU. Njemačka dobija najviše 96 poslanika, dok Malta dobija samo šest.

Evropski izbori su organizovani na nacionalnom nivou, tako da su kandidati za EP često povezani sa domaćim političkim strankama ili su organizovani oko nacionalnih pitanja.

Kada se članovi Evropskog parlamenta biraju u Evropski parlament, oni se udružuju u veće grupe na osnovu njihovog političkog spektra. Na primjer, poslanici Evropskog parlamenta lijevo od centra mogu da budu kandidati Laburističke partije u Velikoj Britaniji, kandidati Socijalističke radničke partije (PSOE) u Španiji i kandidati Socijaldemokratske partije (SPD) u Njemačkoj. Ali kad jednom stignu u Brisel, svi zajedno sjede kao Partija evropskih socijalista.

Međutim, Evropski parlament ne može samostalno da donosi zakone. To je posao Evropske komisije, koja je u osnovi ekvivalent izvršnoj vlasti EU i najmoćnija institucija u tijelu.

Međutim, Evropski parlament ima ulogu u oblikovanju pravca EU. Ona mora, na primjer, odobriti ili odbaciti budžet EU. Evropski parlament takođe odobrava predsjednika i imenuje se Komisiju EU.

Zato su pokušaji krajnje desnice da se organizuju tako duboki. Jedna stvar je da gomila evroskeptika osvoji nekoliko rasutih mjesta u Evropskom parlamentu, ali ako mogu da dobiju snažniju podršku i potencijalno biraju birače od više centrističkih partija, mogu odigrati ulogu spoilera, usporavajući zakonodavstvo. Oni mogu imati uticaj koji će pomoći u oblikovanju onoga na šta EU troši novac i ko sjedi u Komisiji.

Frontal/Vox