Svijet
Stonehenge: DNK otkriva porijeklo gradilaca
Preci ljudi koji su izgradili Stonehenge putovali su na zapad preko Sredozemlja, i tako su stigli u Britaniju, pokazalo je istraživanje a prenosi BBC.
Istraživači u Londonu uporedili su DNK uzet iz neolitskih ljudskih ostataka pronađenih u Britaniji sa DNK živih ljudi u Evropi.
Čini se da su stanovnici neolita putovali iz Anadolije (moderna Turska) u Iberiju (Pirinejsko poluostrvo) prije nego što su se okrenuli prema sjeveru.
Oni su stigli u Britaniju oko 4.000 godina prije Hrista.
Detalji su objavljeni u časopisu Nature Ecology & Evolution.
Migracija u Britaniju bila je samo jedan dio opšte, masovne ekspanzije ljudi iz Anadolije 6,000 godina prije Hrista, koja je uvela poljoprivredu u Evropu.
Prije toga, Evropa je bila naseljena malim, putujućim grupama koje su lovile životinje i sakupljale divlje biljke i školjke.
Jedna grupa ranih farmera pratila je rijeku Dunav do srednje Evrope, a druga grupa je putovala zapadno preko Sredozemlja.
DNK otkriva da su neolitski Britanci uglavnom poticali od grupe koje su krenule sredozemnom rutom.
Kada su istraživači analizirali DNK ranih britanskih farmera, otkrili su da su najviše sličili neolitskim ljudima iz Iberije (moderna Španija i Portugal). Ti Iberski farmeri poticali su od ljudi koji su putovali Sredozemljem.
Iz Iberije, ili negdje blizu, sredozemni poljoprivrednici putovali su na sjever kroz Francusku. Možda su ušli u Britaniju sa zapada, preko Velsa ili jugozapadne Engleske, piše BBC.
Osim poljoprivrede, neolitski migranti su u Britaniju uveli i tradiciju gradnje spomenika velikim kamenjem poznatim kao megaliti. Upravo je Stonehenge u Wiltshireu bio dio ove tradicije.
Iako su Britaniju nastanjivale grupe "zapadnih lovaca-sakupljača", istraživanje DNK pokazuje da kada su farmeri stigli oko 4.000 prije Hrista, te dvije grupe se nisu uopšte miješale.
Britanski lovci-sakupljači bili su gotovo u potpunosti zamijenjeni neolitskim farmerima, osim jedne grupe u zapadnoj Škotskoj.
Profesor Thomas je rekao da su neolitski farmeri vjerovatno morali da prilagode svoje prakse različitim klimatskim uslovima dok su se kretali širom Evrope. Ali u trenutka kada su stigli u Veliku Britaniju, već su bili "opremljeni" i dobro pripremljeni za uzgoj usjeva u sjeverozapadnoj evropskoj klimi.
Studija je takođe analizirala DNK britanskih lovaca-sakupljača. Jedan od analiziranih kostura je bio Cheddar Man, čiji ostaci skeleta datiraju još od 7.100 prije Hrista.
Cheddar Man je bio predmet rekonstrukcije u Prirodnjačkom muzeju u Londonu. DNK sugeriše da je, kao i većina drugih evropskih lovaca-sakupljača tog vremena, imao tamnu kožu u kombinaciji sa plavim očima.
Genetska analiza pokazuje da su neolitski farmeri, nasuprot tome, bili blijeđe kože sa smeđim očima i crnom ili tamno smeđom kosom.
Krajem neolita, oko 2,450 godina prije Hrista, potomci prvih farmera bili su skoro u potpunosti zamijenjeni kada je nova populacija - zvana kultura zvonastih pehara - migrirala iz kopnene Evrope. Tako je Britanija vidjela dva ekstremna genetska pomaka u prostoru od nekoliko hiljada godina.
Prof. Thomas je rekao da se ovaj kasniji događaj dogodio nakon što je neolitska populacija već neko vrijeme bila u opadanju, kako u Britaniji, tako i širom Evrope. On je upozorio na pojednostavljena objašnjenja koja pozivaju na konflikte i rekao da su se smjene konačno svodile na "ekonomske" faktore.
Izvor: bbc