Ministar zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske, dr Dragan Bogdanić, je dana 26.10.2016. godine uputio zvaničan dopis pod brojem 11/05-152-135/16 (dostavljamo u prilogu) kojim se sugeriše Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Banjoj Luci da ne dozvoli izlaganje profesora ovog fakulteta na Međunarodnoj konferenciji o reformama socijalne zaštite koja je održana u Zenici, 8. novembra ove godine.  

Podsjećamo javnost da Zakon o visokom obrazovanju Republike Srpske u Članu 53 propisuje da visokoškolske ustanove uživaju slobodu u nastavnom i naučnoistraživačkom radu bez miješanja organa vlasti, što je suština principa akademske slobode i autonomije visokoškolskih ustanova, propisanih u članu 3 istog Zakona, da bi upravo zabranile ovakvu nedemokratsku praksu narušavanja ljudskih prava od strane izvršne vlasti.  

Pored Fakulteta političkih nauka, ministar je uputio dopis međunarodnim institucijama, ustanovama socijalne zaštite, centrima za socijalni rad i stručnim udruženjima (dostavljamo u prilogu) s ciljem da se bojkotuje navedena konferencija čiji su organizator bili Savez udruženja stručnih radnika socijalnih djelatnosti Republike Srpske i Savez udruženja socijalnih radnika FBiH. Konferencija je organizovana s ciljem razmjene iskustava i znanja u oblasti socijalne politike i socijalnog razvoja, a učešće je uzelo preko 120 profesora, socijalnih radnika, praktičara, predstavnika korisničkih udruženja iz BiH i regiona, te predstavnici institucija na svim nivoima. Učešće profesora Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Banjoj Luci imalo je za cilj da predstavi moguće pravce razvoja socijalne zaštite u procesu reforme u duhu savremenih trendova, aktuelnih političkih, ekonomskih i društvenih procesa i naučno istraženih i dokumentovanih saznanja. Smatramo da je naša dužnost kao članova akademske zajednice da ove principe naučno i stručno promovišemo na svim domaćim i međunarodnim skupovima. Konačno, studijski program Socijalni rad na Fakultetu političkih nauka u Banjoj Luci i osnovan je s ciljem da edukuje buduće socijalne radnike i da doprinosi razvoju socijalne politike i unapređivanju socijalne zaštite Republike Srpske, što veoma uspješno radi više od 16 godina.       

S druge strane, iako najavljeni od strane organizatora, predstavnici Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite nisu se pojavili na Konferenciji, uz obrazloženje da je to izraz protesta što na Konferenciji izlažu svoje naučne radove profesori sa Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Banjoj Luci. Smatramo da je ovo najgrublji napad na akademsku slobodu, ali i teško narušavanje imidža Republike Srpske od strane Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite, koje ovakvim činom šalje veoma lošu poruku javnosti o ostvarivanju Ustavom zagarantovanih prava i sloboda građana Republike Srpske. 

Kao profesori Univerziteta u Banjoj Luci, smatramo da je nemoguće izbjeći kritičko promišljanje i da je u reformskim procesima neophodno učešće akademske zajednice. Pokušali smo da ustanovimo razlog za ovako ponašanje Ministarstva i jedino logično objašnjenje pronalazimo u tome što je Studijski program Socijalni rad učestvovao u poslednjoj javnoj raspravi o prijedlogu Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o socijalnoj zaštiti, ukazujući na necjelishodnost nekih rješenja, koje je predložilo Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. Nama je jasno da Ministarstvo nije dobro primilo našu sugestiju u procesu javne rasprave, kojom smo istakli da centrima za socijalni rad treba da upravljaju stručni radnici u socijalnoj zaštiti kompetentni za djelatnost, a ne diplomirani ekonomisti, kako je predložilo Ministarstvo. Centri nisu preduzeća, nego usko specijalizovane neprofitne institucije od javnog značaja kojima treba da upravljaju lica stručna za njihovu djelatnost, da bi je mogli obavljati na najbolji način i obezbjeđivati njihov razvoj u skladu sa potrebama ljudi zbog kojih postoje. Ne želimo da postupak ministra, dr Bogdanića, shvatimo kao odmazdu što smo koristili naše demokratsko pravo i ispunjavali akademsku obavezu da u procesu javne rasprave skrenemo pažnju na moguće negativne posljedice predloženog rješenja koje bi legalizovalo postavljanje stranački pogodnih menadžera na najodgovornije rukovodeće mjesto u centrima za socijalni rad, gdje su s obzirom na funkcije ovih institucija i ovlašćenja direktora, neophodna stručna znanja za tu djelatnost. U uslovima nedovoljnog broja stručnih kadrova u ovim institucijama, uvođenjem novih struka, neadekvatnih za djelatnost, nanosi se ogromna šteta ovom sektoru u Republici Srpskoj. Kompletno postupanje ministra, uključujući i dopis, ukazuje upravo na opravdanost  navedene bojazni. 

Podsjećamo javnost da je smisao i zadatak postojanja akademske zajednice upravo u javnom izražavanju i iznošenju stavova i aktivnom učestvovanju u društvenim procesima, te napade Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite na studijski program Socijalni rad Fakulteta političkih nauka snažno osuđujemo. Svaku insinuaciju na našu profesionalnu i političku neodgovornost, koje su iznesene u dopisu ministra dr Bogdanića kategorično odbacujemo. Svojim dosadašnjim dugogodišnjim radom i profesionalnim zalaganjem u sistemu socijalne zaštite Republike Srpske, dokazali smo mnogo puta, čvrstu opredjeljenost za poboljšanje prava korisnika i unapređivanje i jačanje sistema socijalne zaštite Republike Srpske.

Ovim putem pozivamo Vladu Republike Srpske da osudi ovako ponašanje ministra zdravlja i socijalne zaštite, dr Bogdanića, da ne dozvoli kršenje zakonitosti u radu institucija i da zaštiti Ustavom i Zakonom zagarantovana prava na slobodu govora.

Ubijeđeni smo da će Vlada Republike Srpske shvatiti ovo saopštenje kao krajnje dobronamjerno, jer je u službi ostvarivanja našeg zajedničkog cilja – jačanje Republike Srpske, kako u institucionalnom, tako i u demokratskom smislu, između ostalog i ukazivanjem na nesavjestan rad pojedinaca u institucijama koji zloupotrebljavaju položaj i nanose štetu Republici Srpskoj.

Prof. dr Mira Ćuk
Doc. dr Ljubo Lepir