Uvoznici goriva u BiH, za razliku od zemalja EU i regiona, nemaju zakonsku obavezu da uvezeno gorivo skladište na terminalima, kao što je to slučaj u Hrvatskoj i Srbiji. 

Sve je počelo 2009. godine kada su izmjenom zakona, na već postojeće akcize, uvedene dodatne za puteve, na sve derivate, osim lož-ulja. Tada uvoz dizela počinje drastično da opada, a lož-ulja da raste.

Mi kontrolišemo da li su uvoznici izmirili sve obaveze prema državi u smislu da li su platili porez, i sve ostale zakonom propisane namete. Ne vršimo kontrolu i nemamo obavezu da ih zadržavamo na granici to radi nadležna inspekcija, kaže Ratko Kovačević, portparol Uprave za indirektno oporezivanje.

U Inspektoratu uvjeravaju da su kontrole redovne. Tako su prošle godine kontrolisali 1.102 uzorka od kojih samo 13 nije bilo ispravno.

Uzorkovanje se odvija u okviru ljetnog i zimskog monitoringa u okviru kojeg inspektori uzimaju po jedan uzorak goriva koji se prometuje na stanici, istakla je Dušanka Makivić, portparolka Republičkog inspektorata.

S obzirom na to da je niz afera pokazao da preko granica BiH curi nekvalitetno gorivo, neophodne su strože kontrole. Јedna od posljednjih afera jeste i uvoz u BiH, preko luke Ploče, dvije hiljade tona dizela D2 iz Albanije, koji bi navodno trebalo da se proda kao dizel D4.

U susjednoj Hrvatskoj svaka cisterna mora da prođe kontrolni terminal. U Srbiji su uveli i dodatna markiranja naftnih derivata. Za razliku od regiona koji ima 100 odstotnu kontrolu naftnih derivata, u BiH to je tek 2 odsto. Možda je i to razlog zbog kojeg je proteklih godinu u BiH uvezeno skoro četiri puta više ložulja nego u Srbiju. Kontrola kvaliteta i zaštita domaćeg tržišta ostavljena je na milost i nemilost distributerima.

Kontrola na granici obavlja se za svakog uvoznika pojedinačno, na osnovu podataka o uvozu iz prethodne godine. I tome su uvoznici stali u kraj, pa tako jedne godine gorivo uvozu preko Federacije, a druge - preko Republike Srpske.

Izvor: RTRS