Ali realnost je takva da su američke intervencije u regionu nakon 11-og septembra (posebno one u Iraku) neuobičajne i uokvirene pogrešnom percepcijom o “novoj normalnoj” američkoj intervencij, kako u svijetu, tako i u regionu. Nevoljnost uprave da koristi kopnene snage u Iraku i Siriji predstavlja ne toliko povlačenje koliko korekciju, odnosno pokiušaj da se obnovi stabilnost koja je trpila nekoliko decenija zbog američke uzdržanosti. 

Moguće je raspravljati o tome da li je povlačenje više izbor ili potreba. Neki (realisti) analitičari tvrde da u vremenu nestabilne ekonomije i vremenu kada je došlo do smanjena vojnog budžeta SAD, ekspanzivna politika je jednostavno postala preskupa. Na osnovu ovog shvatanja SAD-a su, kao i Ujedinjeno Kraljevstvo ranije, žrtva svog „imperijalnog rastezanja“. Drugi tvrde da su američke inicijative, pogotovo nedavni pregovori sa Iranom zbog nuklearnog programa, udaljile SAD od svojih tradiconalnih srednjoistočnih saveznika; drugim riječima SAD se toliko ne povlači koliko odbacuje. 

Zapravo, glavni razlog povlačenja nije ono što se dešava u Vašingtonu već ono što se dešava u regionu. Politički i ekonomski razvoj Srednjeg istoka je smanjio mogućnosti efikasne američke intervencije do tačke iščezavanja, a političari u Vašingtonu su to prepoznali i ponašali su se u skladu sa tim. Na osnovu ovoga, povlačenje ne treba da stane, već da se nastavi, barem u odsustvu značajnih prijetnji za jezgro američkih interesa. 

Vraćanje normalnosti

Između Drugog svjetskog rata i napada 11-og septembra., SAD su suštinski postale status quo sila u Srenjem istoku, peuzimajući vojne intervencije u regionu samo u izuzetnim okolnostima. Diretkna vojna intervencija nije postojala, minimlna ili indirektna u Arapsko-Izraelskom ratu 1948. godine, u Suetskog krizi 1956., u Šestodnevnom ratu 1967., Jom-Kipurskom ratu 1973., Iračko-Iranskom ratu 1980-tih. Mirovna misija u Libanu je bila notorni neuspjeh i dovela je do jačanja doktrine “velike sile”  koja je naknadno spriječena intervencijom SAD-a protiv Iraka 1990. 

Vašingtonu nije potrebna "forward-leaning" politika jer se američki interesi u velikoj mjeri poklapaju  sa strategijama saveznika i partnera u regiji, te može biti instrumentalizovana preko ekonomskih i diplomatskih odnosa u kombinaciji sa skromnim vojnim prisustvom. SAD i Arapske zemlje Persijskog zaliva dijele potrebu za održanjem stabilnog snabdijevanja i cijena nafte, a šire gledano i političku stabilnost. Nakon Iranske revolucije 1979. godine, SAD, Izrael i Arapske zemlje Persijskog zaliva imale su zajednički cilj da obuzdaju Iran. Na početku sa Ugovorom iz Kemp Dejvida, američki, izrealski i egipatski interesi su se poklapali, njihov trilateralni odnos je ojačan zahvaljujući značajnoj američkoj pomoći Izraelu i Egiptu. Nakon 11.9. SAD, Egipat i Arapske zemlje Persijskog zaliva su dijelile prioritete u borbi protiv terorizma. 

Ministar odbrane Sjedinjenih Države Eš Karter dolazi na aerodrom Kralj Abdulaziz u Džedi (Saudiska Arabija) u julu 2015. godine.

Tokom prethodnih decenija, nekoliko faktora koji uglavnom i nisu povezani sa američkom političkom agendom su oslabili osnove za ovakvo partnerstvo. Prvo, pojava hidrauličkih lomljenja je značajno smanjila američku zavisnost od persijske nafte i smanjila strategijsku vrijednost i prioritete američkih odnosa sa Saudijskom Arabijom: zaista, SAD će uskoro prestići Saudijsku Arabiju po proizvodnji sirove nafte i manje će uvoziti fosilna goriva. Iako će proizvođači iz Persijskog zaliva i dalje određivati cijenu nafte, američke kompanije će i dalje imati  udio u tim dobrima, samo što će uživati veću političku diskreciju i fleksibilnost. 

Širenje i intenziviranje džihadističkih aktivnosti je takođe oslabilo strategijske veze između SAD i regionalnih partnera. U protekloj deceniji, kombinacija američkog pritiska i šokantnih napada Al Kaide u Saudiskoj Arabiji je uvjerila državljane Saudiske Arabije i njihove komšije da osujete džihadiste u okviru svojih granica. Ali sada, Arapske zemlje Persijskog zaliva su podredile suzbijanje džihadista smjeni sirijskog predjsjednika Bašara al Asada i suzbinjaju njegovih patrona u Iraku. Oni to rade tako što podržavaju sunite u Siriji uprkos američkom negodovanju, a na osnovu želje Saudijske Arabije da zauzda post-Asadovu Siriju koju bi vodili radikali. Regionalni partneri SAD vide sebe kao sve manje odgovarajuće Vašingtonu i Vašington osjeća sve manju obavezu da štiti interese tih partnera što izgleda veoma uskogrudno u poređenju sa američkim interesima i vrijednostima. Dodatno, rašireni islamski radikalizam je doveo do pojave pan-islamskog identiteta koji komplikuje uključivanje Zapada na Bliskom Istoku. 

Ovdje je potrebno uzeti u obzir nevoljnost mnogih umjerenih sirijskih sunita, protivnika Asada, da prihvate evropsku ili pomoć Sjedinjenih Država, jer smatraju da će ih to diskvalifikovati u očima islamista. U međuvremenu, sa tačke gledišta SAD-a, Srednji istok je postao veoma nesigurno mjesto za ulaganje zbog nefunkcionalnog političkog i ekonomskog sistema. Regionu nedostaje vode, zbog toga i poljoprivredno obradivog zemljišta, a s druge strane, karakteristična je masivna suficitarnost radne snage. Države Srednjeg istoka, koje su još uvijek funkcionalne, obično su zahvaćenje fiskalnim problemima i spoljnjim dugom, zatim preopterećenom i neefiasnom državnom službom i velikim subvencijama za gorivo. Aktivni konflikti u ovim državama uzrokovali su izmiještanje velikog dijela stanovništva i uskratili su mladima šansu za obrazovanjem i nadu u bolju budućnost. Ovakvi uslovi su produkovali ili prezirni očaj ili, što je još zlosutnije, političku i religijsku radikalizaciju. Trud da se sistem Srednjeg istoka uspostavi po standardima liberalne demokratije koja će pacifikovati mlade muslimane, je bio uzaludan, čak i kada su Sjedinjene Države imale dosta novca koga su mogli usmjeriti u razne projekte. Potencijal američke vojske da utiče na velike promjene u ovoj regiji je ispario. I najzad, grupe unutar srednjoistočnih društava koje su nekada bile prozapadni bastion – kao npr. državne vojske, naftne industrije, sekularne tehnokrate - su svjedočile drastičnom padu svog uticaja. A u dijelovima gdje su tradicionalni prozapadni elementi zadržali moć, njihovi se interesi i politike sada drastično razlikuju od američkih. Egipatska vojska, na primjer, decenijama je služila kao stub američko – egipatskih odnosa. Nakon državnog udara 2013., bivši general egipatske vojske Abdel Fatah el-Sisi  je došao na vlast i uspostavio autoritarni režim. Danas je vojska u Egiptu moćnija ne ikada. Ovo nikako ne ide na ruku Vašingtonu: brutalna vojna intervencija nad Muslimanskom braćom, sasvim sigurno će dovesti do povećanja džihadističkog nasilja. 

Preveo i prilagodio: Stefan Blagić