izvor: Politika/Frontal

Restauracija zdanja koje je do izbijanja ratnih sukoba u BiH, devedesetih godina prošlog vijeka, služilo kao spomen muzej pokreta „Mlade Bosne“ i njenog izvjesno najpoznatijeg aktiviste Gavrila Principa – sarajevskog atentatora na austrougarskog prestolonasljednika nadvojvodu Franca Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju – planirana je za početak oktobra ove godine. Svečano otvaranje trebalo bi da usledi u leto 2014., na stogodišnjicu atentata.

U razgovoru za „Politiku“ načelnik Makić je istakao da je obnova Principove kuće bila jedan od prioriteta grahovske opštine, ali da su za početak realizacije zaslužni članovi Udruženja Grahovljana u Novom Sadu i grad Novi Sad koji je obezbijedio potrebna sredstva finansiranja.

„Obezbijedili smo potrebnu dokumentaciju, a grad Novi Sad će preuzeti troškove obnove, u visini od oko 25.000 konvertibilnih maraka, u skladu sa dogovorom koji smo postigli sa zamjenikom gradonačelnika Novog Sada Borkom Ilićem... Od Federacije BiH nećemo dobiti ni marke, jer u njoj Gavrila Principa tretiraju kao teroristu“, rekao je Makić.

Principova rodna kuća je do izbijanja ratnih sukoba u devedesetim imala status muzeja i bila je cilj brojnih ekskurzija iz raznih krajeva bivše Jugoslavije. U njoj se, pored ostalog, čuvao autentični plan atentata na prestolonasljednika Franca Ferdinanda koji je, nažalost, izgorio u požaru koji je podmetnut 1995. Pored kuće je kamen na kojem je Princip kao dječak uklesao svoj lik i datum rođenja – 25. juli 1894.

Makić je rekao da će kuća biti obnovljena do početka jula iduće godine, pa će otvaranje uslijediti uoči obilježavanja dva značajna datuma – pred stogodišnjicu atentata koji je, prema tumačenju istoričara, predstavljao neposredni povod i uvod u Prvi svjetski rat, ali i pred sto i dvadesetu godišnjicu rođenja Gavrila Principa, 25. jula 1894.

Na zgarištu kuće koju su pripadnici hrvatske vojske zapalili u avgustu 1995. godine, nađeni su i sačuvani kuhinjsko posuđe i rekviziti  – maša za raspirivanje vatre na ognjištu, peka, odnosno metalna posuda za pečenje hljeba, brave iz Principove epohe i drugi metalni predmeti... To će doprinijeti obnavljanju autentičnog izgleda unutrašnjosti kuće.

„Nadam se da će Gavrilovoj kući biti vraćen stari sjaj i da će ona ponovo biti u centru pažnje svih ljudi koji dolaze u Bosansko Grahovo – prijatelja ovog kraja i poštovalaca istorije“, rekao nam je, na kraju, Slobodan Princip, jedan od Gavrilovih potomaka.