Region

Svjedok istorije - truli brod kojim je započet Prvi svjetski rat

Ploveća čelična tvrđava, monitor "Bodrog", čiji su topovski hici na Beograd, u noći 28. jula 1914, označili početak Prvog svjetskog rata, pristala je ovih dana na Savski kej.

Nekadašnja oklopna riječna topovnjača više ne liči na onaj brod koji je tokom burnog 20. vijeka plovio pod zastavama četiri države, koje više ne postoje: Austrougarske monarhije, Kraljevine Jugoslavije, NDH i SFRJ.

Od nekadašnjeg straha i trepeta Save i Dunava, načičkanog oružjem, ostalo je samo zarđalo korito.

Brodu "Bodrog", koji je pokrenuo mašineriju Velikog rata, kao da je sudbina da skonča na obali srpske prestonice koju je uzaludno pokušavao da osvoji. On je 28. jula u 22 i 30 poveo desant dunavske flotile na Srbiju. Iza njega su plovili parobrodi vukući šlepove s hiljadama vojnika koji su mislili da će ušetati u Beograd, iz koga su špijuni javljali da je nebranjen.

Naime, Pašićeva vlada, koja se sklonila u Niš, naredila je da Dunavska divizija izađe iz prestonice. Za čast Beograda borili su se Beograđani, dobrovoljci-četnici i financi - carinski policajci koji su čuvali prazne lučke magacine. Oni su uraganskom vatrom dočekali austrijske brodove, a metak je pogodio kapetana parobroda koji je vukao šlepove s austrijskim vojnicima. Konvoj se prevrnuo odnoseći oko hiljadu napadača na riječno dno. Iskusni četnici, vojvode Babunskog, digli su u vazduh stari željeznički most i zaustavili kopneni napad na Beograd.

AUSTRIJA KUPAC? Po Savamali kruži priča da "Bodrog", koji je poveo desant dunavske flotile na Srbiju, želi da otkupi Austrija. Namjera je, da ga renoviranog prikaže sljedeće godine, na stogodišnjicu početka Prvog svjetskog rata.

U znak odmazde "Bodrog" je tačno u 23 sata počeo da bljuje vatru po Savamali i Dorćolu, odnoseći prve civilne žrtve . Srpski poljski topovi nisu bili dorasli njihovim oklopima.

"Bodrog" je učestvovao u prebacivanju njemačkih trupa 1915. koja je dovela do sloma Srbije. Osveta vaskrsle vojske stigla je brod koji je 1918. obezbijeđivao prelazak austrougarskih i njemačkih jedinica koje su bježale preko Dunava u rejonu Grocka-Beograd.

Prvog novembra Moravskoi artiljerijski puk i izrešetala "Bodrog" i brodove koji su pokušali da ga odvuku. Poslije remonta 1920, zaplovio pod zastavom Kraljevine Jugoslavije pod novim imenom "Sava".

Tokom aprilskog rata 1941. njegova hrabra posada doplovila je do mađarskog aerodroma Mohač i uništila neprijateljske letjelice, a zatim se pod borbom vratila do Zemuna gdje je potopila svoj brod. Tokom 1942. "Savu" vade sa riječnog dna brodovi NDH, pod čijom zastavom plovi do 9. septembra, kad ga ustaška posada potapa kod Slavonskog Broda i bježi u - partizane.

ISTORIJA

"Bodrog" je treći put sa dna podignut 1946. i plovio je do 1959. kao posljednji monitor ratne riječne flotile JNA. Dugo vremena je, sada već pokojni Rajko Blagojević iz Luke Beograd, obilazio institucije moleći ih da sačuvaju i obnove istorijski brod, ali bezuspješno.

(Novosti/Frontal)

Komentari
Twitter
Anketa

Da li će novi američki predsjednik Donald Tramp učiniti svijet boljim mjestom za život?

Rezultati ankete
Blog