Intervju
Drašković: Projekat o velikoj Srbiji bio je sumanut!
Na granice sadašnjih država pašće paučina kad uđemo u Evropsku uniju. Nit će biti vojske, ni policije, niti carinika. Jednostavno, kao za vrijeme stare Jugoslavije, sješćemo u auto i putovati kroz Hrvatsku, Sloveniju i dalje dok postoji Evropa, da nas nigdje ne zaustavi carinik i da nigdje ne vidimo granicu - opisuje za “Blic” svoju viziju budućnosti Vuk Drašković, književnik i lider Srpskog pokreta obnove.
Razgovor sa Draškovićem vođen je povodom pola vijeka Jelisejskog sporazuma kojim su do tada neprijateljske države Francuska i NJemačka započele ujedinjenje Evrope i njegove tvrdnje da će “bivše republike SFRJ najbliže međusobno sarađivati unutar sjedinjenih evropskih država”. Drašković je verovatno jedini srpski političar od koga se danas mogu čuti priče o zajedništvu i balkanskim ujediniteljima nasuprot pričama o uzajamnoj mržnji koje se forsiraju u svim bivšim Ju-republikama poslednjih dvadeset godina.
Rizikujete da vas proglase za utopistu jer pričate
o brisanju granica u trenutku kad Srbija pregovara o njihovom postavljanju sa
Kosovom?
- Kakva granica ili carina sa Kosovom! Uđe Srbija u EU, a koju godinu iza toga
uđe i Kosovo. Ono što je ozidano i što jedni nazivaju granicom, a drugi
prelazom, jednostavno će biti sklonjeno. Toga neće biti.
Ukoliko prije toga ne bude velike Albanije?
- Bio je jedan narod koji je skupo platio taj sumanuti projekat o velikoj
Srbiji. Imali smo veliku Srbiju, Hrvati su imali veliku Hrvatsku, Bošnjaci
veliku Bosnu, Makedonci najveću moguću Makedoniju, Slovenci najveću moguću
Sloveniju, ali u Jugoslaviji. Nje nema, ali biće sjedinjenih evropskih država i
u njima će doći do sjedinjavanja naroda, ali i nacionalnog ujedinjavanja na
čitavom prostoru Evrope. Nažalost, ovo nisu teme našeg parlamenta, njima se ne
bavi naša intelektualna elita, nego EU zamišlja kao neku tetku koja sjedi pored
Deda Mraza i dijeli poklone. Pokloni da, pravila i sistem vrijednosti ne. Ali
to tako ne može.
Merkelova i Oland pozvali su mlade da sanjaju o
sjedinjenim evropskim državama. O čemu se tu radi?
- Principi 19. i 20. vijeka o takozvanoj apsolutnoj suverenosti i nezavisnosti
evropskih država biće zamjenjeni principima ekonomske, budžetske, razvojne,
kulturne međuzavisnosti. To znači da će ojačati centralne institucije
sjedinjenih evropskih država, da će se birati i predsjednik Evrope na
neposrednim izborima, vjerovatno će se birati i dvodomni parlament, poput
Kongresa i Senata SAD, nacionalni budžeti i monetarna politika će morati da
budu usklađeni sa centralnim… To je neminovnost. Evropa se kreće u tom smjeru,
a stožer svega toga je osovina Berlin-Pariz.
Šta bi bila osovina sjedinjenih balkanskih država?
- Ne razmišljam o sjedinjenim balkanskim državama, nego da će u toj ujedinjenoj
Evropi kakva se stvara naročito biti upućene jedne na drugu države bivše
Jugoslavije. Zašto? Zbog geografske pozicije i zajedničke istorije, kulturnog i
duhovnog srodstva.
Kako kad je Zagrebu bliži Brisel od Beograda, kao
što je i Beogradu bliži Brisel od Prištine ili Sarajeva?
- Kad nije bilo EU i nikakve Jugoslavije, među najboljima, među vizionarima od
Alpa do Soluna, gorjela je želja za ujedinjenjem. Evropa je zavađena, a Dositej
u vrijeme Karađorđeve bune piše „Vostani Serbie“ i poziva da ta Srbija koja se
rađa pokaže lice Evropi, a istovremeno pjesma je puna najtoplijih emocija prema
Crnoj Gori, Bosni, Dalmaciji, Slavoniji. Ideja ujedinjenja najbližih naroda je
i Njegoševa i Štrosmajerova i Vukova i Kopitareva i Mažuranićeva i Ilirskog
pokreta. Živjeli smo od 1918. do 1992. u istoj državi. U sportu se ponovo
stvaraju zajedničke lige. Kapital prelazi preko granica. Pravi fudbal igraće se
tek kad u Beogradu zaigra Dinamo na „Marakani“ ili Zvezda na Maksimiru.
Bez političara ipak nema ni ujedinjavanja ni bliske saradnje?
- Naravno. Nedostaju pravi politički vizionari, oni koji su spremni da
rizikuju. Svijet je bio šokiran i iznenađen Jelisejskim sporazumom.
Ali mi nemamo ni De Gola ni Adenauera?
- Imamo, ali ne mogu da dođu do izražaja. Imamo ih i mi i Hrvati i Bošnjaci.
Države se ovdje formiraju na ideji negiranja
Jugoslavije i na insistiranju na međusobnim razlikama. Šta ukazuje da bi moglo
biti drugačije?
- Nema Jugoslavije, ali ima nas. Ratovi u kojima je ubijena Jugoslavija bili su
režirani od strane političke i mafijaške elite, a nije ih ogromna većina naroda
željela. To najbolje pokazuje primer Dejtona. Pucalo se i ubijalo na svim
stranama, a kad je stigla vijest da je potpisan mirovni sporazum, istog
trenutka na svim stranama zaćutalo je oružje i više nije bilo političkog maga
koji je bio u stanju da pokrene nastavak međusobnog ubijanja. Naravno, posijana
je ogromna mržnja, ali kada se ona demaskira i kad se drugim jezikom počne
govoriti u Beogradu, Zagrebu i Sarajevu, kad se bude govorilo jezikom Evrope,
brzo će se sve dovesti u normalu. Često razmišljam kako bi se brzo ovdje
razvedrilo kad bismo slijedili primjer Nemačke. Pod prozorima Bundestaga
podignut je memorijal žrtvama holokausta tako da svaki poslanik kad pogleda
kroz prozor vidi spomenik bezumlju koji su njemački režim i mnogi NJemci
učinili za vrijeme Drugog svetskog rata.
Šta bi bio naš pandan?
- Zamislite da se u parku preko puta naše skupštine podigne memorijal žrtvama
Srebrenice. Da ispred hrvatskog Sabora bude memorijal Jasenovcu, Jadovnom, a da
ispred bošnjačkog parlamenta bude podignut memorijal tolikim srpskim žrtvama u
Drugom svetskom ratu, pa i u ovom ratu.
Blic/Frontal