Igor Suvajac
Decenija akcije bezbjednosti saobraćaja
Vijest da su UN ovu deceniju (2011-2020) proglasile Decenijom akcije bezbjednosti saobraćaja na putevima (rezolucija 64/255) nije naišla na pretjeranu pažnju u medijima u RS i BiH. Sem sporadičnih medijskih najava učešća nadležnih tijela u akciji kroz kampanje, projekte i kontrolu saobraćaja na putevima te nekoliko emisija na javnim medijima šira medijska kampanja i podrška je izostala.
Zašto je bitno promovisanje ove akcije?
Čitajući godišnje izvještaje Svjetske zdravstene organizacije (WHO) o stanju bezbjednosti saobraćaja na globalnom nivou, vidljiva je poražavajuća činjenica da godišnje u saobraćajnim nezgodama smrtno strada 1.24 miliona osoba (2010.) i da su saobraćajne nezgode trenutno osmi uzrok smrtnosti u svijetu sa tendencijom da 2030.postanu peti uzročnik. Šteta, ona materijalna, se mjeri u milijardama dolara, a o nematerijalnoj da ne govorimo.
U izvještaju se navodi da su najteže pogođene srednje razvijene ekonomije, među koje po kategorizaciji Svjetske banke ulazi i Bosna i Hercegovina. Broj poginulih u ovim zemljama čini 80 % svih poginulih u saobraćajnim nezgodama u svijetu.
Što se tiče Republike Srpske, u poslednjih nekoliko godina zabilježen je napredak u reduciranju broja poginulih u saobraćajnim nezgodama. U odnosu na 2002., 2003. i 2004. smanjen je ukupan broj poginulih, ukupan broj saobraćajnih nezgoda kao i ukupan broj povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama sa trendom daljeg smanjenja. Ovom pozitivnom padu su doprinijele poboljšane kontrole ispravnosti vozila, veće i ciljane kontrole saobraćaja na putu od strane MUP-a RS kao i reforma obuke vozača. Ipak, i pored napretka, potrebno je da se javnost u širem obimu uključi u bezbjednost saobraćaja, prije svega lokalne zajednice i nevladin sektor te da svojim angažmanom daju učešća u Deceniji akcije bezbjednosti na putevima.
I dan danas se na ovim prostorima smrt u saobraćajnim nezgodama tretira kao nešto sudbinsko, na šta ne može da se utiče iako je to u razvijenim ekonomijama upravo stvar na koju se utiče sistemskim mjerama.
Reći ću još samo toliko da je Juta, SAD 2006. donijela plan ’’Reaching zero’’ (dostići nulu) u kome je glavni cilj da Vlada i NVO uticanjem na ključne faktore u bezbjednosti (brzina, vožnja pod dejstvom alkohola, dječije sjedalice, kacige za motocikliste, pojasevi) smanje broj poginulih na-nulu.
Godišnja šteta od saobraćajnih nezgoda u RS je 170 miliona KM, što u 5 godina iznosi skoro 900 mil. KM ili, grubo prevedno, 100 kilometara autoputa!