Drugo zasjedanje Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) održano je prije 68 godina, 29. novembra 1943. godine u Jajcu, u Bosni i Hercegovini.

Krajem novembra 1943, u Jajce su stigle delegacije predstavnika naroda iz svih krajeva Jugoslavije. Na zasjedanju, u lokalnom Domu kulture, bila su prisutna 142 delegata.

Predsjedavao je predratni predsjednik skupštine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca doktor Ivan Ribar.

Odluke Drugog zasjedanja AVNOJ-a pročitane su nešto pred ponoć 29. novembra, pa je taj datum uzet kao datum njihovog donošenja.

AVNOJ je konstituisan u zakonodavno i izvršno predstavničko tijelo Jugoslavije.

Kao najviši izvršni i naredbodavni organ narodne vlasti konstituisan je Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ), koji je imao sva obilježja narodne revolucionarne Vlade.

Izbjegličkoj Vladi i kralju Petru Drugom Karađorđeviću zabranjen je povratak u zemlju. Donijeta je odluka da se ne priznaju obaveze i odluke koje je u inostranstvu u ime Jugoslavije sklopila izbjeglička vlada.

Kao posebna odluka AVNOJ-a Josipu Brozu Titu dodijeljena je titula "maršal Jugoslavije", na osnovu prijedloga koji je postavila slovenačka delegacija.

Nadživio državu koju slavi

Poslije Drugog svjetskog rata, u Jugoslaviji je 29. novembar proslavljan kao državni praznik, Dan Republike.

Obilježavanje tog datuma prestalo je sa raspadom SFRJ u svim njenim republikama, osim u Srbiji.

Dan Republike ostao je zvanični praznik u SR Jugoslaviji do 14. novembra 2002. godine, kada je ukinut odlukom Savezne skupštine.

Ostao je u sjećanju generacijama koje su ga slavile, podsjećajući na neradne dane, polaganje zakletve, plave kape i crvene marame.

Zbog opšte euforije koja je pratila ovaj dan, slavili su ga i oni koji nisu bili veliki ljubitelji Tita i socijalizma.

Izvor: RTS