Bosanski Petrovac, gradić koji je dao Skendera Kulenovića i Ahmeta Hromadžića, Jovana Bijelića i Mersada Berbera, odličan je primjer kako ni ratna razaranja i sve što sa njima dođe, tranzicija i “balkanska privatizacija”, te ignorantski odnos viših nivoa vlasti ponekad ipak nisu dovoljni da unište želju da se u jednoj maloj sredini kakva Bosanski Petrovac jeste, život vrati. 

Opština Bosanski Petrovac smještena je u sjeverozapadnom dijelu BiH i njenog eniteta Federacije BiH, zauzimajući površinu od 750 km2. Prema popisu iz 1991. godine tu je živjelo više od 15 hiljada ljudi, dok danas ovu opštinu naseljava upola manji broj stanovnika. 

Iako je poput ostalih manjih gradova i Bosanski Petrovac, očigledno, doživio pravi demografski šok, važno je istaći da se proces povratka raseljenih i izbjeglih iz ove opštine, kao nigdje drugo čini se, odvijao i još uvijjek odvija na način kakav samo može da bude primjer čitavoj BiH. Naime, do sada se na područje Bosanskog Petrovca vratilo oko 6 000 Srba koji trenutno čine 54 % stanovništva, i nešto više od 2.000 Bošnjaka kojih je u B. Petrovcu 43 %. 

Obnovljene su sve džamije, kao i Saborna crkva svetih apostola Petra i Pavla, sjedište Eparhije bihaćko-petrovačke Srpske pravoslavne crkve. Da je saradnja sa čelnicima svih vjerskih zajednica na nivou na kome treba biti, svjedoči  i posjeta banjalučkog biskupa Franje Komarice Opštini Bosanski Petrovac, koja je upriličena 19.05.2017. godine, nakon koje je od strane načelnika ove lokalne zajednice Zlatka Hujića podržana realizacija projekta izgradnje manje katoličke crkve (kapele) na katoličkom groblju u Bosanskom Petrovcu, kao i uređenje devastiranog katoličkog groblja u Krnjeuši. 

Ovakva vrsta pozitivne duhovne energije oličene u kvalitetnim međuljudskim odnosima, prelila se i na onaj tzv. materijalni aspekt života u Bosanskom Petrovcu, pa se sa pravom može reći da je ova lokalna zajednica unazad nekoliko godina doživjeli pravi mali preporod. Rekonstrukcija i izgradnja blizu 150 kilometara puteva, završena kanalizacija u gradskom dijelu u dužini od 18 km, postavljena nova javna rasvjeta te instaliranje kanalizacionog sistema za prečišćavanje otpadnih voda u okviru WAT-sistema čija je vrijednost pet miliona eura, samo su neki od uspješno završenih infratrukturnih projekata. 

Razvoj infrastrukture pratile su i investicije. Tako su u Bosanskom Petrovcu svoju šansu i povoljan ambijent za poslovanje prepoznali, te svoje pogone i poslovnice pokrenuli domaći giganti poput firme “Alma Ras” i “Bingo”. Kompanija Arifagić investment, iz Kozarca (Prijedor), u selu pored B. Petrovca otvorila je farmu norveških goveda s namjerom da širi djelatnost pokretanjem tvornice stočne hrane, uzgoja elitnih bikova, klaonice, mesnica i proizvodnje sira. Dobar primjer je i firma d.o.o. Pirnar koja u EU, Veliku Britaniju i SAD izvozi finalne proizvode od metala i stakla, i upošljava blizu 100 radnika, te gradi drugu veliku halu u kojoj bi trebalo biti zaposleno još toliko ljudi. 

Nizu uspješnih privrednih subjekata treba dodati i Bosnaplast, preduzeće koje proizvodi epruvete za puhanja flaša za vodu, pića, ulja, i drugih plastičnih ambalaža u prehrambenoj industriji. S obzirom na ogroman drvni potencijal koji ova lokalna zajednica ima, najviše zaposlenih je u drvnoprerađivačkoj industriji i to u firmama koje se bave i finalnom proizvodnjom, proizvodnjom namještaja, peleta i drugog drvnog asortimana. 

U prilog tome da Bosanski Petrovac ide dobrim putem stoji i činjenica da od ukupnog broja zaposlenih na teritoriji opštine (1265), samo njih 265 je zaposleno u javnim preduzećima, a čak 1000 radi u privatnom sektoru, što je veoma rijedak odnos kada su nerazvijene i male opštine u BiH u pitanju.  

Osim ovoga, uzgoj lana i heljde prepoznat je u ovome kraju kao veoma perspektivan, dok vjetrovi tradicije ponovo duvaju ovim krajem vraćajući tako tkanje poznatih petrovačkih ćilima s Bolića kolom ponovo u domove mještana ovog kraja.

I turistički resursi, koje ova opština nesumnjivo ima, nisu ostavljeni, počeli su se planski iskorištavati te je prošle godine pokrenut rad skijališta na planini Oštrelj, udaljenoj tek desetak kilometara od Bosanskog Petrovca. U njegovu obnovu i sadržajne kapacitete uloženo je blizu dva miliona eura, te bi planinski, zimski ali lovni turizam tek trebao doživjeti svoj procvat. 

Problema naravno ima i u Bosanskom Petrovcu, ali su oni primarno uzrokovani neodgovornim odnosom viših nivoa vlasti spram ove lokalne zajednice. Upravljanje šumama vrši se sa kantonalnog nivoa pri čemu nepostojanje jasnog i potpunog zakonskog okvira, kako na kantonalnom tako i na federalnom nivou kada su zakoni o šumama u pitanju, pogoduje bespravnoj sječi i odvozu šuma sa ovog područja, čime se uništava osnovni izvor prihoda ove lokalne zajednice. Pored toga, gorući problem je i uzurpacija poljoprivrednog zemljišta od strane nevlasnika istog, pri čemu nadležni organi šute, te se tako poljoprivredno zemljište koje predstavlja osnovu razvoja te privredne grane u Bosanskom Petrovcu pretvara u alat za nezakonito bogaćenje nekolicine pojedinaca.

Bosanski Petrovac nije zaboravio svoje velikane. Tako je rodna kuća Skendera Kulenovića danas Spomen-muzej, a u okviru Javne ustanove "Centar za kulturu i obrazovanje" - Bosanski Petrovac, funkcioniše Dom kulture, Spomen - muzej Jovan Bijelić. “Ova Javna ustanova organizuje sve manifestacije od značaja za Unsko - sanski kanton i Opštinu Bosanski Petrovac (Dan opštine, Dan državnosti, Dan nezavisnosti, Dan ustanka protiv fašizma itd.), te obavlja sve aktivnosti kada su u pitanju pozorište, film, radijska i muzejska djelatnost, neformalno obrazovanje”, navodi direktorica Centar za kulturu Bosanski Petrovac, Slobodanka Kerkez, uz napomenu da na nivou Opštine Bosanski Petrovac ne postoji Strategija za razvoj mladih, kao pozitivan pomak u tom pravcu ipak navodi nedavno osnivanje Omladinske organizacije.

(Centar za kulturu Bosanski Petrovac)

Puno više entuzijazma, ali i zadovoljstva podrškom lokalnih vlasti izrazio je naš drugi sagovornik, Tomica Grbić, istaknuti sportski radnik rvačkog kluba “Grmeč”. Klub je registrovan 2014. godine na inicijativu i želju Momira Kecmana, proslavljenog svjetskog rvačkog asa, višestrukog prvaka SFRJ, evropskog viceprvaka i učesnika olimpijskih i svjetskih prvenstava rođenog u selu Smoljana u opštini Bosanski Petrovac. 

“U zadnje 2 godine broj djece se konstantno kreće između 50 i 60, što je za naše, petrovačke uslove, i više nego odlično”, ne skriva svoje zadovoljstvo Grbić i naglašava da je “Grmeč” jedini rvački klub u BiH koji radi i sa djevojčicama. Akcenat u radu je, kada su u pitanju najmlađi polaznici, na opštefizičkom razvoju djece, dok je “sportsko–takmičarski dio zastupljen na način da su djeci koja se ističu u tom pogledu omogućeni nastupi na što više turnira, kako bi sticali iskustvo u takmičarskom pogledu”, kaže Grbić te navodi da je klub na turnirima od Beograda, preko Sarajeva, Tuzle, Pule i drugih gradova osvojio pregršt medalja, od kojih je veliki broj onih najsjanijih-zlatnih. 

(Tomica Grbić, rvački klub "Grmeč")

“Što se tiče lokalne vlasti, imamo odličnu podršku od načelnika Zlatka Hujića koji ma razumijevanje za sport i djecu” ističe Grbić te podvalči da su svi nastupi kluba lijepa promocija Bosanskog Petrovca. Finansiranje klubova se odvija putem Sportskog saveza Bosanski Petrovac gdje veći dio novca doalzi sa opštinskog nivoa, a drugi, manji, sa kantonalnog. “Novca uvijek nedostaje jer mi smo siromašna opština”, kaže ovaj sportski entuzijasta, smatrajući da bi država trebala odigrati ključnu ulogu u rješavanju razvoja sporta kroz zakonsku regulativu.

Da je i u društvenom-političkom okruženju kakvo vlada u BiH moguće biti odgovoran prema svojoj lokalnoj zajednici i raditi u interesu njenih građana, jasno je vidljivo na primjeru Bosanskog Petrovca. Očito je da su u u ovoj lokalnoj zajednici “politiku” kakva se uglavnom vodi posljednjih dvadesetak godina nekim čudom uspjeli zadržati na granicama svoje opštine. Nadati se zato da će se pozitivna energija iz Bosanskog Petrovca vremenom proširiti po Bosni i Hercegovini, rastjerujući tako sve ono što godinama rastjeruje ljude iz ove prelijepe zemlje.

Frontal