Vijesti
IRB Republike Srpske je obveznicama spasavao SNSD-ova preduzeća
Partija demokratskog progresa očekuje od svih nadležnih institucija Republike Srpske da uzmu u razmatranje sljedeću aferu i trošenje narodnog novca zasnovanog na ozbiljnim tvrdnjama i činjenicama kojima je učinjena ogromna šteta po interes Republike Srpske. Očekujemo i da se preispita odgovornost lica koja su proizvela takvo štetno dejstvo kao rezultat protivustavnog, nezakonitog, koruptivnog, neracionalnog, neodgovornog i nepotističkog ponašanja.
AFERA „124“
„IRB-ove obveznice“
IRB Republike Srpske je, osim kreditnih plasmana, značajan dio sredstava plasirala i u obveznice. Obveznice lokalnih zajednica emitovale su uglavnom opštine u kojima je na vlasti Savez nezavisnih socijaldemokrata. Emitovanje obveznica bio je novi način zaduženja lokalnih zajednica u Republici Srpskoj.
IRB Republike Srpske je ulagala i u korporativne obveznice određenih preduzeća, što propalih javnih preduzeća, poput banjalučke i prijedorske Toplane i Olimpijskog centra Jahorina, što privatnih firmi čiji su vlasnici bliski vladajućoj eliti u Republici Srpskoj. Tako je IRB pokupovala obveznice firme “Farmland” Nova Topola, u koju je poslednjih godina uložila milione maraka, firme “Kaldera”, u vlasništvu Dodikovog bliskog prijatelja Milenka Čičića, banjalučke Robne kuće “Boska”, čiji je vlasnik Dragan Đurić u Srbiji optužen za organizovani kriminal…
Ta preduzeća nisu podizala kredite kod komercijalnih banaka, već su emitovala korporativne obveznice koje je putem berze kupovala IRB. Razlog je jednostavan. Da bi se zadužili kod banaka, potrebno je da firme ispunjavaju striktno propisane uslove, dok pri emitovanju obveznica preduzeća ne moraju da ispunjavaju uslove u vidu visine kapitala, visine prihoda i rashoda, odnosno dobiti, ili neki drugi uslov. Potencijalni investitori sami procjenjuju rizik investiranja u korporativnu obveznicu i prinos koji ona nosi.
IRB RS je od 2010. godine u korporativne obveznice devet preduzeća (vlasnici svih preduzeća su veoma bliski sa vrhom SNSD) i obveznice dvije banke uložila ukupno više od 120 miliona maraka. Sve ove obveznice su emitovane preko Banjalučke berze javnom emisijom (osim obveznica Toplane Prijedor i Toplane Banjaluka ponudom za unaprijed poznatog kupca, odnosno za IRB RS).
Indikativno je da se kao isključivo i jedini investitor svih ovih obveznica pojavljuje IRB RS i da niko drugi nije bio zainteresovan da kupi te obveznice.
Preduzeća, koja su opterećena visokim zaduženjima, lošim poslovnim rezultatima i u većini slučajeva nisu više bili u mogućnosti da podižu kredite u bankama, emituju obveznice, a njih kupuje IRB RS. Na taj način izbjegava se ograničenje kreditiranja pojedinog preduzeća do 5 milona KM i iz igre se izbacuju komercijalne banke kao nosioci rizika (banke više nisu pristajale da ovim preduzećima odobravaju kredite zbog izuzetno visokog rizika).
Paradoksalno je to što u uređenim društvima obveznice izdaju samo velike i uspješne kompanije, koje svojim imenom i dobrim poslovnim rezultatima mogu privući dovoljan broj investitora, dok kod nas korporativne obveznice izdaju ona preduzeća koja izuzetno loše posluju i koja se više ne mogu zadužiti ni kod jedne banke. Ovo je igranje narodnim parama uz princip da se preduzeće zaduži što više, otkupe državnim parama emitovane obveznice, a onda taj novac izvuče u privatne džepove.
Partija demokratskog progresa
