Dva velika skandala bacila su veliku sjenku na Svjetsku fudbalsku federaciju (FIFA), organizatora Svjetskog prvenstva u Brazilu, i to samo nedjelju dana uoči početka najveće loptaške priredbe na planeti. Listovi „Njujork tajms” i londonski „Gardijan” objavili su svoja saznanja o korupciji prilikom određivanja domaćina Mundijala, namještanju mečeva i plaćenim sudijama. Ti navodi u velikoj mjeri potvrđuju govorkanja ljubitelja sporta širom svijeta da fudbal nije baš uvijek igra u kojoj pobjeđuje bolji tim, kako bi trebalo da bude.

Američki dnevnik je napravio sopstveno istraživanje u vezi s namještanjem utakmica na Mundijalu 2010. u Južnoj Africi. To prvenstvo je, podsjećamo, osvojila Španija pobijedivši u finalu Holandiju sa 1:0, a reprezentacija Srbije tada nije prošla ni grupnu fazu takmičenja.

„Njujork tajms” je obavio više desetina intervjua sa čelnicima FIFA, sudijama, kockarima, istražiocima i ekspertima za sličnu tematiku u Južnoj Africi, Maleziji, Engleskoj, Finskoj i Singapuru. Uz to je došao u posed i stotinu stranica povjerljivih dokumenata FIFA koji razotkrivaju kako se namještaju utakmice na najvišem nivou.

Američki dnevnik piše kako se po jednom od izvještaja FIFA može zaključiti da su organizovane kriminalne grupe koje se bave namještanjem utakmica infiltrirale svoje sudije u najviše strukture globalnog fudbala, što znači da bi isti mogli suditi i na Mundijalu u Brazilu. Sama FIFA ali i mnogobrojni ljubitelji fudbala strahuju od mogućeg namještanja rezultata.

Pomenuti dokument ima 44 stranice i u njemu je detaljno objašnjeno na koji način profesionalne varalice mogu da namjeste utakmicu.

Kao glavni „igrač” u namještanju označena je singapurska kompanija „Fudbal 4ju”, koja je vršila pritisak na vršioca dužnosti predsjednika sudijske organizacije Južnoafričke Republike Stiva Godara da njima prepusti imenovanje sudija za određene prijateljske mečeve.

Ista kompanija je ponudila svoje usluge plaćanja sudija, njihovog smještaja i svih ostalih troškova fudbalskom savezu Južne Afrike, jer je ova federacija imala finansijske probleme. Zapravo, iza svega se krio pokušaj namještanja mečeva.

U izvještaju stoji da postoji sumnja u pet, a možda i više namještenih utakmica uoči SP 2010. u Južnoj Africi. Kriminalne organizacije navodno su pokušale da namjeste najmanje 15 pripremnih utakmica, a među njima i meč Sjedinjenih Američkih Država (SAD) i Australije, što se može zaključiti prema intervjuima i i-mejlovima koji su navedeni u izvještaju FIFA.

List prenosi i izjave svjedoka koji su kazali da je u cijelu aferu trebalo da bude uključena i neimenovana sudijska trojka iz Bosne i Hercegovine (BiH).

Prema tom izvještaju, sudijska trojka iz BiH trebalo je, po nalogu singapurske firme, da sudi meč između SAD i Australije 5. juna, ali je Godar upozorio te države na pokušaj namještanja, pa je meč koji je završen 3:1 za Amerikance na kraju sudila domaća trojka. Navedeno je da bi sudije BiH nakon što se skandal otkrije dobile doživotnu zabranu suđenja.

Ovo istraživanje izazvalo je reakciju same FIFA. Ralf Mučke, šef bezbjednosti Svjetske fudbalske federacije, kazao je da svjetsko prvenstvo u cjelini nosi određen rizik od mogućeg uticaja kladionica na utakmice.

„Oni koji planiraju namještanje mečeva, traže utakmice sa velikim obrtom novca na klađenju, a kako Mundijal privlači pažnju cijelog svijeta, negativan uticaj se povećava”, rekao je Mučke.

Ovakve stvari su, inače, teško dokazive, ali se vjeruje da je prvi meč na svjetskoj smotri fudbala namješten 1974. godine između Zapadne Njemačke i Istočne Njemačke, kada je druga navedena reprezentacija pobijedila za prvo mjesto u grupi, što je Zapadnoj Njemačkoj kasnije donijelo lakše protivnike u polufinalu.

„Procijenili smo da su najosjetljivije utakmice trećeg kola koje neće biti bitne za plasman. To su utakmice na kojima su mogući preokreti rezultata ili igra na više ili manje golova. Pratićemo situaciju i pokušaćemo da reagujemo na vrijeme”, rekao je Mučke.

Drugi veliki slučaj koji baca sjenku na Mundijal otkrio je londonski „Gardijan”. Oni tvrde da postoje dokazi da je pet miliona dolara plaćeno zvaničnicima tokom izbora za domaćina SP 2022.

List piše da se potpredsjednik FIFA Mišel Platini tajno sastao sa čelnikom Izvršnog odbora FIFA Muhamedom bin Hamamom neposredno uoči glasanja u decembru 2010. Sam Platini je negirao te tvrdnje. Bin Hamam je izbačen iz FIFA 2012. jer je platio fudbalskim funkcionerima milione dolara da podrže kampanju Katara.

Platini, koji je i predsjednik Evropske fudbalske unije (UEFA), takve tvrdnje nazvao je neosnovanim i dodao da su usmjerene na to da se ukalja njegov ugled. On je naglasio da se sreo sa Bin Hamamom mnogo puta 2010. godine i da ga je on ubjeđivao da postane kandidat za predsjedničke izbore u FIFA.

Zbog svega je formirana Nezavisna komisija FIFA koja istražuje ovaj slučaj. Član te komisije Lord Goldsmit rekao je da bi glasanje za izbor domaćina trebalo ponoviti ukoliko se dokaže da je Katar kupovao glasove.

Zbog svega postoji mogućnost da organizaciju SP 2022. preuzme Australija. Sa njihovom fudbalskom federacijom je kontaktirao predstavnik FIFA Majkl Garsija i tražio od njih da kompletiraju dokumentaciju neophodnu za kandidaturu.

Hrvati namještali i Ligu šampiona

U istraživanju „Njujork tajmsa” posebno se navodi kriminalni sindikat koji je predvodio Tan Sit Eng, Singapurac poznatiji pod nadimkom Den Tan. Osim mečeva svjetskog prvenstva i kvalifikacija za ovo takmičenje, sumnjiče se i za namještanje utakmica Lige šampiona, mnogih nacionalnih prvenstava i nižerazrednih liga.

Sistem je funkcionisao tako što je Den Tan obezbjeđivao pristup ilegalnim kladionicama na azijskom tržištu. To tržište se inače procjenjuje na trilion dolara, sudeći po Patriku Džeju, višem izvršnom direktoru Hongkonškog džokej kluba, jedne od najvećih kompanija za kontrolu kockanja u svijetu.

Den Tanovi evropski partneri bili su između ostalog i Hrvati Ante i Milan Šapina. Oni su imali ogromnu mrežu korumpiranih fudbalera, trenera i sudija, zbog čega su u zatvoru u Njemačkoj gdje su dva puta osuđeni.

Sumnja se da su zajedno namjestili stotine fudbalskih utakmica širom svijeta.

Imali su i poseban sistem označavanja namještenih utakmica. Ako bi potplaćen bio samo sudija, utakmica bi imala oznaku jedne zvjezdice, zbog čega bi se mafijaški sindikat kladio na manje novčane iznose. Ako bi lokalni fikseri potplatili cio tim, trenera i sudije, onda bi utakmica nosila pet zvjezdica i na taj meč bi se ulagale veće svote novca.

Otkriveno je i da je ovaj sistem osmišljen na sastanku u hotelskoj sobi u Beču u septembru 2008. i to između Den Tana, sa jedne strane, i Ante i Milana Šapine, sa druge strane.

Kad sudija uđe u banku sa 100.000 dolara

U izvještaju do kojeg je došao „Njujork tajms“ naveden je i konkretan primjer sudije iz Nigera Ibrahima Čaibua, koji je u maju 2010, prema svjedočenju njegovog neimenovanog kolege, ušetao u banku u malom južnoafričkom gradiću s torbom u kojoj je bilo 100.000 dolara, u apoenima od 100 dolara.

Kasnije istog tog dana sudio je pripremnu utakmicu za Svjetsko prvenstvo između domaćina Mundijala Južne Afrike i Gvatemale. Čaibu je na utakmici imao nekoliko odluka koje su bile prilično sumnjive. On je dosudio čak dva jedanaesterca zbog navodnog igranja rukom, a njegovo suđenje je ocijenjeno katastrofalnim.

Zanimljivo je da je dobio priliku da sudi utakmicu tako što ga je navodno preporučila kompanija sa sjedištem u Singapuru, južnoazijskom gradu koji slovi kao sjedište organizovanog kriminala jer se bavi namještanjem utakmica zbog zarade na klađenju.

U izvještaju FIFA navodno stoji da su kriminalci čak prijetili smrću sudijama koje bi odbile da učestvuju u prljavim poslovima.

izvor: Politika.rs