Ex-Yu spomenar

Praznik koji se više ne slavi - 29. novembar

BEOGRAD - Danas se navršava sedam decenija od održavanja Drugog zasjedanje Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) u Jajcu, na kome je donijeta odluka o federalnom ustrojstvu buduće socijalističke Jugoslavije, zemlje koje više nema.

izvor: Tanjug

Taj dan, 29. novembar, proglašen je Danom republike, koji je kasnije slavljen kao praznik gotovo šest decenija, sve do 2002. godine, od kada se zvaničnio ne obilježava u Srbiji.

Drugo zasjedanje AVNOJ-a održano je 29. i 30. novembra 1943. godine i na njemu je donijeta odluka da se Jugoslavija izgradi na federativnom principu, pod vođstvom samo jedne stranke - Komunističke partije Jugoslavije.

Na tom skupu je odlučeno da se budućoj Jugoslaviji pripoje južnoslovenske teritorije koje su na kraju Prvog svjetskog rata ostale u sastavu Italije (Istra, Zadar, Slovenačko primorje, Julijska krajina i druge).

Odlučeno je i da se formira Nacionalni komitet oslobođenja Jugoslavije (NKOJ) koji je imao izvjesna svojstva vlade, a oduzeta su zakonska prava jugoslovenskoj vladi u izbjeglištvu, zabranjen je povratak u zemlju kralju Petru II Karađorđeviću, do kraja rata

 

AVNOJ je uveo naziv maršala Jugoslavije i dodijelio ga partizanskom vrhovnom komandantu Josipu Brozu Titu. Funkcija predsjednika "prve vlade" nove Jugoslavije povjerena je Titu.

Na dvogodišnjicu zasjedanja u Jajcu, 29. novembra 1945, dotadašnja Demokratska Federativna Jugoslavija preimenovana je u Federativnu Narodnu Republiku Jugoslaviju, što znači da je monarhija i formalno oborena, a 31. januara 1946. proglašen je prvi Ustav FNRJ.

Poslije završetka rata, od 1945. godine, 29. novembar proslavljan je kao Dan Republike i bio jedan od najvećih praznika u nekadašnjoj SFRJ.

Prema tadašnjem Zakonu o državnim praznicima, proslavljao se dva neradna dana, uz svečane akademije u glavnim gradovima republika bivše države, počasne plotune, a 1964. ustanovljena je i nagrada AVNOJ-a.

Poslednji put praznik je u Srbiji obilježen 2001. godine, a Savezna skupština SRJ ukinula ga je tek sredinom novembra slijedeće godine.

Do 1997. godine, 29. novembar je slavljen kao dan sjećanja na Drugo zasjedanje AVNOJ-a, ali je od tada počeo da se praznuje kao dan kada je 1945. Jugoslavija i formalno prestala da bude monarhija i postala republika.

Zamjena značenja nastala je kao izraz kritike zbog toga što je tadašnja Savezna Republika Jugoslavija nastavila da obilježava praznik nepostojeće države - federacije šest republika - koja se raspala 1991. godine.

U oktobru 2007. godine Skupština Srbije usvojila je izmjene Zakona o državnim praznicima, čime je prestao da važi prethodni zakon SRJ.

Srbija je Zakonom o državim praznicima utvrdila da se kao Dan državnosti praznuje Sretenje - 15. februar, kada je 1804. godine počelo stvaranje moderne srpske države.
Komentari
Twitter
Anketa

Da li će novi američki predsjednik Donald Tramp učiniti svijet boljim mjestom za život?

Rezultati ankete
Blog