izvor: Tanjug/Frontal

Tog 5. novembra 1943, na Istočnom frontu započelo je konačno oslobođenje Kijeva. Jedan od simbola njemačkog otpora nacizmu, katolički sveštenik Bernard Lihtenberg, tragično je stradao u zatočeništvu. U Fort Šeridanu u Ilinoisu rođen je Sem Šepard, proslavljeni američki glumac i filmski režiser.

Petog novembra 1943. u Beogradu je radilo pet pozorišta i 17 bioskopa. U emisiji “Ljubavni snovi” Radio Beograda uživo je pjevao prvak beogradske opere Žarko Cvejić, a u beogradskom Narodnom pozorištu (tada Srpsko narodno pozorište) prikazivan je “Kolega Krampton” Gerharda Hauptmana.

Telegrafska agencija Nova Jugoslavija - Tanjug - osnovana je 5. novembra 1943. u Jajcu.

Original odluke o osnivanju Tanjuga nije sačuvan, ali ostala su sjećanja onih koji su bili akteri ili svjedoci rađanja agencije.

"Prvi zadatak Tanjuga je bio da preko radio-telegrafskih emisija obavijesti svijet o svemu što se zbivalo na Drugom zasjedanju AVNOJA u Jajcu. Tanjug bi zatim pristupio organizovanju svoje mreže u zemlji da bi izrastao u jednu opštejugoslovensku novinsku agenciju", sećao se kasnije Moša Pijade.

Hroničari su pedantno zabilježili kako je Tanjug dobio svoj naziv, kako se došlo do skraćenice od šest slova.

Razmatrane su mnoge varijante i ideje. Jedni su se zalagali da se zove telegrafska  agencija slobodne Jugoslavije (tasjug), novinsko -telegrafska agencija nove Jugoslavije (notasjug), ili telegrafska agencija nova Jugoslavija (tenanoj). Ideja je, kažu, bilo još, ali većina skraćenica je, kad se izgovore, zvučala ili prokineski ili prosovjetski.

Tanjugovom imenu je, na kraju, kumovao i Josip Broz Tito, kome je Moša Pijade izložio ideje i dileme. Tito se, pričao je kasnije Moša, slatko smijao na nazive koji su zvučali prokinski.

"A zašto je ne bi nazvali "čik-jank", primjetio je Tito, aludirajući na Mošin partizanski nadimak - Čika Janko.

Moši je u tom razgovoru, na tren, sinula prihvatljiva ideja: zvaće se Tanjug, što će u punom nazivu riječi - Telegrafska agencija nove Jugoslavije.

Ime Jugoslavije je, u međuvremenu, nepovratno završilo u istoriji, a nekadašnja skraćenica postala je “ime” danas nacionalne agencije Republike Srbije.

Osnivanje Tanjuga ovjekovečeno je i foto aparatom. Na fotografiji od 5. novembra 1943. je prva redakcija nove agencije: Moša Pijade, Vladislav Ribnikar, Lepa Pijade, Olga Humo i Jara Ribnikar. Na njoj se vide i Ivo Lola Ribar, Vladimir Velebit i dr Ivan Ribar.

Prvu fotografiju prve, ratne redakcije Tanjuga napravio je Vili šimunov-Barba. Taj trenutak je ovjekovečio svojom "Lajkom". On je inače radio za Tanjug i - ratovao. Poginuo je 26. maja 1944, u vrijeme njemačkog desanta na Drvar. Tada je stradao još jedan "tanjugovac": radiotelegrafista Aleksandar Tepavčević – Englez, koji je nadimak dobio po znanju tog jezika.

Prvi direktor Tanjuga bio je Vladislav Ribnikar, potomak poznate novinarske dinastije koja je udarila temelje "Politike" 25.januara 1904. godine.

Tanjug je počeo sa nekoliko pisaćih mašina, malim radio-davačem, jednim zastarjelim aparatom za umnožavanje. Vijesti su, u početku, pripremane na srpsko-hrvatskom i engleskom jeziku.

Nova agencija je izdavala bilten, koji je zbog zastarjele tehnike, u ograničenom broju, mukotrpno stizao do svojih  korisnika.

Prvi broj nosi datum 10. novembar 1943: "Prije izvesnog vremena došao je u Jugoslaviju britanski brigadni general Meklejn, kao izaslanik komandanta savezničkih oružanih snaga na srednjem istoku E. M. Vilson, pri Vrhovnom štabu NOV i POJ. Prilikom svoje prve posjete, general Meklejn predao je Vrhovnom komandantu NOV i POJ, drugu Titu, pismo kamandanta Vilsona..."

Kasnije je Moša Pijade objašnjavao: "Moram da kažem da je prva redakcija Tanjuga praktično radila za inostranstvo, iako je njen zadatak bio da informiše domaću i svjetsku javnost.”

Prva redakcija Tanjuga  počela je da radi u Jajcu da bi preko Drvara,Visa, Barija, i Valjeva, u septembru 1944. stigla u Aranđelovac.

Prva Tanjugova adresa u Beogradu je bila u Resavskoj ulici br.28 (kasnije General Ždanova) u kojoj je do rata bila agencija "Avala", prva nacionalna agencija osnovana 1919, koja je ugašena tokom njemačke okupacije, kao i redakcije još nekoliko listova. Tanjug se krajem šezdesetih godina preselio na Obilićev venac 2 gdje se i sada nalazi.