U julu je, kaže Jokimović, bilo i 44.784 ili 18,5 odsto lica sa punim penzijskim stažom koji obuhvata staž osiguranja, beneficirani staž i poseban staž u dvostrukom trajanju - tzv. ratni staž.

"Time je i prosječna penzija za te korisnike veća i iznosi oko 400 KM, što je 48 odsto prosječne plate u Srpskoj. Prosječan iznos penzije svih korisnika je 314,44 KM ili 38,5 odsto prosječne plate“, kaže Joksimović u intervjuu Srni.

U "zlatno" pravilo da je penzija u direktnoj zavisnosti od toga koliko se dugo radi i koliki je iznos plata na koje se uplaćuje doprinos za PIO, uklapa se i najniža penzija, pri čemu, kaže Joksimović, ova kategorija ima i dodatnu povoljnost, jer za ove penzije garantuje, odnosno namirenje vrši Republika Srpska.

"Najniža penzija predstavlja 50 odsto od prosječne penzije na teret Republike isplaćene za decembar prethodne godine, a prosječna penzija za decembar 2012. godine u Republici Srpskoj iznosila je 311,00 KM“, navodi Joksimović.

Najniža penzija je, međutim, Odlukom Vlade Srpske, umjesto 155 KM /da ne bi došlo do njenog smanjivanja/ ostala na 160 KM.

"Najniža penzija, prema odredbama ranijeg Zakona o PIO, imala je jedinstven iznos od 160 KM ili 50 odsto od prosječne penzije i za nju je bilo je potrebno najmanje 20 godina staža osiguranja ili 25 godina penzijskog staža.

Prema novom Zakonu o PIO, počevši od januara 2012. godine, najniža penzija znatno je poboljšana i određuje se, zavisno od dužine penzijskog staža, u pet nivoa u odgovarajućem procentu od prosječne penzije“, napominje Joksimović.

Odredbe Zakona o PIO o najnižoj penziji ne odnose se na srazmjerne penzije ostvarene primjenom međunarodnih ugovora o socijalnom osiguranju /imaju primat nad domaćim zakonodavstvom/ i primjenom Sporazuma o međusobnim pravima i obavezama u provođenju penzijskog i invalidskog osiguranja u BiH, što je i propisano u članu 86 Zakona.

Prvi nivo, pojasnio je on, jeste penzija od 160,41 KM i ostvaruje se sa 15 godina penzijskog staža u visini od 50 odsto od prosječne penzije u decembru prethodne godine. Drugi nivo najniže penzije, koja je 192,49 KM, jesu penzije ostvarene na osnovu staža od 15 do 20 godina i u visini su od 60 odsto od prosječne.

Treći nivo su penzije koje iznose 224,57 KM za staž od 20 - 30 godina, a u visini 70 odsto od prosječne, dok su četvrti nivo najniže penzije koje iznose 256,66 KM, stečene na osnovu staža od 30 do 40 godina i u visini su od 80 odsto prosječne.
 
Peti nivo je penzija od 320,82 KM za penzijski staž od 40 godina u visini prosječne penzije.
 
Snižavanje uslova ili granice za ostvarivanje prava na penziju na 15 godina staža osiguranja objektivno je dovelo i do povećanja broja korisnika najniže penzije, a time i do dodatnog opterećenja Budžeta, u smislu namirenja iznosa tih penzija.

Joksimović navodi primjer korisnika čiji su inicijali K.LJ., iz Višegrada, koji po Rješenju ima obračun iznosa penzije 205 KM, a isplaćuje se 224,57 KM, jer ima penzijski staž u rasponu 20 do 30 godina, pa se vrši namirenje u iznosu oko 20 KM.

Korisnik porodične penzije B.P. iz Bijeljine po Rješenju ima obračun iznosa penzije 98 KM, a isplaćuje se 160,41 KM, jer ima penzijski staž do 15 godina, te se vrši namirenje u iznosu 62 KM.

Korisnik D.M. iz Zvornika po Rješenju ima iznos penzije od 243,78 KM, a isplaćuje se 320,82 KM, jer ima penzijski staž 40 godina, te se u ovom slučaju vrši namirenje u iznosu 77 KM. U pojedinim slučajevima namirenje za najnižu penziju iznosi i 100 KM.

Joksimović podsjeća da je u ranijem periodu, kada je najniža penzija iznosila 160 KM i primalo je oko 23.000 ili osam do 10 odsto od ukupnog broja korisnika, za namirenje iz budžeta bilo potrebno oko 0,9 miliona KM na mjesečnom nivou.

Novim Zakonom o PIO najniža penzija znatno je poboljšana i broj njenih korisnika, u odnosu na ranije, povećan je za više od dvostruko i u julu 2013. godine u isplati, u svih pet nivoa od 160,41 do 320,82 KM, bilo je 59.000 korisnika ili 24,4 odsto od ukupnog broja penzionera.

Od toga u prvom nivou: 160,41 KM oko 17.000 korisnika, drugom nivou 192,49 KM oko 5.000, trećem nivou 224,57 KM oko 18.000, četvrtom nivou 256,66 KM oko 11.000 i petom nivou najniže penzije 320,82 KM oko 7.700 korisnika.

"Time je i mjesečna obaveza Republike Srpske za ukupno namirenje najniže penzije sa ranijih 0,9 miliona KM povećana na sadašnjih 2,6 miliona KM, mjesečno“, zaključio je portparol Fonda PIO Tihomir Joksimović.

(Srna/Frontal)