U Srbiji su imenom porijekla ili geografskom oznakom na nacionalnom nivou do sada zaštićena 33 poljoprivredna i prehrambena proizvoda, o čijoj će zaštiti u Evropskoj uniji moći da se razgovara u pristupnim pregovorima, saopštilo je danas Ministarstvo poljoprivrede Srbije.

U Ministarstvu su rekli da će Srbija pregovarati o određivanju roka nakon pristupanja EU u kome će i na nivou Unije moći da se registruje i zaštiti geografsko porijeklo domaćih poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, vina i jakih alkoholnih pića, koji već imaju zaštitu na nacionalnom nivou.

U Srbiji su do sada zaštitićeni goveđa užička pršuta, svinjska užička pršuta, užička slanina, sremski kulen, sremska domaća kobasica, sremska salama, požarevačka kobasica, rtanjski čaj, krivovirski kačkavalj, homoljski ovčiji sir, homoljski kozji sir i homoljski kravlji sir.

Zaštitu imenom porijekla ili geografskom oznakom imaju i vršačko šampion pivo, kladovski kavijar, apatinsko jelen pivo, petrovska klobasa, leskovačko roštilj meso, valjevski duvan čvarci, svrljiški kačkavalj, futoški svježi i kiseli kupus, homoljski med, ariljska malina, svrljiški belmuž, staroplaninski kačkavalj, leskovački ajvar.

Na listi zaštićenih su i fruškogorski lipov med, kačarski med, sjenički ovčiji sir, sjenička jagnjetina, pirotski kačkavalj od kravljeg mlijeka, somborski sir, ečanski šaran i zlatarski sir.

Registracijom naziva poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda sa oznakom geografskog porijekla na nivou EU, proizvođačima u Srbiji biće omogućena ista zaštita koju imaju i proizvođači u zemljama EU.

Na taj način Srbija će svoje proizvode učiniti prepoznatljivijim na tržištima EU, što će doprinijeti ostvarivanju jednog od prioritetnih ciljeva poljoprivredne politike - podizanje konkurentnosti domaćih proizvoda, naglasili su u Ministarstvu poljoprivrede Srbije.

Oznake geografskog porijekla i tradicionalni izrazi vezani za vina s geografskim porijeklom uključeni su u Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju između EU i Srbije, čime se na bazi reciprociteta priznaju i štite u EU.

U EU sporovi oko imena i zaštite geografskog porijekla proizvoda nisu rijetki, a jedan od poslednjih je o tome da li Hrvatska može i dalje da proizvodi kobasicu pod nazivom "kranjska", jer pravo na to ime već je zaštitila Slovenija.

Srbija ima sličan problem sa zaštitom rakije šljivovice, jer je Češka 2007. u EU kao proizvod geografskog porijekla zaštitila svoju vrstu rakije od šljive u Moravskoj, pod nazivom "slivovice".

Srbija bi, međutim, u EU mogla da dobije zaštitu svoje rakije od šljive pod nazivom "srpska šljivovica", slično zaštiti naziva "škotski viski".

Pravo da ospore zahtjeve neke države za zaštitu oznake porijekla, geografskog porijekla ili "tradicionalnog proizvoda" za neki proizvod imaju sve zemlje EU, kao i zemlje izvan Unije, posebno one koje već imaju neki ugovorni odnos s EU, kao što je, na primer, Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju.

Slovenija je jedina od zemalja regiona koja je u EU zaštitila niz svojih proizvoda, dok ostale zemlje regiona dosad nisu uspjele da ubijede proizvođače izvornih proizvoda da ih zaštite i na prostoru EU.

Zemlje izvan EU imaju pravo da traže evropske oznake, tako što sklope poseban sporazum sa EU, pod uslovom da Evropska komisija zaključi da je zahtjev opravdan.

Tako su oznake svojih proizvoda pored ostalog zaštitili Čile, Јužna Afrika, Kanada, SAD, Australija.

(RTRS/Frontal)