Kultura
75 godina od smrti Branislava Nušića
Na sutrašnji dan, prije 75 godina, preminuo je poznati pisac romana, drama, priča i eseja, začetnik retorike Branislav Nušić
Nušić (1864 -1938) je rođen 20. oktobra (8. oktobra po julijanskom kalendaru) 1864. u Beogradu u ulici Kralja Petra prvog, u kući na čijem je mjestu danas Narodna banka Srbije, kao Alkibijad Nuša u cincarskoj porodici Đorđa i Ljubice Nuše.
Njegov otac je bio ugledni trgovac žitom, ali je ubrzo poslije Nušićevog rođenja izgubio bogatstvo. Porodica se preselila u Smederevo gdje je Nušić proveo svoje djetinjstvo i pohađao osnovnu školu i prve dvije godine gimnazije. Nušić je maturirao u Beogradu. Kada je napunio 18 godina, zakonski je promijenio svoje ime u Branislav Nušić. Diplomirao je na pravnom fakultetu u Beogradu 1885. godine. Tokom studija je proveo godinu dana u Gracu.
Nušić se borio u Srpsko-bugarskom ratu 1885. godine, koji ga je zatekao na služenju redovnog vojnog roka. Nakon rata je objavio kontroverznu pjesmu "Dva raba" u "Dnevnom listu", zbog koje je osuđen na dvije godine robije. Pjesma je ismijevala srpsku kraljevinu, a posebno kralja Milana.
Godine 1900. Nušić je postavljen za sekretara Ministarstva prosvjete, a ubrzo poslije toga postao je dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu. Godine 1904. godine postavljen je za upravnika Srpskog narodnog pozorišta, a 1905. napustio je ovu funkciju i preselio se u Beograd, gdje se bavio novinarstvom. Osim pod svojim imenom, pisao je i pod pseudonimom Ben Akiba. Vratio se 1912. godine u Bitolj kao državni službenik, a 1913. godine osnovao je pozorište u Skoplju gdje je živio do 1915. godine.
Napustio je zemlju sa vojskom tokom Prvog svjetskog rata, boravio je u Italiji, Švajcarskoj i Francuskoj do kraja rata. Poslije rata, Nušić je postavljen za prvog upravnika "Umjetničkog odsjeka" ministarstva prosvjete. Na ovoj poziciji je ostao do 1923. godine. Poslije toga je postao upravnik Narodnog pozorišta u Sarajevu, da bi se 1927. vratio u Beograd.
Nušić je izabran za redovnog člana Srpske kraljevske akademije (1933). Bio je prepoznatljiv po svom humoru, pisao je o ljudima i njihovoj, često duhovitoj, prirodi.
Napisao je preko 10 komedija među kojima su najpoznatije ''Gospođa ministarka'', ''Mister dolar'', ''Dr'', ''Pokojnik'', ''Ožalošćena porodica''. Napisao je romane - ''Tako je moralo biti'', ''Hajduci''... Takođe pisao je pripovijetke, rasprave i tragedije.
Preminuo je 19. januara 1938, a tog dana fasada zgrade beogradskog Narodnog pozorišta bila je uvijena u crno platno.
U Smederevu je pokrenut Festival Nušićevi dani 1984. godine sa ciljem popularizacije velikog komediografskog djela Branislava Nušića. Predstave ''Gospođa ministarka'', ''Dr'', ''Pokojnik'' igraju se na Velikoj sceni Narodnog pozorišta u Beogradu.
Sutra na Novom Groblju u Beogradu biće organizovan pomen povodom 75 godina od Nušićeve smrti na kome će govoriti ministar kulture i informisanja Bratislav Petković, predsjednik Udruženja dramskih pisaca Srbije Miladin Ševarlić, dobitnik nagrade Branislav Nušić Vojislav Savić, generalsni sekretar KPZ Srbije Živorad Ajdačić.
(Agencije/Frontal)