Nauka
National Geographic: Istina o srpskom vampiru
Nakon što je svijet obišla vijest da je lokalna vlast u Zarožju, zavičaju “prvog srpskog vampira” Save Savanovića, objavila upozorenje tamošnjem stanovništvu da treba biti na oprezu jer se Savina vodenica urušila, opširan članak posvećen srpskom vampiru, sa osvrtom na fenomen vampira tokom istorije, objavio je i časopis National Geographic.
Kroz razgovor sa svjetski priznatim stručnjakom za vampire i autorom djela “Vampirska forenzika”, Markom Kolinsom Dženkinsom, “Nešenel džiografik” prije svega dolazi do istog zaključka kao i većina domaćih i stranih medija - da je buka oko Save Savanovića dio reklamne kampanje lokalnih vlasti.
Prema njegovim riječima, drevni vampiri nisu imali ništa od perverznog šarma, aristokratskog bljedila i neprirodnih moći svojih današnjih nasljednika. Čak nije bilo široko rasprostranjeno vjerovanje da svojim žrtvama piju krv, već je smrt u dodiru sa vampirom najčešće bila posljedica gušenja ili premlaćivanja.
Dženkins potvrđuje da je vjerovanje u vampire na Balkanu duboko ukorijenjeno, ali smatra da su se u današnje vrijeme drevna vjerovanja stopila sa modernim interesovanjem za vampire, vezanim za popularnu trilogiju “Sumrak”. Samo vjerovanje u vampire i njihovi stariji opisi potiču od slabog poznavanja prirodih procesa raspadanja ljudskog tijela.
- Ljudi ranije nisu razumjeli proces širenja zaraznih bolesti, kao što su tuberkuloza ili kolera, koje su umjele da desetkuju čitave porodice i naselja - kaže Dženkins.
Kada ljudi počnu da padaju kao snoplje, smatralo se da ih "odvlači za sobom" onaj ko je prvi umro, pa se otkopavao njegov grob.
Tu je često zatican prizor koji tadašnjim ljudima nije djelovao normalno, ali koji je prema saznanjima savremene forenzike savršeno prirodan: naduveno (smatralo se “ugojeno”) tijelo sa “izraslom” kosom, bradom i noktima, i tragovima krvi (zapravo crvenkaste tečnosti koja se luči tokom procesa raspadanja, ali nije krv) oko usta.
Ovakvo tijelo, u jednoj od ranih faza normalnog procesa truljenja, proglašavano je vampirom i prema njemu je preduziman odgovarajući postupak (probadanje glogovim kocem i slično), uz uvjerenje da će oni koje je do tada ugrožavao na dalje biti bezbjedni.
Ovi drevni vampiri - gnusna, naduvena bića sa tragovima krvi oko usta - ni malo ne liče na savremene, misteriozne i zavodljive vampirske likove iz Holivuda, a strah od njih i njihovu navodnu žeđ za krvlju Dženkins objašnjava na sljedeći način:
- Mislim da to povezuje dva duboka aspekta ljudske misli: smrt i krv. Smrt je naša neizbježna sudbina, a krv je naš životni sok. Vampir ova dva aspekta spaja na paradoksalan način: to je leš koji pijući krv uspijeva da umakne smrti.
Blic/Frontal