Festival je otvoren u ponedjeljak u prisustvu svih učesnika, stanovnika naselja Krš i predstavnika različitih aktera i institucija koje su učestvovale u kokreativnom procesu osmišljavanja samog festivala, među kojima su predstavnici Grada Trebinja, Muzeja Hercegovine, Turističke organizacije Trebinje i drugih.

Festival oživljavanja javnog prostora

Glavni dio festivala je bila postavka privremene prostorne instalacije u javnom prostoru naselja Krš, koja je označavala mjesto interakcije i svih dešavanja na festivalu. Instalacija ukazuje na vrijednosti i potencijale graditeljskog nasljeđa u pravcu razvoja održivog kulturnog turizma. Njena postavka predstavlja eksperimentalni model djelovanja u osjetljivim područjima graditeljskog i kulturnog nasljeđa. Ona takođe simulira mogućnosti aktiviranja brojnih drugih javnih prostora u naselju koristeći različite prostorne taktike, te uz angažman lokalnih umjetnika, zanatlija i kreativaca. U ovom kokreativnom procesu, privremeno se oživljavaju pažljivo odabrane lokacije u saradnji sa lokalnom zajednicom i širokom grupom zainteresovanih aktera iz različitih oblasti.

Instalaciju su osmislili, projektovali i izveli studenti šestog semestra studijskog programa arhitektura, u okviru predmeta dizajn malog mjerila, kod mentora doc. dr Igora Kuvača, na Arhitektonsko-građevinsko-geodetskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci. Autori su Nemanja Ćuso, Miloš Marčeta, Nataša Jotić, Marijana Makarić, Tamara Novaković, Fatima Abazović, Branka Jakovljević i Dragoljub Kopranović. U radu sa studentima, značajn doprinos su dali mentori iz Istraživačkog centra za prostor, doc. dr Isidora Karan, Saša Zečević, MA Arh. i Dejan Puhalo, dipl. prostorni planer.

small SCALE projekat

Po modelu projekta small SCALE Istraživačkog centra za prostor, rad je podrazumijevao prepoznavanje i odgovore na realne probleme i potrebe javnog prostora i stanovnika naselja Krš, upotrebom različitih taktika i inovativnih alata, kao što su kokreacija i kolaboracija tokom nekoliko dana trajanja festivala. Studenti su kroz ovaj projekat imali priliku da steknu praktična znanja u oblasti koncipiranja i izrade dizajna malog mjerila sa naglaskom na učenje kroz realizaciju. U ovom slučaju dizajn nije shvaćen kao roba, a uloga arhitekte se iz pasivne pozicije onoga koji je plaćen, da u ime nekoga proizvode ideju za tržište, seli u domen društveno korisnog ponašanja u susretu arhitekture i aktivizma.

Zatvaranje

Festival je završen postavkom izložbe idejnih rješenja za arhitekturu unutrašnjeg prostora Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, Banja Luka, koji su nastali kao semestralni projekat na predmetu Studio projekat 6 (Enterijer i dizajn), kod nastavnika prof. dr Saše Čvora, prof. dr Maline Čvoro, Doc. dr Marine Radulj, doc. dr Igora Kuvača i saradnika Une Okilj i Milane Nedimović, viših asistenata na Arhitektonsko-građevinsko-geodetskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci.

Naselje Krš, Nacionalni spomenik

Za podsjećanje, naselje Krš (poznato kao Omanovića-mahala) je jedno od najstarijih urbanih cjelina u gradu Trebinju, i dio je nacionalnog spomenika “Istorijsko gradsko područje Trebinja”. Mahala se tokom 17. vijeka razvila na strmim padinama sjeverno iznad Starog grada. Odlikuju je uske i strme ulice sa malim kamenim kućama za stanovanje. U dokumentu o zaštiti Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika BiH navodi se sljedeće: “Objekti su gusto grupisani, skromnih dimenzija, prizemni ili jednospratni, natkriveni kosim krovovima pokrivenim kamenim pločama. Fasade su kamene, od lomljenog kamena slaganog u nepravilne redove. Po načinu gradnje i materijalima, arhitektura se označava kao pučka, karakteristična za Hercegovinu”.

Laboratorija kulturnog turizma

Nažalost, ovaj vrijedan spomenik, kulturno (graditeljsko) nasljeđe Bosne i Hercegovine je danas marginalizovan i slabo iskorišćen. Kao takvo, naselje Krš je dio laboratorije kulturnog turizma u okviru TExTOUR H2020 projekta, prepoznato kao prostorni poligon unutar pilot lokacije Trebinje, sa potencijalom za provođenje jedne od tri akcije koje doprinose integraciji kulturnog nasljeđa i turizma (kao vodeće privredne grane Trebinja).

StartArt! Festival, kao i cijeli projekat TExTOUR ko-finansira Evropska komisija.

Izvor: icprostor.wordpress.com