Nikola Savić
RTRS i ekonomski program opozicije - šta tu ima ignorisati?
Opozicija u Narodnoj skupštini Republike Srpske, nezadovoljna zbog, kako su naveli, neadekvatnog informisanja sjednice parlamenta povodom usvajanja budžeta za 2014.godinu od strane RTRS, odlučila je da na prilično demonstrativan način ne uzme svoje učešće povodom rasprave po tom pitanju. Naravno, opozicija nesporno ima pravo na takav stav, a i logično je da ona pokušava da dobije što više prostora u sredstvima javnog informisanja. Pogotovo kad su u parlamentu na dnevnom redu teme koje se tiču ekonomije gdje iole kompetentna opozicija u ovakvoj ekonomskoj situaciji može prosto da „raznese“ vladu.
Sad dolazimo do jedne bitne stvari: koliko je opozicija uopšte kompetentna da raspravlja o budžetu? S izuzetkom Dragana Čavića, javnost nije imala priliku da za tri godine koliki je staž ovog saziva parlamenta čuje bilo kakvu suvislu reakciju opozicije u skupštini povodom ekonomske politike vlade. Naravno, opozicija jeste kritikovala, nerijetko i veoma glasno, ali to je više bilo na način da se opozicioni parlamentarci dohvate neke tačke budžeta, po pravilu one koja je socijalno osjetljiva, te da potom kritikuju na sav glas vladu jer nije dovoljno izdvojila novca u tu konkretnu namjenu. Odnosno, s druge strane, opozicija je često, i to s pravom, kritikovala one budžetske stavke koje su se ticale plata republičke administracije i, uopšte, svih onih troškova koji prate vladu i republičku administraciju.
Prvi problem koji dovodi u pitanje legitimitet kritika opozicije jeste u tome što u onim opštinama i gradovima u kojima je opozicija na nivou RS zapravo na vlasti postoji ista onakva praksa pretjeranog trošenja novca poreskih obveznika u svrhe finansiranja lokalnih administracija. Kao što republička vlast nema mjeru u načinu i obimu finansiranja javne administracije tako isto i lokalne vlasti, uključujući i one u kojima vlast vrše opozicione partije na nivou RS, takođe rasipaju novac na fiktivna radna mjesta u administraciji, i dalje zapošljavaju ljude (partijske aktiviste i one bliske nosiocima političke moći), često na veoma netransparentan način, a što u NS RS upravo zamjeraju vladi.
Takođe, nije dovoljno samo kritikovati loša rješenja, potrebno je dati i konkretne prijedloge. Da li opozicija predlaže da se poveća javna potrošnja u Republici Srpskoj kako bi se namirile sve one socijalne kategorije o kojima oni neprestano govore? To je legitiman politički stav ali je onda potrebno da opozicija saopšti iz čega bi se finansirala ta dodatna javna potrošnja. Da li novim zaduživanjem (koje, inače, opozicija kritikuje kad je vlada u pitanju). Da li novim porezima i ostalim fiskalnim i parafiskalnim nametima, odnosno povećanjem tih nameta (i to opozicija inače kritikuje). Ako u opoziciji kažu da će pokrenuti proizvodnju i, uopšte, privredu i tako povećati prihode onda moraju da budu veoma konkretni i da objasne to opšte mjesto. Kako to misle da urade? Većom ulogom države u ekonomiji? Nije problem, ali to onda znači dodatno zapošljavanje ljudi u javne službe i dodatno opterećenje realnog sektora. Da li smanjenjem uloge države u privredi? To onda znači manje poreza, a manje poreza znači i manje izdvajanja za socijalne kategorije, bar u nekom početnom periodu.
Ovo su tek neka elementarna pitanja a opozicija ih nije niti ovlaš dodirnula. U situaciji kad se raspravlja o ekonomskoj politici Republike, znajući da se ulazi i u izbornu godinu, bilo bi veoma važno da opozicija predstavi svoj ekonomski program koji će, ipak biti ozbiljniji od pukih kritika i nabrajanja lijepih želja i opštih mjesta. Na kraju krajeva, postavlja se pitanje, šta opozicija uopšte želi da bude predstavljeno na javnom servisu? Koji to konkretni stavovi i programi? Cinik bi mogao da kaže da je za opoziciju čak i dobro da je i RTRS i ostali mediji ignorišu u situaciji kad ona ništa konkretno ne nudi. Jer vlast, koja je sama po sebi loša i nesposobna za ozbiljnije ekonomske reforme, ionako sama sebi daje najviše golova te, prema tome, opoziciji najbolje ide kad se uopšte ne pojavljuje u javnosti budući da ti trenuci zapravo štete njenom rejtingu.
S cinizmom ili bez njega, opozicija je mogla i bez prenosa RTRS, u eri internet komunikacije, u republici koja nema 300 miliona ljudi da je to fizički teško informisati, i na druge efektne načine da upozna javnost sa svim svojim stavovima.
Ovako, ostaje sjena na sposobnosti opozicije da zbilja ponudi prava i neprotivrječna rješenja.