Region
Godišnjica napada na Jugoslaviju u Drugom sjetskom ratu
Vojne snage Trećeg rajha napale su Kraljevinu Jugoslaviju na današnji dan 1941. godine. Njemački avioni su najprije bombardovali prestonicu Beograd, a potom i Kraljevo, Niš i druge gradove. Napad je počeo bez objave rata i označio početak Drugog svjetskog rata u Kraljevini Jugoslaviji.
Prve bombe pale su na Beograd u 6.30, dok je većina stanovnika još spavala. Njemački bombarderi su istog dana, u četiri navrata, razornim i zapaljivim bombama zasuli grad. Oko 16 časova iz pravca Rumunije doletilo je tridesetak zloglasnih bombardera "štuka", iz kojih se pucalo po kolonama izbjeglica dok su panično napuštale razoreni grad.
Avioni su poletali sa aerodroma iz Beča, Graca i Arada. Tadašnja prestonica Jugoslavije ponovo je napadnuta 11. i 12. aprila. Napadi su trajali i noću, a na grad je izručeno 440 tona smrtonosnog tovara.
Tačan broj žrtava nikada nije precizno utvrđen. Na spisku poginulih u Beogradu, koji je tada imao 370.000 stanovnika, zapisana su imena 2.274 građanina, dok neke procjene govore o blizu 4.000 stradalih.
Grad je pretrpio neprocjenjivu materijalnu štetu. Potpuno je razoreno 714 zgrada, teže oštećeno 1.888 zgrada, a djelimično oštećeno 6.829, među kojima i zgrada Starog dvora, čija je kupola srušena.
Gađane su gusto naseljene četvrti, bolnice, Učiteljski dom, Kalenić pijaca, železnička stanica, Glavna pošta, zemunski aerodrom. U porti Vaznesenjske crkve pobijeno je i ranjeno nekoliko stotina civila, a više stotina građana nastradalo je kada je direktno pogođeno gradsko sklonište u Karađorđevom parku.
Potpuno je uništeno zdanje Narodne biblioteke Srbije na Kosančićevom vencu, podignuto 1832. godine. Bila je to jedina nacionalna biblioteka koja je namjerno napadnuta i uništena tokom Drugog svjetskog rata. U požaru poslije bombardovanja nestao je cijeli fond od 350.000 knjiga, uključujući i srednjovjekovne spise neprocjenjive vrijednosti.
U Biblioteci su bile i zbirke turskih rukopisa, više od 200 knjiga štampanih od 15. do 17. vijeka, stare karate, gravire, umjetničke slike i novine kao i sve knjige štampane u Srbiji i susjednim zemljama od 1832. godine.
Do napada na Kraljevinu Jugoslaviju došlo je poslije vojnog prevrata i demonstracija 27. marta protiv Trojnog pakta, koji je dva dana ranije sklopila tadašnja vlada Cvetković-Maček.
Otpor paktu sa silama Osovine razljutio je Njemačku, jer je poremetio planove o napadu na Sovjetski Savez, pa je istog dana, na osnovu Hitlerove naredbe, u operativnom štabu Njemačke armije donijeta odluka (Direktiva 25) da se, osim Grčke, i Kraljevina Jugoslavija uništi kao država.
Komanda njemačke Četvrte vazdušne flote razradila je plan napada pod nazivom "Kaznena odmazda", kojim je predviđeno i bombardovanje Beograda, a operacijom je komandovao general Aleksandar Ler.
Braneći slobodno nebo Beograda, poginulo je 11 pilota Šestog lovačkog puka. Njima se grad odužio sa velikim zakašnjenjem, tek 1997. godine otkrivanjem spomenika na Zemunskom keju kod Hotela "Jugoslavija".
I Kraljevo je napadnuto 6. aprila, a u napadu na Niš 8. aprila poginulo je oko 600 ljudi.
Jugoslavija je kapitulirala za samo 11 dana, a kralj i vlada napustili su zemlju tri dana ranije. Zemlja je raskomadana i podijeljena između Njemačke, Italije, Mađarske i Bugarske, s tim što su Srbiju okupirale Hitlerove snage.
Sedam dana prije nego što je okončana invazija, 10. aprila 1941. godine, uz podršku Musolinijeve Italije, proglašena je Nezavisna Država Hrvatska, sa ustaškim vođom Antom Pavelićem na čelu.
Prema podacima prof. dr Dragoljuba Živojinovića, u Aprilskom ratu stradalo je oko 20.000 ljudi.
Izvor: RTS