Kompanija „Busby Financial Corp.“ osnovana je aprila 2004. godine na Britanskim Djevičanskim ostrvima, jednoj od najpopularnijih egzotičnih destinacija za otvaranje fiktivnih preduzeća.

Ovakve kompanije često se koriste za skrivanje pravog vlasnika, njegove imovine, sprovođenje tajnih novčanih transakcija, izbjegavanje plaćanja poreza i pranje novca. Teško je utvrditi ko stoji iza ovakvih firmi jer se vlasnik krije iza agenata koji osnivaju preduzeće.

Tri godine nakon osnivanja, „Busby“ je otvorila predstavništvo u Beogradu.

Za direktora predstavništva 09. novembra 2007. godine imenovana je Marija Mali, supruga gradonačelnika Beograda Siniše Malog.

Svega mjesec dana nakon što je osnovano, predstavništvo je ugašeno 31. decembra 2007. godine.

„Busby“ ima račun u švajcarskoj „UBS“ banci, pokazuju zvanična dokumenta do kojih su došli novinari KRIK-a.

Na poslovima osnivanja predstavništva u srpskoj Agenciji za privredne regstre (APR), bio je angažovan beogradski advokat Igor Isailović iz kancelarije Isailović & Partners.

Ovog advokata Mali često angažuje za poslove sa svojim kompanijama.

Na Isailovića je Mali prenio upravljačka prava svoje agencije „Oli consulting“ 2013. godine kada je postao javni funkcioner.

Ne zna se koja je svrha kompanije „Busby“ i njenog predstavništva u Srbiji.

Novinari KRIK-a pokušali su da dobiju komentar od Siniše Malog, ali on nije pristao na intervju.

Ni advokat Isailović nije pristao da razgovara sa novinarima.

Siniša Mali je do januara 2004. godine radio u Agenciji za privatizaciju gdje je bio direktor Centra za tendere.

Nakon formiranja vlade 2012. godine, imenovan je za savjetnika za finansije i privredu prvog potpredsjednika vlade Aleksandra Vučića.

Postavljen je za gradonačelnika Beograda 2014. godine.

Zoran Stojiljković, predsjednik Odbora Agencije za borbu protiv korupcije, kaže za KRIK da političari treba građanima da otkriju čime se bave njihove ofšor kompanije, bez obzira da li su njima poslovali tokom svog mandata ili ne.

„Postoji pravo javnosti da zna i šta ste radili u periodu prije nego što ste došli na političku funkciju jer te vrste poslova mogu da imaju uticaj na vašu nepristrasnost i obavljanje javne funkcije“, kaže Stojiljković.

„Vi morate da date vrlo jasne garancije da nemate više veze sa tim, da kažete šta ste radili sa tim firmama, sa kojom vrstom klijentele. Građani kad vas biraju imaju pravo to da znaju kao što to treba da znaju akademska stručna javnost, mediji i svi ostali, čime se vi to bavite i u kojoj je to zoni“, objašnjava Stojiljković.

Mreža ofšor kompanija

„Busby“ je četvrta ofšor kompanija registrovana na Britanskim Djevičanskim ostrvima koja ima veze sa gradonačelnikom Beograda i koju su otkrili novinari KRIK-a.

U prethodnim istraživanjima, novinari KRIK-a došli su do podataka o sljedećim ofšor kompanijama:

„Etham Invest & Finance Corp.“ i „Brigham Holding & Finance Inc.“ učestvovale su u kupovini luksuznih apartmana u bugarskom ljetovalištu „Sveti Nikola“ na Crnom moru.

„Etham“ je osnovan u julu, a „Brigham“ u avgustu 2011. Za osnivanje obje kompanije angažovana je agencija za registrovanje ofšor firmi sa Djevičanskih ostrva „Trident Trust Company Limited“. Ova agencija krije tajnu o njihovom vlasniku.

Obje kompanije imenovale su Sinišu Malog za direktora i ovlastile ga da kupuje nekretnine. Mali je luksuzne apartmane kupovao i dok je bio savetnik za finansije tadašnjeg prvog potpredsednika Vlade Srbije Aleksandra Vučića.

U ovaj posao uloženo je, prema prosječnim vrijednostima ovih nekretnina, oko 5 miliona evra.

Gradonačelnik Beograda do danas nije rekao za koga je kupovao apartmane.

Novinari KRIK-a otkrili su i kompaniju „Alessio Investment Ltd.“ za čije osnivanje je u julu 2007. takođe angažovana agencija „Trident Trust Company Limited“.

„Alessio“ je Sinišu Malog postavio za direktora. Mali je osnovao predstavništvo ove kompanije februra 2008. u svom stanu u ulici Ćirila i Metodija. Suprugu Mariju postavio je za direktora predstavništva.

KRIK je otkrio da je ova kompanija povezana sa zloupotrebama u privatizaciji proizvođača deteline „Alfa Protein“ iz Vršca.

Srđan Gajić, koji je privatizovao ovu kompaniju, nelegalno je preneo 10 hektara državne zemlje na firmu „Compost Group“ u vlasništvu oca Siniše Malog. Nakon toga, otac je preneo vlasništvo na Sinišu, a on prodao ofšor kompaniji „Alessio“. Ofšor kompanija je, prema ugovoru, Siniši Malom isplatila više od pola miliona evra.

Gajić je osuđen zbog nezakonitog prebacivanja državne zemlje, dok protiv porodice Mali nije vođena istraga.

Ova ofšor firma, prema dokumentaciji KRIK-a, imala je 5 odsto vlasništva u beogradskoj kompaniji za izradu građevinskih projekata „Real Estate Developments“. Ostatak vlasništva posjeduje holandska kompanija „GTC“.

Siniša Mali je, kao gradonačelnik, polagao kamen temljac i svečano otvorio poslovni kompleks koji su njegovi partneri „GTC“ sagradili u Beogradu.

Ofšor kompanija „Alessio“ je, prema podacima APR, izašla iz vlasništva „Real Estate Developments“ u novembru 2014. kada je Mali već bio na funkciji gradonačelnika.

„Alessio“, poput kompanije „Busby“, posjeduje račun u švajcarskoj „UBS“ banci, pokazuje dokumentacija koju su prikupili novinari KRIK-a.

Beogradsko predstavništvo „Alessio“ Mali je ugasio u decembru 2010. Dokumenta u Agenciji za privredne registre potpisao je, kao i u slučaju „Busby“, advokat Igor Isailović.

Izvor: KRIK