Od početka masovnog egzodusa sa Bliskog istoka obični građani, koji ispoljavaju simpatije za stradanje izbjeglica, istovremeno strahuju da među njima možda ima i terorista Islamske države, „spavača” koji su se infiltrirali među stradalnike i čekaju priliku da se osvete moćnim zapadnim državama. Da se u terorističkim organizacijama ne vodi računa o konspirativnosti, one bi odavno bile eliminisane, kaže za „Politiku” Momir Stojanović, predsjednik Odbora Skupštine Srbije za kontrolu službi bezbjednosti.

„U zavisnosti od interesa radikalnog islamizma, one su negdje jače, a negdje slabije i pružaju podršku drugim teroristima kako bi se što lakše domogli zapadnih zemalja. Ljudi koji su se borili na strani ID dobijaju uputstva. Ako ima terorista koji su se pomiješali sa migrantima, oni sigurno prije polaska na put dobijaju instrukcije kada, kome i gdje da se jave. Kao i kako da sakriju identitet ne skrećući pažnju na sebe”, ocjenjuje Stojanović.

Neki od migranata koji su ušli u našu zemlju, a nisu direktno učestvovali u ratu i terorističkim aktivnostima, imaju rođačke veze sa nekima koji su bili u borbama, smatra nekadašnji direktor Vojnobezbjednosne agencije.

„Kada im ponestane novca lako ih mogu vrbovati teroristi koji se već nalaze u zemljama zapadne Evrope i tada će postati prijetnja za bezbjednost tih zemalja”, objašnjava Stojanović.

On kaže da je čak i uz najbolju organizaciju teško sprovesti relevantnu bezbjednosnu provjeru migranata koji prolaze kroz Srbiju.

„Kakva god da je kontrola izbjeglica na graničnim prelazima u Grčkoj, Makedoniji i Srbiji, ona ne može biti tako efikasna da se sa njima ne prošvercuje neki pripadnik međunarodnog terorizma”, kaže Stojanović.

Bezbjednosne službe u Srbiji mogu na graničnim punktovima da provjere preko baze podataka da li se određena osoba pominje kao član neke od svjetskih terorističkih organizacija.

„Činjenica je da mi nemamo bazu podataka za sve pripadnike raznih terorističkih organizacija”, kaže Stojanović.

Postoje dobro obučeni ratnici Islamske države koji su baš iz evropskih zemalja, pa i iz našeg regiona, koji su otišli da ratuju na Bliski istok, napominje Andreja Savić, prvi direktor BIA.

„Oni će svakako predstavljati prijetnju kada se vrate u zemlje iz kojih su otišli na ratište. A migracija je podesna da se među običan narod koji bježi od rata ’instaliraju’ i prođu sve granice”, dodaje Savić.

Ovaj profesor na Fakultetu za diplomatiju i bezbjednost ističe da je Evropa svjesna da aktuelna migracija nije samo geopolitički i ekonomski već i bezbjednosni problem. S obzirom na to da su zemlje zapadne Evrope pružile podršku mnogim američkim političkim i vojnim potezima, znaju da ih zaraćene strane smatraju neprijateljima.

Ponekad se preuveličava opasnost koja dolazi sa strane, a zaboravlja se da terorističke akcije u zapadnim metropolama najčešće izvode oni koji tamo već dugo žive. To pokazuje i napad Al Kaide 2005. u Londonu. Četvorica bombaša samoubica, koji su odrasli u ovom gradu, tada su aktivirali eksploziv u metrou i autobusu u prestonici Velike Britanije i raznijevši sebe usmrtili još 52 osobe. To je bio najteži teroristički napad u Londonu od Drugog svjetskog rata. U napadu na redakciju satiričnog lista „Šarli ebdo” početkom 2015. u Parizu džihadisti su hladnokrvno ubili 12 karikaturista. Ovi teroristi, koji su godinama bili žitelji Pariza, odavno su bili poznati pariskoj policiji.

Čovjek koji je postao poznat u svijetu kao dželat Islamske države Muhamed Emvazi, poznatiji kao Džihadista Džon, djetinjstvo je proveo u Londonu, obrazovao se u dobrim školama, postao je stručnjak za kompjutere, ali i član najpoznatije terorističke organizacije na planeti. Iskoristio je stečena znanja da što više šokira svijet: žrtve kojima odrubljuje glave pred kamerama obučene u narandžasti kombinezon, što asocira na odjeću zatvorenika u američkim zatvorima i zloglasnoj bazi Gvantanamo, gdje Amerikanci godinama drže ljude bez pravnog osnova. Porodica džihadiste Džona doselila se u London iz Kuvajta prije 20 godina, kada je on bio šestogodišnji dječak. Skućili su se u sjevernom Kensingtonu, na zapadu Londona, odakle je na svjetska ratišta otišlo mnogo džihadista.

Da su po zapadne zemlje opasni ovakvi „domaći” teroristi saglasan je i Milan Mijalkovski, stručnjak za antiterorizam sa Univerziteta u Beogradu.

„Naravno da su opasniji teroristi koji su odrasli i obučeni na Zapadu. Poznaju taj mentalitet i sve slabe tačke”, kaže Mijalkovski.

Izvor: Politika