EU integracije BiH
Evropska unija – 19 godina pregovaranja
Bosna i Hercegovina zvanično je započela pregovore o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju 25.11.2005. godine. Usaglašeni tekst Sporazuma parafiran je 4.12.2007. godine, a potpisan 16.6.2008. godine. Istovremeno je potpisan i Privremeni sporazum koji sadrži odredbe iz SSP vezane za trgovinu, unutrašnje tržište, transport,a koji je stupio na snagu 1. 7.2008. godine.
SSP podliježe ratifikaciji u BiH, Evropskom parlamentu i državama članicama EU. Postupak ratifikacije SSP je završen, ali za stupanje SSP na snagu potrebno je primijeniti odluku Evropskog suda za ljudska prava u slučaju Sejdić-Finci.
U međuvremenu je na snazi Privremeni sporazum čije se provođenje prati kroz sastanke Privremenog (prelaznog) odbora i pododbora. Posebno je 26. 5. 2008. godine počeo dijalog o liberalizaciji viznog režima Evropske unije sa Bosnom i Hercegovinom, a 5. 6. 2008. godine Evropska komisija predstavila je Mapu puta u kojoj su uspostavljeni uslovi za potpunu liberalizaciju viznog režima. Nakon ocjene da su postavljeni uslovi i ispunjeni 15. 12. 2010. godine, Evropska unija je ukinula vizni režim za državljane Bosne i Hercegovine za putovanja u države uključene u šengenski prostor.
Proces pridruživanja Evropskoj uniji podrazumijeva dva ciklusa pregovora: Pregovor o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) i Pregovor o punopravnom članstvu (pristupni pregovori).
Šta je urađeno do sada?
Za praćenje provođenja Privremenog sporazuma ustanovljena su sljedeća tijela:
Prelazni odbor i pododbori za:
• trgovinu, industriju, carine i oporezivanje;
• poljoprivredu i ribarstvo;
• unutrašnje tržište i konkurenciju;
• ekonomska i finansijska pitanja i statistiku;
• inovacije, informacijsko društvo, socijalnu politiku i zdravstvo;
• prevoz, energetiku, zaštitu životne okoline i regionalni razvoj.
Praćenje provođenja obaveza preuzetih dobijanjem bezviznog režima prati se kroz sastanke u okviru monitoringa, što je i dio obaveza iz SSP vezano za unutrašnje poslove.
O sektoru pravosudja razgovara se u okviru Strukturnog dijaloga koji je počeo u junu 2011. godine. Redovno se priprema, i na Vijeću ministara,usvaja Program mjera za provođenje obaveza iz PS/SSP. U ovoj fazi je najvažnije pokrenuti proces integracije rješavanjem slučaja Sejdić-Finci. Strategija integrisanja BiH u EU je usvojena 2006. godine. Lista usvojenih strateških dokumenata se može naći na: http://www.dei.gov.ba/dei/dokumenti/ostali
Usvojene su odluke, uputstva i drugi dokumenti vezani za proces harmonizacije zakonodavstva, ocjene usaglašenosti propisa sa acquis, prevođenje acquis, pisanje izvještaja i učešće u razgovorima sa predstavnicima Evropske komisije, korištenje fondova EU itd.
Prioritet u narednom periodu predstavlja usaglašavanje i uspostava efikasnog sistema koordinacije u procesu evropskih integracija, usvajanje Programa integrisanja BiH u EU i priprema i usvajanje sektorskih strategija, posebno za oblasti koje treba da konkurišu za pomoć iz IPA II.
U institucionalnom pogledu potrebno je formirati radne grupe – timove za odgovore na upitnik, kao i pristupne pregovore po 35 poglavlja acquis.
U kojoj fazi pregovora smo danas?
Bosna i Hercegovina ima status potencijalnog kandidata za članstvo u Evropskoj uniji. Uporedo sa aktivnostima koje se na političkom nivou vode za rješavanje slučaja Sejdić-Finci, institucije se pripremaju za naredne faze procesa integracije. Radi se na jačanju institucionalnih kapaciteta kroz programe tehničke pomoći te kroz saradnju, a i razmjenu iskustava sa drugim državama uključenim u Proces stabilizacije i pridruživanja.
Nakon stupanja na snagu SSP, BiH će podnijeti zahtjev za članstvo u EU i nakon toga dobiti detaljan upitnik o stanju u raznim oblastima od značaja za proces integracije. Evropska komisija će proučiti odgovore i ocijeniti spremnost BiH za dobijanje statusa kandidata i otpočinjanje pristupnih pregovora. Odluku o tome donosi Evropsko vijeće.
Koje su prepreke?
Postizanje dogovora o rješavanju slučaja Sejdić-Finci i uspostava efikasnog sistema koordinacije jesu uslovi za dalji napredak i korištenje fondova iz IPA II.
Šta se još mora uraditi i za kada je planirano?
U ovoj fazi je najvažnije pokrenuti proces integracije rješavanjem slučaja Sejdić-Finci. Provođenje obaveza iz SSP mora se dosljedno obavljati sve vrijeme.
Bosna i Hercegovina je još u početnoj fazi procesa integracije u EU i tek će odgovori na upitnik za dobijanje kandidatskog statusa i mišljenje Evropske komisije usloviti dalje zadatke.
izvor: Iz publikacije “Šta poslanici i novinari u BiH misle o evroatlanskim integracijama”.