Svijet
Morsi u pritvoru, 14 poginulih u sukobima
KAIRO - U Egiptu je, pošto je vojska smijenila islamističkog šefa države Mohameda Morsija, bilo sukoba Morsijevih protivnika i pristalica u kojima je najmanje 14 ljudi poginulo, a UN, EU i SAD pozvale su na smirivanje situacije, uzdržanost od nasilja i što brže vraćanje Egipta demokratskim principima.
Načelnik Generalštaba Oružanih snaga Abdel Fatah al-Sisi saopštio je u obraćanju naciji da je Morsiju oduzeta vlast i da će ga privremeno na mjestu šefa države zamijeniti predsjednik Ustavnog suda Adli Mansur, koji će, kako je javio Rojters, danas položiti zakletvu.
Vojska je suspendovala ustav i sazvala prijevremene izbore, a Al-Sisi je najavio da će biti formirana tehnokratska vlada.
Portparol Muslimanske braće saopštio je da vojne vlasti drže svrgnutog predsjednika, ali da ne zna gdje.
Neimenovani bezbjednosni zvaničnik je rekao da se Morsi nalaze u zgradi vojne obavještajne službe, prenio je Rojters, a CNN navodi da se Morsi nalazi u kućnom pritvoru.
Morsi je nakon vojnog saopštenja na svom nalogu na mreži "tviter" nazvao događaje "pravim prevratom" i pozvao građane da ne pristanu na njega.
"Kao predsjednik pozivam sve Egipćane da se mirno suprotstave tom vojnom prevratu", navedeno je na stranici predsjedničke kancelarije na mreži "fejsbuk", prenio je Itar-Tas s.
Obraćanju načelnika generalštaba su prisustvovali imam najvećeg islamskog univerziteta u svetu "Al-Ažar" šeik Ahmed al-Tejib, patrijarh koptske pravoslavne crkve Tavadros Drugi i jedan od lidera opozicinog Fronta za nacionalni spas Muhamed el-Baradej.
El-Baradej je rekao da je nova "mapa puta" usmjerena na nacionalno pomirenje i da predstavlja "reprizu" revolucije iz januara 2011. godine, prenio je BBC.
Tavadros Drugi je, pak, rekao da plan nudi političku viziju i da će osigurati bezbednost za sve Egipćane, preneo je Rojters.
Tokom noći bilo je sukoba i žrtava.
Najmanje 14 ljudi poginulo je u sukobima između pristalica i protivnika svrgnutog predsjednika Mohameda Morsija.
Najmanje tri osobe su poginule u Aleksandriji, među kojima je jedna žena, koja je nožem ubodena u stomak, a 50 je ranjeno, javila je MENA.
Osam osoba poginulo je u sukobima u gradu Marsa Matruh na severu zemlje, rekao je guverner Badr Tanavi agenciji Rojters, navodeći da se među stradalima i dva pripadnika bezbjednosnih snaga.
Tri osobe su poginule u gradu Minija, na jugu zemlje, među kojima dva policajca, a 14 je ranjeno.
Na desetine su ranjene u Fajumu, južno od Kaira, gdje su nepoznate osobe upale u sjedište partije Sloboda i pravda, političkog krila pokreta Muslimanska braća, opljačkale je i zapalile.
U međuvremenu, egipatske snage bezbjednosti uhapsile su šefa partije Sloboda i pravda (FJP), političkog krila pokreta Muslimanska braća i još jednog od vođa tog pokreta, saopštio je jedan zvaničnik partije i bezbjednosni izvori, nakon što je vojska saopštila da je smijenila šefa države Mohameda Morsija.
Saad el-Katani, vođa FJP i bivši predsjednik parlamenta, uhapšen je zajedno sa Rašadom al-Bajumijem, jednim od zamjenika lidera pokreta Muslimanska braća, rekli su izvori, a prenio Rojters.
Američki predsjednik Barak Obama pozvao je egipatsku vojsku da, bez odlaganja, vrati vlast demokratskoj civilnoj vladi, ali akciju koja je juče sprovedena u Egiptu nije ocijenio kao vojni puč, prenose agencije.
Kako navode mediji, u pažljivo sročenom saopštenju, Obama je istakao da je "duboko zabrinut" zbog odluke vojske da od predsjednika Egipta Mohameda Morsija preuzme vlast i suspenduje ustav te zemlje.
"Pozivam vojsku Egipta da brzo i odgovorno vrati punu vlast demokratski izabranoj civilnoj vladi i da izbegne bilo kakvo proizvoljno hapšenje predsjednika Morsija i njegovih pristalica", naveo je Obama.
Prema njegovim riječima, Amerika ne podržava jednu ili drugu stranu, već samo demokratiju i vladavinu prava.
Generalni sekretar Ujedinjenih nacija Ban Ki Mun, izražavajući zabrinutost, apelovao je na smirivanje situacije u Egiptu i uzdržavanje od nasilja, kao i na obezbjeđivanje osnovnih prava na slobodu govora i okupljanja.
"Mnogi Egipćani u svojim protestima izrazili su duboku frustraciju i legitimnu zabrinutost situacijom u zemlji", naveo je Ban u saopštenju, ali nije osudio egipatsku vojsku zbog smjenjivanja predsjednika Mohameda Morsija, naveo je Rojters.
"U isto vrijeme, miješanje vojske u odnose u bilo kojoj zemlji izaziva zabrinutost. Bilo bi od ključne važnosti da se ponovo uspostave civilna pravila prema principima demokratije", kazao je generalni sekretar UN.
Evropska unija takođe je pozvala na uzdržanost i brz povratak na demokratiju u Egiptu.
"Pozivam sve strane da se brzo vrate demokratskom procesu, uključujući i održavanje slobodnih i fer predsjedničkih i parlamentarnih izbora i poštovanje ustava, da se to učini na potpuno sveobuhvatan način, tako da se omogući zemlju da nastavi i završi svoju demokratsku tranziciju", navela je visoka predstavnici EU za spoljnu politiku i bezbjednost Ketrin Ešton.
Ešton je naglasila značaj obezbjeđivanja punog poštovanja fundamentalnih prava i vladavinu zakona, ističući da će tražiti od egipatskih vlast da se na to obaveže, prenijela je agencija Rojters.
Pozivajući na maksimalnu uzdržanost svih strana, Eštonova je navela da snažno osuđuje sve akte nasilja, izrazila saučešće porodicama žrtava i apelovala na snage bezbjednosti da urade sve što je u njihovoj moći da zaštite živote i dobrobit egipatskih građana.
"EU je ostala nedvosmisleno posvećena podršci egipatskom narodu u njihovim aspiracijama ka demokratiji i sveobuhvatnom upravljanje zemljom", rekla je Ešton.
(Tanjug/Frontal)