Piše: Mišo VIDOVIĆ

Fotografije: Slobodan RAŠIĆ-BOBARA i foto-arhiva sa zvanične web-stranice  DNG “Dinar”

Edin Tahirović - Tahir Dinar, ljubazno se odazvao pozivu da pojasni šta “Balkan Business Plan” nudi široj društvenoj zajednici:

…Grupa Dinar je 80-ih vjerovatno žrtvovala svoj umjetnicki izražaj radi posvećenosti ideji konvertibilnog Dinara. Sada, kada kao društvo imamo konvertibilnu marku (KM) vjerovatno i nismo svjesni koliko smo zaštićeni od npr. razornog djelovanja inflacije na koju je Dinar svojevremeno i pravovremeno ukazivao kao pojavu zbog koje je "u pitanju sudbina nacije". S novim materijalom Dinar će ponovo ukazati na apsurde savremenog društva, ali dati i konkretne prijedloge kako bismo mi na Balkanu mogli elegantno zaobići  zamke koje društvima u tranziciji podmeće globalizacija. Na novom singlu pod nazivom”Balkan Business Plan”  sviraju i pjevaju Saša  Obradović, Slavko Radusin, Zdenko Simonović, Dejan Jović, Dejvi Milić, Jugoslav Jovičić, Zoran Martić, Omer Blend i Edin Tahirović. Materijal je sniman u Studiju “Aquarius “ u Banjoj Luci i Studiju” Amadeus” u Sarajevu. Pored pjesme “Balkan Business Plan”, tu su i "TV HIT SERIJA" i "Familija Makrobiotika". Sve pjesme potpisuje moja malenkost  Edin Tahirović,  a aranžmane  Grupa Dinar…S obzirom da se radi o banjalučkom bendu nadamo se povratničkim koncertima u Ljubljani, Zagrebu, Sarajevu, Beogradu…”

Legenda kaže: Grupa građana, naprednih omladinaca  iz banjalučke  mjesne zajednice Čaire (MZ Čaire), prije trideset i koju godinu, pokrenula je čitav niz umjetničko-konceptualnih  aktivnosti da Dinar dođe na vlast. Nakon brojnih „radno-konsultativnih  sastanaka“ (čitaj: neprospavanih  dana i noći sa gitarom u ruci i pjesmom na usnama ), na čelu sa Edinom Tahirovićem, urađene su prve „skice“ za DNG „Dinar“. Izlaze iz "ilegale", a Tahir Dinar, godinama poslije ovako će za zvanični sajt (www.grupadinar.com) opisati početak "novih ekonomskih odnosa i stabilizaciju monetarnih prilika u i oko muzičke scene u Banja Luci, regionu, pa i šire":

..."Dinar je svoj prvi zvanični nastup imao u oktobru 1980. na nekakvoj Plavoj večeri u Gimnaziji kada smo nastupili kao predgrupa tadašnjeg banjalučkog sastava Dorian Gray. U postavi su još bili Adem (Kobašlić) i Smax (Almir Smajić). Poslije, tokom 1981. imali smo još neke nastupe u MZ Čaire i Gimnaziji kada je kao bubnjar nastupao Samir Teskeredžić, na gitari bio Emir Tahirović, a na sceni opet Smax. Bila je i jedna svirka u Dvorani Mejdan u istoj ili sličnoj postavi..."

A za mlađe čitaoce, koji su osamdesetih godina tek bili rođeni ili činili prve korake, jedan brzi “pregled” kroz “lik i djelo” DNG “Dinar”: Tokom 1981.godine Tahiru Dinaru, između ostalih, pridružuje se i bas-gitarista Zlatko Prpa,  kasnije poznat kao Kaplar Farfa. Sa promjenljivim  uspjehom tragaju  za bubnjarom, ali ipak bilježe nekoliko značajnih nastupa. Nakon godinu dana, bendu se pridružuju gitaristi Saša Obradović i Amir Kulenović (i dalje promjenljiva sreća sa bubnjarima), snimaju  nekoliko pjesama u banjalučkom studiu “Plazma”. Grupi se  priključuje i  klavijaturista Slavko Radusin – Caki, a  1983. godine i bubnjar Dejan Jović. Nakon izvjesnog vremena iz grupe odlaze Dejan i Caki, a dolazi bubnjar Zoran Milosavac, da bi se, prema raspoloživim podacima, konačno sklopila prva stabilnija postava: Tahir Dinar (vokal), Saša Obradović (gitara), Zlatko Prpa (bas) i Zoran Milosavac (bubnjevi). U tom periodu (1983.) snima se pjesma “Bahra”, koja postaje, a po mnogima i ostaje, “zaštitni znak” benda.

Sa “Bahrom”, iako ima status demo-benda, grupa zauzima vrlo visoke pozicije na top-listama tadašnjih recentnih radio-stanica, pristižu pozivi za gostovanja u najpoznatijim televizijskim emisijama, novine i časopisi “pune” svoje stranice tekstovima o bendu.

Ovakvo “prolazno vrijeme”, ali i činjenicu da je “Dinar” svirački dio programa obogatio elementima teatra, praktikovao i video-projekcije na nastupima, nije promaklo poznatijim  kolegama –muzičarima. Prema jednoj od verzija priče koja je u “upotrebi”, Marko Brecelj, nekadašnji frontmen  legendarne slovenačke grupe “Buldožer”,  je  “odlijepio“ (u pozitivnom smislu) na ono što je “Dinar” radio. Uslijedio je poziv da  nastupaju kao predgrupa njegovom tadašnjem bendu “Marjanov čudni zajec”, što “Dinar” objeručke prihvata, tokom januara i februara 1984. godine nastupa na nekoliko koncerata u Sloveniji i Zagrebu.

Odlično prihvaćeni koncerti na ovoj turneji, kako od muzičkih kritičara i novinara, ali i od publike, što je za “Dinar” u tom trenutku bilo i najvažnije, ovako je prokomentarisao Tahir Dinar:

“Pomalo smo se pribojavali slovenačke ,posebno koparske publike, koja je odlično upoznata sa najnovijim kretanjima u svjetskoj rok-produkciji i kojoj je teško ponuditi nešto novo, neku avangardu, što naši multimedjalni nastupi upravo treba  da budu.U Kopru sam morao na brzinu preći i mali kurs italijanskog  pa sam neke numere najavljivao “dvojezično”, zabilježio je u banjalučkom “Glasu”, od 24. februara 1984. godine, kolega Ivica Perija.

Dan kasnije (25. februara) uslijedeći prvi “solitički autorski koncert”  u banjalučkom Dječijem pozorištu (za mlađe čitaoce zgrada gdje se trenutno nalazi Specijalno tužilaštvo - op. aut.). Zanimljivo da je Dječije pozorište Banja Luka tih godina ovaj prostor  “djelilo” sa Opštinskim komitetom Saveza komunista Banja Luka (OK SK  Banja Luka). Da se bend produkcijski ozbiljno pripremao za ovaj nastup svjedoči i činjenica da se u organizaciju pod “dirigentskom palicom” izvršnog producenta Dadija Mrasa uključio veliki broj ljudi (vidi fotografije-op.aut.).

Kao predgrupa nastupila je banjalučka rok.grupa “Kripton”, nastup je pojačan i  učešćem plesno-poetskog ansambla “Dinarice”. Ništa nije prepušteno slučaju, o čemu  svjedoči i “zahvalnica neznanom posjetiocu u znak trajne zahvalnosti za kupovinu ulaznice što Dinaru omogućava  novi korak ka konvertiblnosti”.

Međutim, krajem ljeta te godine iz grupe odlazi gitarista Saša Obradović, a nakon toga, prema onome što je zabilježeno na zvaničnoj web-stranici  benda, na adresu “Dinara” stiže poziv za nastup na jednoj od najznačajnijih muzičkih manifestacija - Gitarijadi u Zaječaru:

….U vrlo kratkom periodu grupa pronalazi zamjenu i počinje pripreme za snimanje albuma prvenca sa novim gitaristom, Draganom Tabakovićem, vjerovatno jednim od najtalentovanijih muzičara poteklih iz Banjaluke. Njegov dolazak obilježava narednu fazu u radu DNG Dinar, a zahvaljujući činjenici da je uigrana ritam-sekcija (Farfa i Zoka) nastavila u dobrom tempu, grupa je bila spremna za studio i nove koncerte…Neposredno prije odlaska na Gitarijadu, grupi pristupa i Zlatko Bašić - Caja koji, nakon povremene saradnje u studiju, odlučuje da ponudi svoje usluge profesionalnog muzičara i pomogne još uvijek relativno neiskusnim članovima grupe….U septembru 1984. Dinar nastupa na Gitarijadi u Zaječaru i biva proglašen ukupnim pobjednikom, nakon čega grupa skreće pažnju mnogobrojnih medija na nacionalnom nivou (u tadašnjoj terminologiji "saveznom nivou")….”

Slijedi ulazak u studio i snimanje materijala za prvi LP “Kada Dinar dodje na vlast”. Iako je album trebao biti promovisan 1. Međunarodnom sajmu muzike u Beogradu (MESAM), u decembru 1984. godine, to se nije dogodilo. U proljeće 1985. godine ploču  “Kada Dinar dođe na vlast” objavila je zagrebačka diskografska kuća  “Suzy”.

O svemu što će uslijediti nakon objavljivanja albuma “Kada Dinar dodje na vlast”, vjerovatno u jednom od slijedećih nastavaka  ove rubrike. A da ovaj dio priče o DNG “Dinar” završimo sa podsjećanjem na “Los Chairos”. Grupa je bila još jedan “proizvod” umjetničkog entuzijazma naprednih omladinaca iz Mjesne zajednice Čaire. O njenom značaju za razvoj i unaprijeđenje muzičke scene u Banja Luci, regionu, pa i šire, tek će da se pozabave muzički stručnjaci, a jedan od onih koji je takođe učestovao u stvaranju njenog muzičko-scenskog izražaja, bio je i Tahir Dinar, ne isključujući mogućnost da se bend ponovo okupi:

…U Banjoj Luci ova ekipa muzičara imala je svoj kontinuitet u okviru grupe Los Chairos kroz koju su nakon pada Dinara prošli gotovo svi članovi Grupe Dinar. Naravno, Los Chairosi imaju svoje originalne članove. Đafko je u Oslu, Emir u Sarajevu, Dr. Zarkow u Banja Luci,, Amy u Chicagu, Simo u Banja Luci, Smax u Danskoj, Dr. Zrnić u Ljubljani itd…. Pozvaćemo ih na naš koncert koji planiramo održati na Čairama, možda baš na školskom dvorištu na kojem je i nastao repertoar ove grupe…”