Milko Grmuša
Diplomirani pravnik, specijalizuje se u oblasti poslovnog prava. Radi u Novomatic grupaciji u BiH. Publicista i kolumnista. Autor publikacije "Novi koncept Republike Srpske"Milko Grmuša
Disturber
Jedini način da se riješi komplikovan problem jeste da se isti sagleda iz više uglova. Jednostrana rješenja nisu od pomoći kod složenih situacija. Zbog toga moćne inostrane kompanije angažuju konsultante koji nisu njihovi stalni zaposlenici. Ti ljudi imaju više funkcija, sve se svode na stručnu ekspertizu u oblastima u kojima su ti ljudi profesionalci, no osnovni razlog zbog kojeg su angažovani jeste taj da daju mišljenje koje je drugačije od onoga koje preovladava kod ostatka ljudi u kompaniji.
Rezon je jednostavan i racionalan: ljudi iz sistema ne mogu da vide širu sliku, odnosno ako i mogu, njihovo viđenje determinisano je logikom sistema čiji su sastavni dio. Da bi sam sistem bio što uspješniji, odnosno da bi bio u stanju da bude što efikasniji i konkurentniji, da preživi na tržištu, on ima potrebu da angažuje ljude koji su van njega i koji su ne samo apriorno kritičniji prema njemu nego i koji nemaju one obzire i barijere koje imaju ljudi koji su unutar sistema (međuljudski odnosi, emocije, strahovi, sklonost ka nedizanju tenzija i sl.), nego i koji mogu da bez posebnih emocija ponude rješenja koja će na prvu da budu prilično bolna po sistem (likvidacija nekih organizacionih jedinica, otpuštanje radnika, čak i promjena poslovnih djelatnosti, pa i samog core biznisa, ili makar metodologije vršenja istog).
Interesantno, koliko su ovakvi spoljni konsultanti na cijeni u modernim sistemima, toliko su nepoželjni u našem društvu, bilo da je riječ o poslovnim subjektima, političkim partijama, medijima ili nevladinom sektoru. Svi pomenuti sistemi bježe k`o đavo od krsta od svih onih koji drugačije misle. Kao i svako drugo (polu)primitivno društvo, i naše i dalje drugačije mišljenje i kritiku doživljava kao izdaju, odnosno kao neko strašno neprijateljstvo. Neprestano se insistira na terminu „jedinstvo“ koje, k`o biva, dokazuje uspješnost sistema. Iako istorija pokazuje da tamo gdje svi misle isto, niko ne misli.
Insistiranje na „jedinstvu“ ne samo da je u osnovi totalitarno, nego uništava svaku mogućnost razvoja i napretka. Progresa nema bez takmičenja ideja, bez zdravog rivalstva i konkurencije. U tom smislu, bilo bi logično da rukovodioci sistema (kompanije, političke stranke ili nevladine organizacije) insistiraju na tome da pronađu dovoljno kvalitetnu osobu koja je profesionalac u svom poslu i čija osnovna uloga bi bila da se konstantno ne slaže sa tim istim rukovodiocima. Da se podsjetimo, čak su i srednjovjekovni monarski imali dvorske lude koje nisu bile obične budale, nego neke od najinteligentnijih osoba na dvoru i čija funkcija je bila da kroz ironiju i šalu izlože kritici sve negativnosti unutar dvorskog sistema. Dakle, jasno je da je za svakoga ko želi da nešto napravi potrebno da se neprestano suočava sa drugačijim mišljenjem, naravno argumentovanim i konstruktivnim.
U tom smislu, naše društvo prosto vapi za svojevrsnim disturber-ima, ljudima čiji bi smisao bio da razbijaju učmalost sistema i da im otvaraju vidike kojih sad nema niti na horizontu a što sve ima pogubne posljedice po stanje prosperiteta zajednice. Mi osjetimo svuda oko sebe apatiju i depresiju, a apatija i materijalno siromaštvo su tek puka refleksija duhovne praznine i hronične nekreativnosti. Da bi se to promjenilo, da bi ljudi osjetili da im je misao ponovo potekla i da bi osjetili energiju i strast, potrebno je da budu potaknuti drugim ljudima. Ta vrsta kreativne sinergije nije moguća među ljudima koji misle isto i onima koji jedni drugima poltronišu, nego isključivo zavisi od različitih polova intelekta i percepcije stvari.
Prema tome, vidjećemo veoma lako da se nešto suštinski mjenja kad (ako) uočimo da u bankama, strankama, vladama, organizacijama-rukovodioci počnu da okupljaju oko sebe žestoke neistomišljenike i kritičare. To je trenutno naučna fantastika, no ne treba mnogo da se uoči supstancijalna prednost takve logike, dovoljan će biti i samo jedan primjer.
A nije isključeno da će do njega veoma brzo da dođe.