„Mi smo četiri zemlje (Rumunija, Bugarska, Srbija, Grčka) koje čine Zapadni Balkan, koji bi podjednako mogao da bude kapija za ulaz u EU, kao i za izlaz iz EU, ili zid koji brani EU. Delimo isti interes, i strateški i ekonomski, ali i, kao dobar susejd, da Srbija postane zemlja članica EU“, rekao je na zajedničkoj konferenciji sa Aleksandrom Vučićem, Bojkom Borisovim i Aleksisom Ciprasom rumunski premijer Mihaij Tudose.

Pusto tursko

Pa to je vazalna psihologija u politici istočnoevropskih zemalja, naglašava Dušan Proroković iz Centra za strateške alternative, koja nije primjetna samo u Rumuniji nego i u mnogim drugim slučajevima.

„Srbija ima vrlo rđava istorijska iskustva kako je prolazila kad je predstavljala nekakv zid Zapadnoj Evropi, a protiv prodora sa Bliskog istoka. Čini mi se da srpska iskustva dijele i Bugarska i Grčka i da zbog toga ne treba da budemo pretjerano oduševljeni tim prijedlogom koji je došao iz Bukurešta“, podsjeća Proroković.

Prema mišljenju tog analitičara, prijedlog iz Rumunije nema za cilj branu Turskoj ili Rusiji, već je prije svega povezan sa migrantskom krizom. Međutim, migrantska kriza se rješava na drugi način, ukazuje Proroković, pa treba upotrebljavati druge instrumente i druga sredstva, a Srbiji uloga nekakve vojne krajine koja će čuvati Zapadnu Evropu od migranata sa Bliskog istoka ne bi pretjerano nešto dobro donijela.

„Turska je ključna zemlja trenutno u zaustavljanju migranata i poslije sporazuma između Ankare i Berlina vidimo da nešto na terenu funkcioniše. To je svakako način da se migrantska kriza i u budućnosti rješava ne samo u dogovoru evropskih država sa Turskom, nego i kroz stabilizaciju Sirije, Libije, Tunisa i pomoć koju bi uputili u svakom pogledu Egiptu i Alžiru“, konstatuje Proroković.

Na taj način se rješava migrantska kriza, rezonuje on, ali istovremeno i izbjegava sudbina vojne krajine.

Vizantija da, alat ne

„U geopolitičkom pogledu posmatrano, teško je zaustaviti prodor Turske na Balkan. Prosto, Turska ovdje ima i imala je uticaj i zbog muslimanskog stanovništva, zbog tradicionalnih veza, zbog svog istorijskog nasljeđa. A kad govorimo o Rusiji, tu mnogo veću ulogu igraju Ukrajina i Poljska nego balkanske zemlje. Ne vidim način kako bi bio spriječen geopolitički uticaj Rusije u Srednjoj i Zapadnoj Evropi kroz homogenizaciju balkanskih zemalja“, pojašnjava Proroković.

Zbog svega toga je, podvlači on, prijedlog prije svega vezan za migrantsku krizu jer to je dominantno pitanje u unutrašnjoj politici evropskih zemalja posljednje dvije godine.

„Rumuniju, Bugarsku, Srbiju i Grčku vezuje niz stvari, od geografije, preko zajedničkog vizantijskog nasljeđa, jedne religije, do mnogo toga što se tiče proživljene istorije. Dakle, te četiri zemlje imaju razloga da se čvršće integrišu, ali toj integraciji treba dati sasvim novi sadržaj“, smatra Proroković.

Moramo, predlaže on, govoriti o približavanju spoljnih politika, unaprjeđenju ekonomskih odnosa, zajedničkom razvoju, zajedničkim infrastrukturnim projektima.

„Onda bi se mi mogli nazvati nekom novom ’Višegradskom grupom‘. Ovako, u ovom kontekstu posmatrano, plašim se da možemo biti samo instrument u rukama EU i NATO-a“, tvrdi Proroković.

Dakle, pokušaj da se približe četiri pravoslavne balkanske zemlje treba podržati, zaključuje on, treba ga ohrabriti, ali istovremeno treba i podvući da je toj integraciji potreban novi institucionalni okvir i nov politički zamah, nove ideje, kako bi ona profunkcionisala.

Izvor: sputnik