Zašto je ovaj Zakon sporan?

Ovaj Zakon je sporan zato što građane BiH bukvalno tjera da ga krše i da se ne ponašaju u skladu s njim, jer u samo dva člana donosi neke zaista nevjerovatne i začuđujuće stvari. Naime, u članu 40. ovog Zakona, kaže se da: 

“1) Sve novčane kazne i troškovi postupka koji su izrečeni na osnovu konačnog i izvršnog prekršajnog naloga ili pravosnažnog i izvršnog rješenja o prekršaju bit će upisani u Registar novčanih kazni i evidentirani kao dug koji kažnjeni duguje odgovarajućem nivou vlasti kome se kazna plaća.

 (2) Novčane kazne i troškovi postupka evidentiraju se kao dug u Registru novčanih kazni dok kažnjeni ne plati puni iznos novčane kazne i troškova postupka.”

Dalje se u članu 41. navodi:

“Dok se ne plate sve novčane kazne i troškovi koji su evidentirani u Registru novčanih kazni, kažnjenom se neće dozvoliti:

a) registracija ili produženje važenja registracije motornog vozila;

b) izdavanje ili produženje važenja vozačke dozvole;

c) učešće na javnom tenderu; ili

d) promjena registracije pravnog lica ili registracije samostalne zanatske djelatnosti.”

Šta ovo u praksi znači? Ovo znači da npr. bilo da ste počinili saobraćajni prekršaj za koji ste adekvatno sankcionisani ili posjedujete firmu ili prodavnicu i iz nekog razloga (bilo namjerno ili nenamjerno, potpuno nebitno) niste podnijeli PDV prijavu na vrijeme i bili ste sankcionisani za taj prekršaj, obje vrste kazni idu u isti koš, odnosno u Registar novčanih kazni. U ovom drugom slučaju, kažnjava se i pravno i fizičko lice, odnosno i firma (ili prodavnica) i vlasnik iste, samo različitim novčanim kaznama.

Ovo znači da ako ste vlasnik te firme ili prodavnice, nemate novca da platite kaznu, vi više ne možete da registrujete motorno vozilo, produžite vozačku dozvolu, učestvujete na javnom tenderu ili započnete novi posao. Prvo pitanje koje se postavlja je: Kakve veze ima vozačka dozvola sa kaznom za npr.  pravovremeno neprijavljivanje PDV-a? Ako sam u skladu sa potpuno drugim zakonom platio i položio vozački ispit i dobio vozačku dozvolu, ko to ima pravo da mi ugrozi jednu od osnovnih građanskih sloboda, pravo na kretanje? Pored toga, ako budem zaustavljen vozeći automobil i pritom imam nevažeću vozačku dozvolu ili registraciju za automobil, bivam kažnjen ponovo i tako ukrug. Sve zbog duga koji nema nikakve veze sa mojom vozačkom dozvolom!

Kako u BiH nemate zakonsku mogućnost da proglasite bankrot kao fizičko lice, vi automatski gubite i pravo da započnete novi posao sve dok ne izmirite prethodne obaveze, a prethodne obaveze ne možete izmiriti zato što ne možete započeti novi posao da bi zaradili novac da izmirite te obaveze i tako opet u začarani krug vječne dubioze.

Državljani BiH se ograničavaju što je više moguće, mislimo da živimo u demokratiji, a u stvarnosti smo pod policijsko – vladinim terorom, primorani da mimoilazimo zakon i postajemo kriminalci. Kako? Tako što moramo automobile koji su nerijetko ljudima potrebni da bi obezbijedili golu biološku egzistenciju (u smislu poslovnih obaveza), registrovati na nekog drugog, zatim upravljati vozilom bez važeće vozačke dozvole  i slične vanzakonske stvari. 

U prilog mojoj tezi govore i zvanične statistike, pa tako npr. broj građana sa vozačkim dozvolama u januaru 2015. godine u odnosu na april 2014. godine smanjen za čak 116.929. Agencija za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka BiH ima evidentirano da je kod građana Bosne i Hercegovine u posjedu 1.242.513 vozačkih dozvola. U aprilu prošle godine kod građana je u posjedu bilo 1.359.442 vozačke dozvole. Istovremeno za čak 71.055 povećan je broj onih koji nisu zamijenili ili produžili vozačku dozvolu nakon njenog isteka. 

Razumijem svrhu koja se želi postići. To je da se obezbijedi naplata kazni i da se napuni ionako poluprazna budžetska kasa. Međutim, ono što ne razumijem je instrument koji se koristi za obezbjeđivanje ove svrhe. Čini mi se da je on u prvom redu usmjeren protv građana, a ne u njihovu korist. Izgleda da se vlastodršci čvrsto drže one makijavelističke: “Cilj opravdava sredstvo!” Međutim, kako možemo vidjeti na svim poljima, počevši od privrednog do individualnog, cilj se uopšte ne ispunjava. Zakon je pokazao da je kontraproduktivan. I dok nadležni organi rade u skladu sa zakonom i konkretno ovaj zakon poštuju i sprovode, napominjem da je i u nacističkoj Njemačkoj tiranija nad Jevrejima bila u skladu sa zakonom. To ne znači da je sam zakon bio u skladu sa elementarnim ljudskim pravima i aksiološki ispravan i koristan.

                                                                                     Stefan Blagić