Dok se sukob u Ukrajini polako „zamrzava” time što se obje zaraćene strane pridržavaju formiranja tampon-zone širine 30 kilometara, širom Evropske unije sve se jače čuju glasovi da bi Evropljani polako trebalo da se povlače iz rata sankcijama u koji su Zapad i Rusija ušli zbog ukrajinske krize. Međusobne sankcije su i EU i Rusiju koštale milijarde evra, a to ponajviše osjećaju „obični” ljudi na obje strane.

Pedesetogodišnja Kasja Jankun drži farmu od 80 krava na istoku Litvanije i, kako je rekla izvještaču „Njujork tajmsa”, i te kako gubi od rata sankcijama, jer su Rusi zabranili uvoz mliječnih proizvoda iz EU. Gubitak ruskog tržišta doveo je do prezasićenosti evropskog tržišta mlijekom, što je drastično oborilo cijenu.

„Ukoliko se ništa ne promjeni do proljeća, po ovim cijenama ćemo bankrotirati”, kaže ona, koja je ponovo počela da prodaje na pijaci sir koji proizvodi kako bi iole nadoknadila gubitak zarade.

Posljedice sankcija ne osjećaju samo mali poljoprivredni proizvođači u baltičkim zemljama, već i jaka automobilska industrija u Njemačkoj, ali i ostale industrije širom EU. Doduše, Litvaniji izvoz hrane u Rusiju čini 2,7 bruto društvenog proizvoda (BDP), što je najveći udio u BDP-u u odnosu na ostale članice EU.

„Svi osjećaju snažnu solidarnost sa Ukrajinom”, kaže litvanski šef diplomatije Linas Linkevičijus, koji se založio da NATO uspostavi „demonstrativno prisustvo na Baltiku” tako što će na ovoj teritoriji u neposrednom susjedstvu Rusije organizovati vojne manevre i postaviti vojnu opremu.

Iako je litvanski šef diplomatije nastojao da uporedo sa svojim vatrenim zalaganjem za sankcije protiv Rusije isposluje kod pojedinih poslovnih krugova da stvore tržište za litvanske poljoprivredne proizvode, to nije tako lak posao. Naime, litvanski mliječni proizvodi imaju reputaciju kvalitetnih u velikim ruskim gradovima kao što su Sankt Peterburg i Moskva, pri čemu ih je tamo moguće i prodati po višim cijenama.

Na pitanje da li je za sankcije protiv Rusije, litvanska stočarka Kasja Jankun kaže da je ona „za to da Rusi kupuju njen sir”, a da ne mari o politici.

Međutim, litvanski poljoprivrednici nisu jedini koji osjećaju teret rata sankcijama tako da ne čudi što se u Briselu nezvanično saznaje da će EU 30. septembra možda početi reviziju sankcija protiv Rusije, u zavisnosti od sprovođenja mirovnog plana za Ukrajinu.

Kako navode briselski diplomatski izvori, proces ukidanja sankcija mogao bi da počne kroz sedam dana, nakon što ambasadori EU prouče zvaničan izvještaj o sprovođenju prekida vatre i sporazuma za mirno rješenje, koji će im predočiti visoka predstavnica EU za spoljne odnose i bezbjednosnu politiku Ketrin Ešton.

Od marta do danas EU je na „crnu listu” stavila 95 osoba i 23 firme i institucije iz Rusije i Ukrajine, koje su u nekoj vezi sa ruskom armijom, proizvodnjom vojne opreme i naftnom industrijom. Na sve to je Moskva uzvratila zabranom uvoza hrane iz EU na godinu dana.

Iako ukrajinska kriza još nije završena, sve govori da su sve strane spremne da sukob između ukrajinske vojske i proruskih snaga na istoku Ukrajine bude „zamrznut” bar u toku predstojeće zime, budući da je Evropa i te kako zainteresovana da tada nema problema u snabdijevanju gasom. EU trećinu svojim potreba za gasom namiruje iz ruskih izvora, tako da je zainteresovana da ne dođe do eskalacije krize u Ukrajini preko koje prolaze gasovodi od Rusije ka EU. I evropski komesar za energetiku Ginter Etinger rekao je da se protivi uvođenju sankcija gasnom sektoru Rusije, dodajući da EU očekuje kompromis s Rusijom i ima za cilj da dobije dovoljnu količinu ruskog gasa i po tržišnoj cijeni.

Čak je i američki predsjednik Barak Obama prekjuče u govori na Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija rekao da su SAD spremne da ukinu sankcije Rusiji ako ta zemlja poštuje sporazum o primirju na istoku Ukrajine.

„Ako Rusija poštuje sporazum (o primirju u Ukrajini), SAD su spremne da ukinu ekonomske sankcije koje su oštetile rusku privredu, ali su malo uticale na promenu stava (ruskog predsjednika) Vladimira Putina” o tom pitanju, rekao je Obama u obraćanju svjetskim liderima na zasedanju UN.

Samo dan kasnije uslijedio je svojevrsni vapaj ukrajinskog premijera Arsenija Jacenjuka, koji je sa iste govornice na Ist Riveru tražio da se Rusiji ne ukidaju sankcije dok Ukrajina ne povrati kontrolu nad cjelokupnom teritorijom, uključujući Krim. Ukrajinski premijer je istakao i da Krim, koji je Rusija pripojila, i dalje pripada Ukrajini i da će „uvijek biti” njen dio.

izvor: RTS