izvor: Agencije/Novosti
Južni Sudan je 2011. godine zvanično stekao samostalnost od Sudana, posle više od dvije decenije sukoba između muslimanskog Sjevera i hrišćansko-animističkog Juga.
Mada obiluje velikim naftnim nalazištima, Južni Sudan je siromašan i preplavljen oružjem koje je preostalo poslije građanskog rata 1983-2005. godine, a situacija u zemlji je pogodna za bujanje korupcije i bezakonja.
U odnosima između Džube i Kartuma vlada napetost zbog pitanja kontrole nad bogatim naftnim izvorima i određivanja granice, a u samom Južnom Sudanu situacija se sredinom decembra naglo pogoršala i sukobi koji su izbili između različitih političkih i etničkih frakcija prijete da izmaknu kontroli.
Povod za izbijanje nasilja, u kojem je za 10 dana, prema podacima UN, ubijeno više hiljada ljudi, bila je optužba predsjednika Salve Kira 15. decembra da je bivši potpredsjednik Rik Mačar, koji je u julu smijenjen zajedno sa cijelim kabinetom, pokušao da izvede državni udar.
Mačar, koji je kritikovao Kira da klizi u diktaturu i najavljivao da će se kandidovati za predsjedničke izbore 2015, odbacio je optužbe šefa države, tvrdeći da je to zavjera čiji je cilj da on bude diskreditovan.
Uprkos tome što su vlasti u Džubi 16. decembra uvele policijski čas poslije sukoba Kirove garde i vojnika koji podržavaju Mačara, nasilje u glavnom gradu je eskaliralo, a potom se proširilo na skoro čitavu zemlju.
Sukobi imaju i etničku i političku dimenzija, pošto se trupe lojalne predsjedniku Kiru iz plemena Dinka bore protiv Mačara, koji je iz etničke grupe Nuer.
Obe grupe su bile dio pokreta koji se borio za nezavisnost Južnog Sudana, ali čak i u to vrijeme između njih su povremeno izbijali krvavi incidenti.
Mačarovi ljudi su, u međuvremenu, prošle sedmice bili preuzeli kontrolu nad dva strateška grada - Borom i Bentiuom, ali predsjednik Kir je u srijedu saopštio da je vojska ponovo zauzela Bor, administrativni centar savezne države Džonglej.
Misija UN u Južnom Sudanu saopštila je da su u sukobima ubijene hiljade ljudi, što je prvi nedvosmisleni pokazatelj razmjera etničkog nasilja u toj zemlji, dok je visoka komesarka UN za ljudska prava Navi Pilaj izjavila da je u Bentiuu pronađena masovna grobnica i da postoje izvještaji o još najmanje dvije masovne grobnice u Džubi.
Oružani konflikt je, istovremeno, prinudio stotine hiljada ljudi da napuste domove i potraže utočište na bezbednijim lokacijama.
Sa terena stižu i izvještaji očevidaca o masakrima i silovanjima, za koje su, navodno, odgovorne obje sukobljene strane.
Strane vlade, uključujući Veliku Britaniju, Keniju, Liban, Ugandu, Njemačku i SAD, već su evakuisale osoblje iz svojih ambasada i rade na evakuaciji svojih državljana.
Savet bezbjednosti UN sinoć je jednoglasno usvojio zahtjev generalnog sekretara UN Ban Ki-muna da se broj članova misije UN u Južnom Sudanu poveća sa 7.000 na 12.500.
Istovremeno, zapadne sile i istočnoafričke države, koje žele da spriječe destabilizaciju već nestabilnog afričkog regiona, pokušavaju da posreduju između Mačara i Kira, ali zasad bez konkretnog rezultata.
