Svijet
Kenedi i dalje najpopularniji predsjednik SAD u posljednjih pedeset godina
VAŠINGTON - Američki predsjednik Džon Ficdžerald Kenedi vodio je SAD manje od tri godine, kada je 22. novembra 1963. ubijen u atentatu u Dalasu, ali, njegovo političko naslijeđe i nakon pet decenija utiče, kako na politiku Vašingtona, tako i na politiku drugih velikih svjetskih sila.
izvor: Tanjug
On je i dalje najpopularniji predsjednik SAD u posljednjih pedeset godina, navodi se u istraživanju uticajnog vašingtonskog sajta Politiko, i njegovi politički stavovi iz tog vremena, mogu i danas da se primjene na probleme koji su još uvijek postoje u svjetskoj politici.
„Kenedi nije poživio dovoljno dugo da doživi razočaranje ljudi svojim idealizmom, ali zato živi u istoriji kao simbol mogućnosti koja je ugašena“, ocjenjuje francuska agencija AFP, opisujući nekadašnjeg američkog lidera.
Međutim, i pored idealizma, koji je Kenedi svojom harizmatičnošću i novim imidžom u politici unio u tadašnji birokratski Vašington, on je bio i prilično praktičan u svojoj politici, suočavajući se sa nizom domaćih i međunarodnih izazova, smatra analitičar Endrju Hamond, iz Oksford Analitike.
„U vremenu kada je američko-sovjetski rivalitet prerastao u skoro oružani sukob, Kenedijeva politička genijalnost je shvatala da je to i rat sile, ali i rat ideja. Balansirajući između tvrdog i mekog pristupa, on je obnovio američko globalno vođstvo“, ocijenio je Hamond.
Ovaj analitičar navodi da on, pri tom, nije ponizio ŠSR u tom trenutku, i da je uspio da izbjegne nuklearni rat koji je bio na pomolu nakon kubanske raketne krize.
„Želio je da se resetuju odnosi sa Moskvom i to je i rekao u svom govoru na Američkom univerizitetu u Vašingtonu, pošto je kriza okončana. Sovjetski predsjednik Nikita Hruščov je taj govor nazvao najvećim govorom jednog američkog predsjednika još od Ruzveltovog doba“, kaže Hamond.
On, priznaje, da su se okolnosti u svijetu značajno promijenile u odnosu na Kenedijevo doba, ali navodi da su i dalje aktuelna shvatanja tadašnjeg predsjednika o neophodnosti međunarodne saradnje i održivog mira.
Profesor Artus Sir, sa Kartidž koledža, iz okoline Čikaga, koji je i autor knjige „Poslije Hladnog rata“, kaže da je Kenedi, kao veteran Drugog svjetskog rata pravilno postupio odbivši zalaganje nekih u administraciji da se 1962. godine napadne Kuba, što nije put kojim je četiri decenije kasnije pošao njegov naslijednik u Bijeloj kući Džordž Buš mlađi, kada je izvršio invaziju na Irak.
„Na domaćoj sceni, najvažniji događaji vezani za njegov mandat, koji su ostavili velikog traga i za buduće generacije, jesu zalaganje za jednaka prava svih Amerikanaca bez obzira na rasu, i borba protiv organizovanog kriminala, koju je vodio Robert Kenedi“, naveo je Sir, govoreći o zaostavštini tragično nastradalog predsjednika.
Prema njegovom mišljenju, ubistvo Kenedija je zaustavilo oba procesa, s tim, što je zamah u borbi za prava Afro-Amerikanaca bio takav da je ubrzo nastavljen reformski proces, dok se u borbi protiv mafije čekalo više od decenije, kada je donijet RICO zakon koji je označio kraj dotadašnjih bosova italijanske mafije u SAD.
Kenedijeva politika je ostavila traga i na ekonomski bum Amerike početkom šezdesetih godina prošlog vijeka, uvođenjem novog pravca - veća potrošnja koja dovodi do privrednost rasta.
Kenedi je u Bijelu kuću ušao, sa tada velikih 6,8 odsto nezaposlenosti i niskim privrednim rastom, da bi u roku od tri godine nezaposlenost pala na 3,8 odsto.
„On je smatrao da će se stvari pokenuti većom potrošnjom, a ne štednjom. Podigao je minimalne plate, ulagao u gradnju puteva, mostova, infrastrukturu, razvoj urbanih cjelina i generalno je povećao javnu potrošnju, što je na kraju dalo rezultate i pored početnih velikih otpora“, ocijenila je ekonomska urednica američkog Nacionalnog javnog radija (NPR) Merlin Givaks.
Ona je rekla i da je Kenedi uspio da izdejstvuje smanjenje poreza, pravdajući to željom da ljudima više ostane, zato što će više trošiti i to će jačati proizvodnju i privredni rast.
„Na kraju je uspio i Amerika je tada ušla u zlatno ekonomsko doba“, zaključila je ova ekonomska analitičarka.
Pola vijeka nakon smrti Kenedija, njegova njegova ćerka Kerolajn imenovana je za ambasadorku SAD u Japanu. Kenedijev duh i dalje postoji u Vašingtonu i većina Amerikanaca će se sutra sa setom prisjetiti svog nekadašnjeg predsjednika.