Naime, tokom ove sedmice prvo Vlada, a zatim i Skupština Brčko distrikta usvojila je Zakon o mirnom okupljanju građana. Rad na tekstu ovoga zakona trajao je nekoliko mjeseci, a rješenja koja sadrži veliki su korak u pravcu obezbjeđivanja i olakšavanja korištenja jednog od osnovnih demokratskih prava u svakom naprednom društu-prava na mirno i u zakonski dozvoljenom okviru okupljanje građanja, te iskazivanja njihovih stavova po bilo kom društveno-političkom pitanju. 

S tim u vezi, pohvale od strane Venecijanske komisije ali i Misije OSCE-a u BiH, Ureda visokog predstavnika, Delegacija EU u BiH te ambasade Sjedinjenih Američkih Država u BiH promptmo su stigle na adresu izvršne i zakonodavne vlasti u Brčko distrikta. 

Tako, navedeni međunarodni akteri u BiH usvajanje ovog Zakona vide “kao potvrdu predanosti predstavnika vlasti Distrikta radu na unapređenju zaštite osnovnih prava i sloboda svojih stanovnika, imajući u vidu da su relevantni međunarodni standardi poštivanja ljudskih prava ugrađeni u Zakon.”

Pored toga, u saopštenju pomenutih ambasada se podsjeća i da je sloboda mirnog okupljanja osnovno pravo putem kojeg se jačaju demokratske države, uz izražavanje spremnosti da se pomogne i “drugim vlastima u BiH da unaprijede svoje zakonske propise, u skladu s evropskim i međunarodnim standardima”, gdje je Zakon o mirnom okupljanju Brčko distrikta BiH važan primjer najbolje prakse i model zakona koji osigurava poštivanje ljudskih prava u ovoj oblasti.

Pomenuto zakonsko rješenje, usvojeno na prijedlog Policije Brčko distrikta, u najvećoj je mjeri usaglašeno sa legislativom i prakasma Evropske unije, te usklađeno sa evropskom konvencijom o zaštiti ljudskih prava i pravom na slobodu okupljanja.

Tako, između ostalog, prijavljivanje kao i sama organizacija mirnog okupljanja na javnim površinama propisana je na veoma liberalan način uz jasno definisanje ko može biti organizator okupljanja, pri čemu je organizatoru omogućeno da prijavu skupa Policiji izvrši i elektronskim putem. Sa druge strane, njegova obaveza je da predstavnicima medija osigura adekvatne uslove za rad, odnosno praćenje skupa.

Osim toga, Zakonom o mirnom okupljanju nisu precizno definisana mjesta gdje se može okupljati, ali ono što je veoma bitno je da je ostavljena mogućnost da mjesta okupljanja budu u blizini institucije preme kojima se, eventualno, iskazuje nezadovoljstvo. 

Zakonom je uveden i “zvanični posmatrač protesta” te u doboroj mjeri umanjene kazne propisane u Zakonu o javnom okupljanju u Brčko distriktu koji će uskoro biti van snage. Dakle, jasno je da da je ovim Zakonom učinjeno sve da se u najvećoj mogućoj mjeri olakša konzumiranje prava na mirno okupljanje građana Brčko distrikta Bosne i Hercegovine.

Treba istaći i da Zakon precizira i lokacije gdje okupljanje nije dozvoljeno, a to su prostori ispred bolnica, graničnih prelaza kao i spomenika kulture, uz propisane sankcije za one koji ga ne budu poštovali.

Za sada nema naznaka da će druge vlasti u Bosni i Hercegovini krenuti putem Brčko distrikta ili. ako ništa, otvoriti javnu raspravu o mogućnosti usvajanja ovakvog ili sličnog zakonskg rješenja.

Sa druge strane, građani Brčko distrikta imaće priliku da jedno od osnovnih građanskih prava, prava na mirno okupljanje, upražnjavaju onako kako se to radi u modernim demokratskim društvima. Jedino pitanje koje se nameće je da li će ga i koristiti. 

Autor: Denis Čarkadžić/Frontal