Naša posla
Iako budžeti nemaju stavku za alokoholna pića - institucije vlasti ih kupuju
"Mučenica" iz Lopara - Kako opština Lopare podržava domaću proizvodnju
Opština Lopare je 2022. i 2023. godine u tri navrata kupovala rakiju za potrebe opštinske administracije: 2023. godine od destilerije Epoha za 3.000 KM domaće rakije za potrebe obilježavanja predstojećih manifestacija u organizaciji Opštinske uprave opštine Lopare i od Farmalex-Plan doo za 3000 KM unikatno ručno rađenog protokolarnog poklona (domaća poklon rakija), a 2022. domaće rakije za potrebe obilježavanja predstojećih manifestacija u organizaciji Opštinske uprave opštine Lopare od destilarije Epoha za 5.982 KM.
Svaki put je u pitanju bila javna nabavka putem direktnog sporazuma za iznos do 6.000 KM.
Kupovala je Opština Lopare od destilarije Epoha rakije i ranije – svake godine putem direktnog sporazuma za 6.000 KM.
Prema podacima s portala javnih nabavki u BiH alkoholna pića kupuju razne javne institucije, ali najčešće u iznosima manjim od 500 KM. Veće nabavke je moguće naći kod Službe zajedničkih poslova institucija BiH, KPZ Bijeljina Organizaciona jedinica 3. maj u Bijeljini, PJ Privrednik Istočno Sarajevo i Ugostiteljski servis Vlade Republike Srpske, ali i Javna zdravstvena ustanova Centar za fizikalnu medicinu, rehaiblitaciju i banjsko liječenje Ilidža u Gradačcu i mnogo drugi.
Alkoholna pića i poklon pakete često kupuje i Republički protokol Republike Srpske i kod njih se pojavljuju dva dobavljača s istim imenom, ukoliko to nije greška u upisivanju podataka u portal javnih nabavki (ejn.gov.ba) - FRUTELA DOO i Frutela d.o.o.
Nabavka alkoholnih pića za potrebe institucija sistema vlasti nije sporna ukoliko to piće ne konzumiraju zaposlenici u radnom vremenu. U velikom broju institucija postoje ugostiteljski objekti koji djeluju na komercijalnoj osnovi i rade i van radnog vremena institucija, nekada se alkohol posluži prilikom susreta delegacija na najvišem nivou, ali valja naglasiti da je konzumacija alkohola na radnom mjestu i u radnom vremenu povreda radne discipline, a pijanstvo teža povreda. Dakle dok god je nabavka u okvirima zakona o javnim nabavkama, a konzumacija u okviru zakona koji regulišu obaveze zaposlenih i u skaldu etičkim normama – nije problem, kaže Damjan Ožegović iz Transparency International u BiH i podsjeća da je ranijih godina bilo slučajeva da su alkoholna pića kupovali i vrtići i druge javne institucije.
No nije sve u javnim nabavkama.
Budžet, kontni plan i analitičke kartice nemaju stavku alkohol, samo hrana i prehrambeni proizvodi, ali ako neko ko troši budžetski novac želi kupovati nešto mimo toga – moraju postojati pravilnici koji definišu šta se kupuje, u kojoj količini, za koje namjene i za koga i oni bi morali postojati na državnom ili barem na nivou entiteta, kaže Maid Cero iz Centra za promociju građanskih interesa u BiH.
Podsjećanja radi, pojedine zemlje imaju pravilnike za poslovni ručak na više od 20 strana.
Među institucijama vlasti alkoholna pića putem postupka javnih nabavki, a na bazi okvirnog sporazuma, kupuju još Služba zajedničkih poslova institucija BiH (za oko 100.000 KM), KPZ Bijeljina Organizaciona jedinica 3. maj u Bijeljini (za oko 25.000 KM), PJ Privrednik Istočno Sarajevo (za oko 150.000 KM) i Ugostiteljski servis Vlade Republike Srpske za oko 100.000 KM) s tim da ovi posljednji alkolholna pića nabavljaju i za ugostiteljske objekte u vlasništvu Vlade Republike Srpske poput hotela i te nabavke nismo uzeli u obzir. Dobavljači su gotovo uvijek isti: za Službu zajedničkih poslova institucija BiH Redex doo iz Banovića, za KPZ Bijeljina OJ 3. maj u Bijeljini – Jovanović-Komerc iz Bijeljine; za PJ Privrednik Istočno Sarajevo – ONOGOŠT i za Ugostiteljski servis Vlade Republike Srpske (oko 100.000 KM) se bore FRUTELA GROUP doo Banjaluka i NOVO-TEKS doo Banjaluka.
Prema dostupnim informacijama stiče se utisak da konkurencija u ponudi ove robe nije jaka jer je u izvještajima o provedenim potupcima zabilježen mali broj žalbi. Jedna žalba koja je promijenila odluku o dobavljaču je žalba preduzeća NOVO-TEKS iz Banjaluke - Ugostiteljski servis Vlade Republike Srpske je 2022. godine prihvatio njihovu žalbu, poništio odluku o izboru FrutelaGroup Banjaluka kao dobavljača i postupak vratio na početak.
Direktor kompanije NOVO-TEKS Dragan Milaković kaže da se ne sjeća detalja, ali da je žalba sigurno bila osnovana čim je prihvaćena.
No prema rješenju Ureda za žalbe u BiH – problem je bio to što FrutelaGroup Banjaluka nije dostavila potvrdu da je platila doprinose za zaposlene za penziono-socijalno i zdravstveno osiguranje, potvrdu da protiv kompanije nije izrečena pravosnažna presuda za krivično djelo za korupciju ili pranje novca, a osim toga ni obrasci nisu pravilno popunjeni... pa je zaključak bio da je ta ponuda, bez obzira na činjenicu da je jeftinija za oko 12.000 KM, neprihvatljiva.
Frontal