Prenošenje blogova Srđana Puhala nije dozvoljeno bez pismenog odobrenja redakcije. (02.06.2021.)

Znam da niste pročitali Izvještaj Nezavisne međunarodne komisije za istraživanje stradanja Srba u periodu od 1991- 1995 godine.

I ja se mučim, ali ne odustajem, jer želim da budem jedan od deset Srba u svijetu koji su pročitali taj izvještaj.

Došli smo do ŠESTOG, poslednjeg, poglavlja pod nazivom „Fizički i psihološki aspekti stradanja“ koje je „pripremio“ Patrik Bario, specijalista anesteziologije, intenzivne njege i krizne medicine ali ne treba dovoditi njegovu kompetenciju u pitanje jer je završio međunarodni kurs za obuku tima Ujedinjenih nacija za procjenu  i koordinaciju katastrofa. Uz to je bio član francuskog kontigenta UNPROFOR-a na teritoriji bivše Jugoslavije.

 Na 120 strana anesteziolog Bario nam je svašta napisao.

Počinje sa poglavljem „Stradanje civila u toku sukoba“, navodeći primjere iz Španskog građanskog rata i Drugog svjetskog rata.

Kakve to ima veze sa stradanjem sarajevskih Srba, nemam pojma.

Onda prelazi na humanitarno pravo i prekršaje u kojem definiše pojam zločina, kvalifikacija zločina, međunarodnog krivičnog suda, prelazna pravda itd.

Kakve to ima veze sa stradanjem sarajevskih Srba, nemam pojma.

Potom slijedi pasus o „Humanitarnim akcijama“ Crvenog krsta, Amnesti Internašenala i UNHCR-a, koji su tokom rata bili pristrasni i uvijek na strani Bošnjaka. Da bi u 5. i 6. poglavljima pričao generalno o Individualnim i Kolektivnim ratnim traumama.

I napokon dolazimo do poglavlja „Sarajevo tokom 1992- 1993.“, koji bi trebalo da nam da odgovore o kvantitativnom i kvalitativnom stradanju Srba u Sarajevu.

Tu možemo da pročitamo sljedeće:

• Da je Sarajevo bilo dvostruko opkoljeno, u prevodu to znači da su Srbi oko Sarajeva bili opkoljeni od strane Bošnjaka iznutra (Sarajeva) i spolja (Olovo, Visoko, Igman, Goražde, Žepa, Srebrenica).
• Da Sarajevo nije bilo pod opsadom, već je bilo u blokadi, jer su imali vezu sa svijetom preko aerodroma, tunela i kopnenim putem tj. kaminonskih konvoja UN.
• Potom smo sve saznali o dvojici Ćela, Caci, Juki, Delaliću i Ševama, koje je SDA angažovao u meltretiranju Srba, da bi ih se na kraju nekih od njih otarasio.
• Nakon toga smo saznali kako su pojedini sarajevski Srbi ubijeni od strane Bošnjaka, kako su zatvarani i maltretirani u zatvorima, kako su izbacivani s posla i kako su im oduzimani stanovi. Istina nema tu precizne evidencije, niti truda sa se ta evidencija napravi.
• Saznali smo i gdje su bila snajperska gnijezda i minobacački položaji Armije BiH i kako su ih koristili u blizini bolnica, škola i drugih civilnih objekata.
• Saznali smo i da je u ratnom periodu kroz sarajevske zatvore prošlo 2090 Srba i da je silovano 178 Srpkinja.
• Saznali smo da je od 1991. do 1995. godine stradalo oko 2907 srpskih civila, mada je rat u Sarajevu počeo aprila 1992. godine, ali ne navode ko je ubio te civile, Armija BiH ili Vojska Republike Srpske.
• Takođe se navodi da je tokom rata u Sarajevu povrijeđeno 1655 civila, samo nema detaljne analize ko ih je povrijedio, naši ili njihovi.
• Takođe smo saznali da su Hrvata Niku Lozančića, od sigurne smrti, spasili srpski doktori.
• Saznali smo da se još uvijek traga za 260 sarajevskih Srba.

Interesantno je i istraživanje urađeno na Srbima koji su tokom rata bili u Sarajevu o psihološkim posledicama ratne traume, gdje se konstatuje da su su svi ispitanici bili izloženi uticaju nekoliko traumatičnih događaja. U više od 80% slučajeva ispitanici su prijavili smrt ili nestanak bliskog rođaka (porodica ili prijatelj). Da skoro 70% ispitanika koristi psihotropne lijekove, a više od 50% ispitanika rođenih prije 1985. godine navodi da ih je izdao komšija ili prijatelj, da su prekinuli sve veze sa muslimanskom i hrvatskom zajednicom, te da su osjetili značajno nezadovoljstvo.

Samo po sebi ovo zvuči strašno, ali bi prave podatke za poređenje dobili da je isto istraživanje urađeno sa sarajevskim Bošnjacima i Hrvatima ili recimo banajlučkim Srbima čije ratno iskustvo mnogo drugačije.

Na prvi pogled sve ovo izgleda prilično ozbiljna analiza ali mene je posebno dojmio izbor referenci, recimo da autor voli da citira ono što njemu odgovara dok svjesno zanemaruje šta su Jovan Divjak, Zlatko Dizdarević, Stjepa Šiber, Sefer Halilović pisali u svojim ratnim zabilješkama o politici a i aktivnostima političkog i vojnog vrha Republike Srpske, dok je naglašavao šta su pisali protiv rukovodstva Bošnjaka. Interesantno je da od 6 strana referenci samo četiri su iz haškog Tribunala, dok je pisanje Njujork Tajmsa citiranije od haških presuda.

Sve u svemu u ovom poglavlju saznali smo mnogo toga što se ne odnosi na stradanje Srba u Sarajevu i što smo već znali iz predhodnih poglavlja, ali  da bi Komisija bila međunarodna vlastima u Republici Srpskoj je nedostajao jedan Francuz, pa makar on bio i anesteziolog.

Prenošenje blogova Srđana Puhala nije dozvoljeno bez pismenog odobrenja redakcije. (02.06.2021.)

Stavovi izraženi u ovom tekstu su autorovi i ne predstavljaju nužno uredničku politiku portala Frontal