Pomenete li rat, razaranje, drugi Vukovar, prostituciju, kriminal, tragedije pa i teške zločine, vrlo lako ćete u javnosti Republike Srpske (Bosne i Hercegovine) dobiti kao relevantnu adresu – opštinu Derventa. Uzmite na primjer posljednju deceniju, kada su u pitanju medijski napisi o događajima u Derventi, ili o Derventi uopšte. Nema tu mnogo pozitivnih stvari, pa i ono što se nađe – stavljeno je u drugi plan nekim vijesitma koje izazivaju osudu ili zgražavanje javnosti, a medijski su itekako propraćene, usput veoma čitane, posjećene, gledane. U zavisnosti da li se radi o novinskim natpisima, internet portalima ili TV stanicama.

I zaista, nije sporno da li su se te loše i tragične stvari desile u ovoj opštini, i da li treba pričati o problemima s kojima se suočavala i s kojima se danas suočava.

S druge strane, mnogo manje senzacije i pažnje dobijaju činjenice poput toga da je Derventa 2012. ušla u red razvijenih opština Republike Srpske, da je opština sa vrlo jakim domaćim privrednicima i stepenom izvoza u RS, sa povoljnim poslovnim ambijentom koji je privukao i investitore i privrednike iz Evropske unije. Ove godine se navršila i decenija bratimljenja sa gradićem na sjeverozapadu Italije, Pinerolom, sa kojim Derventa uspješno sarađuje i gaji odlične odnose. To nije dominantan medijski diskurs o Derventi.

Ne treba tvrditi da je bilo šta idealno, ali napredak u poređenju sa poratnim stanjem u ovoj opštini je evidentan i nesporan. Ljudi su, naravno, skloni svijet da posmatraju manihejski, crno – bijelo, dobro – loše, u krajnostima, pa shodno tome stvaraju percepciju i autopercepciju. Problem je naravno i u uzimanju svega zdravo za gotovo, čemu smo kolektivno ponekad skloni.

Osjećaj da je ova opština ”pod lupom javnosti” kod uglavnom negativnih pojava, može se reći da je opravdan, a iz mog ličnog iskustva – i vrlo čest kod građana Dervente. Ali to nije nešto što je suštinski važno, već ipak na kraju nešto što medijima povećava čitanost ili gledanost, premda su balkanska postkonfliktna društva sklona da višak pažnje poklanjaju hronici, te se na to treba obratiti pažnja, ali ne i pretjerivati u tome.

Na šta trebamo da obratimo pažnju?!

Na nas. Pitate se kako. Evo i objašnjenja. Odjeknulo je u srijedu, 4. novembra da je petnaestogodišnju djevojčicu iz Dervente otac u posljednjih godinu dana više puta silovao, te da je iz tog odnosa ostala u drugom stanju i rodila dijete, 20. oktobra ove godine.

Nevjerica i zaprepaštenje je prvo što svaki normalna čovjek osjeti kad čuje nešto ovako užasno.

Ogroman problem, koji građanstvo ne samo RS/BiH, već i u mnogome zemalja u regionu čini je – mentalitet.

Pitate se kakav? Takav koji od društva u mnogim nedjelima i užasima čini saučesnika.

Da, mi živimo u društvu koje je predominantno raspoloženo da recimo ide da učestvuje u razbijanju gej parade, koje će da bude netrpeljivo pa i nasilno prema drugačijima od sebe. U posljednje vrijeme najveća ostrašćenost na našim prostorima je po pitanju LGBT osoba. Za neupućene – radi se o lezbo – gej – biseks – transeks osobama. Ne treba misliti da se građani Dervente ovim stavom pretjerano razlikuju od građana Tuzle, Nikšića ili Kragujevca.

Nažalost, većina ljudi će i dalje nalaziti i opravdanja i razloge zašto ne treba da se u ovom slučaju npr. poštuju elementarna ljudska prava, dok s druge strane – u većini slučajeva neće prijaviti nasilje u porodici. Za to će naći razna opravdanja – zašto ne, da li je sramota, da li će se zamjeriti nekome, da li je to ”samo ovaj put” ili nešto slično. Naravno, lakše će naći opravdanje za to zašto ”neki peder ne treba da hoda gradom” ili da se deklariše tako, ili pak, da postoji uopšte? Ova posljednja opcija, nadam se, u manjini.

Jedan mladi život je opasno poljuljan u dobu u kojem se još uvijek psihofizički razvija. Trauma koja ostaje – je životna, čak i da se radi o zreloj osobi, a koliko je tek za djevojčicu na početku adolescencije.

Pitam se, i pitam vas, da li je neko znao za odnose u ovoj porodici? Da li je, ukoliko se sve odvilo kako se odvilo, to ikada prijavio nadležnim organima?! Ne, očigledno nije! Ili je stvarno neko sklon da pomisli da baš niko nije znao šta se dešava u Gornjoj Lupljanici?!

Ako mislimo dobro u budućnosti, moramo prestati biti društvo saučesnika i nijemih posmatrača. Inače… Nema inače!