U Republici Srpskoj od prije nekoliko dana moguće je registrovati jednočlano društvo sa ograničenom odgovornošću za svega tri dana. Takođe, troškovi osnivanja ove najjednostavnije forme privrednog društva, kao i obavezni minimalni osnivački kapital, biće znatno manji nego što je to prije bio slučaj. Sve u svemu, za manje od 100 KM i u roku od tri dana moguće je danas u Republici Srpskoj osnovati jednočlano DOO. Reforma koju definitivno treba pohvaliti.

Međutim, Vlada RS iz ovoga treba da izvuče pouku. Ako je nesporno važno da se jednočlana DOO osnivaju što brže i što jeftnije onda je valjda svakom razumnom jasno da je isti recept potrebno primjeniti i na ostale forme privrednih društava, uključujući i akcionarska društva (uvažavajući njihove ekonomske i pravne specifičnosti). Takođe, treba biti svjestan ukupnog ciklusa jednog privrednog društva koji se ne sastoji jedino u osnivanju (to je tek prva, početna, inicijalna faza). No, ono što je još važnije kad je poslovanje u pitanju jeste sam poslovni ambijent koji čine, prije svega, striktna vladavina prava, uređen i transparentan sistem javnih nabavki, smanjenje fiskalnih i parafiskalnih nameta (ovo je vjerovatno i ključni problem domaće privrede), izmjena zakona o radu u pravcu fleksibilnijih rješenja koja promovišu nova zapošljavanja i motivišu građane da razmišljaju o pokretanju sopstvenog, porodičnog biznisa, poštovanje zdravih tržišnih odnosa i načela slobodne konkurencije nesputane nejavnim pritiscima od strane moćnika bliskih određenim političkim i finansijskim centrima, te, naposljetku ali ništa manje važno, pojednostavljivanje i ubrzavanje i same procedure likvidacije privrednih subjekata. Nepotrebno je reći da je nužno da sudski sporovi u privrednim odnosima moraju biti završavani u kratkim rokovima kako bi se osigurala likvidnost privrede i sigurnost preduzetnika. No, kad smo već kod toga, veoma je važno i da država počne da izmiruje svoje obaveze prema privredi, budući da je ona jedan od najvećih dužnika i da u značajnoj mjeri generiše opštu nelikvidnost.

Još jedan od važnih poteza koje vlada mora donijeti ukoliko želi da pomogne domaćoj privredi jeste izmjena zakona o PDV-u u pravcu plaćanja ovog poreza prilikom naplate računa a ne prilikom izdavanja same fakture kao što je to trenutno slučaj. U ovakvoj situaciji preduzetnici koji su u očajnoj situaciji i koji su prisiljeni da se zadužuju pod sve nepovoljnijim uslovima zapravo kreditiraju državni budžet i to bez bilo kakve kamate, što faktički jeste pljačka. Treba biti svjestan činjenice da u našem neposrednom okruženju, Hrvatskoj pa i u Srbiji od ove godine, privrednici naplaćuju pdv tek nakon što svoje potraživanje i naplate. Time praktično postoji situacija da, pored toga što Srbija i Hrvatska pogotovo subvencionišu svoje privrednike i izvoznike u BiH i RS daleko više nego što to čine RS i BiH svojim preduzetnicima, zapravo naše domaće vlasti direktno stavljaju domaće privrednike u nepovoljniji položaj u odnosu na regionalnu konkurenciju koja pdv ne mora da plati sve dok ne naplati potraživanje, odnosno sve do ekonomski logičnog i opravdanog trenutka.

Zbog svega toga bilo bi veoma važno da vlada pri izradi ekonomskih mjera konsultuje redovno ne samo strane kreditore i domaće finansijske megamoćnike, nego i mali i srednji biznis koji u svakoj normalnoj zemlji predstavlja okosnicu privrede. Da ne bude zabune, ove pomenute vladine mjere svakako su dobre i pozitivne i tu niti ima bilo kakve dileme niti treba biti maliciozan pa ih dovoditi u pitanje. No, one same po sebi nisu uopšte dovoljne da bi se stvari u našoj ekonomiji bitnije promjenile. Neophodno je sagledati cjelinu ekonomskog procesa a da bi se to učinilo vlada mora razgovarati sa onima koji posluju svaki dan na ovom i ovakvom tržištu i u postojećem ambijentu koji je daleko od normalnoga. To je jedini način da vlada dobije odgovarajući feedback i, shodno tome, počne da donosi odluke koje će imati pokriće u stvarnosti i tako omogućiti realan napredak ekonomije.