Društvo

Da li je plazma "autentični srpski brend"?

Danas skoro da nema djeteta, niti odrasle osobe koja ne voli plazma keks. Već decenijama je omiljeni kod nas, sve generacije uživaju u njemu i koliko god da se ponosili da je ovo autentični srpski brend, ispostavilo se da to nije tačno. Kako je nastao plazma keks?

Istorija “plazma keksa” počinje 1902. godine, kada je Cezare Skoti u Milanu osnovao kompaniju “Sindacato italiano del Plasmnon”, koja je preimenovana 1916. godine u “Società del Plasmon”, a danas je vlasnik te kompanije američka korporacija “Heinz”.


Cezar je bio jedan od najvećih trgovaca plasmonom, koji predstavlja glavni sastojak plazme, a zapravo je izolat proteina dobijen iz mlijeka, pa samim tim predstavlja jedan od najboljih izvora proteina. Cezar Skoti je želio da ovu sirovinu plasira u što više proizvoda, a ciljna grupa su mu bila djeca, trudnice i svi koji vode računa o svom zdravlju.

U Cezarovoj fabrici zaposlio se Srbin – Petar Tutavac, početkom pedesetih godina 20. vijeka. Kada je Cezar, 10 godina kasnije, umro, fabriku je kupila američka kompanija “Heinz”, nakon čega je uslijedilo masovno otpuštanje radnika, među kojima je bio i Petar Tutavac.

Tutavac, koji je porijeklom iz Požarevca, tada se vratio u svoj rodni grad, a imao je namjeru da pokrene sam fabriku koja će biti nalik na onu u kojoj je radio. Uskoro su mu članovi komunističke partije omogućili da pokrene fabriku, u kojoj će on biti glavni rukovodilac, ali pod uslovom da firma bude državna.

Petar je sa sobom iz Milana ponio znanje koje je primjenjivao radeći za Cezara, pa je riješio da originalni italijanski recept malo promeni i napravi proizvod koji će biti sličan onom koji se prodaje u Italiji.

Osim što nije smio da u potpunosti prekopira originalan recept, proizvodnja po tom receptu je bila i izuzetno skupa, pa je Petar riješio da pronađe zamjenu za sve zdrave, a skupe, sastojke koji se nalaze u keksu.

Za početak, umjesto plazme, Plazma keks je dobio sojino brašno, umjesto prirodnog biljnog i maslinovog ulja, dodat je maslac sa hidrogenizovanom biljnom mašću, a umjesto ječmenog slada, Petar je dodao med i dekstrozu, dok je zamjena za prirodnu aromu vanile – vanilin.

Kada je ovaj proizvod, nalik na onaj u Italiji, samo dosta nezdraviji, bio gotov, trebalo je da mu se da i ime.

Originalna plazma imala je slogan “Biscotti per bambini” (Keks za djecu), pa je Petar predložio da se ovaj keks zove Bambini, sa čim se tadašnja vlast nije složila, pa je tako nastalo ime Bambi.


Tako je nastala fabrika “Bambi” 1967. godine, a logo se sam nametnuo – crtani lik Bambi koji je poznat svakom djetetu.

Kada je početkom sedamdesetih Italijanski “Plasmon” saznao šta se dešava u Srbiji, tužio je fabriku “Bambi”. Kazna za kopiranje proizvoda bila da keks ne smije da se izvozi u zapadnu Evropu ili Ameriku, ali da smije da se proizvodi u Srbiji.

Nakon toga, devedesetih godina prošlog vijeka nastao je “Lane keks” koji je potpuno isti kao “Plazma” ali zbog promjenjenog imena i pakovanja smio je da se izvozi iz Srbije.

Kompanija “Bambi” je tužila kompaniju “Jaffa” 2008. godine zbog kopiranja “Plazme”. “Jaffa” je na optužbe da je keks “Vito” kopija “Plazme” odgovorila samo iznošenjem činjenice da je taj keks već kopija i da je u pitanju plagijat “Plasmona”. Kompanija “Bambi” je ubrzo odustala od te tužbe.

“Plasmon” se i danas može pronaći i to ne samo u prodavnicama u Italiji, već i u regionu, pa ga tako u hrvatskim marketima možete kupiti pakovanje od pola kilograma po cijeni od oko 9,90 KM.

 

Izvor: fb stranica/Dnevna doza nauke

 

 

 

 

 

 

Twitter
Anketa

Da li će novi američki predsjednik Donald Tramp učiniti svijet boljim mjestom za život?

Rezultati ankete
Blog